Гары Потэр і патаемная зала

РАЗДЗЕЛ ХІІІ
Звышсакрэтны дзённік

Герміёна заставалася ў шпітальным крыле колькі тыдняў. Вярнуўшыеся з калядных вакацыяў вучні, імгненна разнеслі па школе безліч плётак аб прычынах яе знікнення, бо вырашылі, што на яе таксама быў ажыцяўлён напад. Таму шмат хто з навучэнцаў, прамінаючы шпітальнае крыло ўвесь час імкнуўся зазірнуць у палату і паглядзець на тое, што здарылася з дзяўчынкай. Аднак, мадам Помфры, што раз закрывала яе ложак завесаю, каб аніхто раптам не заўважыў яе пакрыты поўсцю твар і такім чынам пазбавіць Герміёну ад немінучай ганьбы.

Штовечар, дзяўчынку наведвалі Гары і Рон. Распачаўся новы сэместр, таму хлопцы прыносілі ёй заданні на хатнюю работу.

— Калі б у мяне вусы выраслі, — аднаго вечара, перакульваючы на герміёніну тумбачку стос кніжак, заявіў Рон, — я б адпачыў ад заняткаў.

— Не шый з сябе дурня, Рон, мне нельга адставаць ад праграмы, — імгненна прамовіла Герміёна. Апошнім часам яна значна акрыяла, бо поўсць з яе твара ўжо сыйшла, хаця вочы па ранейшаму не спяшаліся зноўку рабіцца карымі. Яна паднялася на ложку і ціхінька, каб не пачула мадам Помфры дадала. — І закладаюся ў вас не з’явілася новых версіяў, наконт спадкаемцы.

— Ані, — змрочна адказаў Гары.

— Я быў больш чым УПЭУНЕНЫ, — у соты раз запар, сказаў Рон, — што гэта ўсё Малфой.

— А там у цябе што?— спытаўся Гары, кажучы на нейкі залаты прадмет, што тырчэў з пад герміёнінай падушкі.

— Усяго толькі картка з пажаданнямі ачуньвання. — хутка адказала Герміёна і паспрабавала запхнуць картку далей пад падушку. Аднак Рон быў хутчэйшым за яе. Ён выхапіў картку і ўголас прачытаў.

“Мая даражэнькая міс Грэйнджэр, жадаю вам як мага хутчэй ачуняць! Ваш усхваляваны настаўнік, прафесар Гільдэрой Локхарт, кавалер Ордэна Мерліна трэцяй ступені, ганаровы сябра Лігі Абароны ад Цёмных мастацтваў і пяціразовы прызёр прэміі “Вядзмарскага тыднёвіка” за самую ачаравальную ўсмешку.

Рон зірнуў на Герміёну з агідай на твары.

— Ты што, спіш трымаючы гэта пад ПАДУШКАЙ?— спытаўся ён.

Аднак, ад неабходнасці адказу Герміёну пазбавіла, прымчаўшаяся з вечароваю дозаю лекаў, мадам Помфры.

— Ці ты колісь бачыў большага падлізу, за гэтага Локхарта?— спытаўся ў Гары Рон, калі пакінуўшы палату, яны пайшлі да грыфіндорскай вежы. Снэйп задаў ім столькі хатняй работы, што Гары быў упэўнены, што скончыць яе толькі на шостым годзе навучання. А Рон шкадаваў, што забыўся спытацца ў Герміёны, колькі пацучыных хвастоў трэба дадаваць у дыбкавалосае зелле. І тут з паверха над імі пачуўся нечый раззлаваны енк.

— Гэта Філч, — прамармытаў Гары і хлопцы кінуліся наверх. Схаваўшыся, каб наглядчык іх не заўважыў, яны прыслухаліся.

— Спадзяюся, гэта не чарговы напад?— занепакоена прамовіў Рон.

Яны скіравалі свой слых у бок Філча, які прабываў у даволі моцнай гістэрыке.

“... зноў мне дадатковая праца! Зноў выціраць падлогу ўсю ноч, быццам мне няма больш чаго рабіць! Не, гэта апошняя кропля, я іду да Дамблдора...”

Яго крокі пачалі аддаляцца, хутка недзе ў далечыні грукнулі дзверы.

Гары і Рон высунулі галовы з-за вугла. Філч, відавочна, зноўку быў на сваім назіральным посце, бо менавіта тут напалі на Місіс Норыс. Таксама яны ўбачылі прычыну філчавай гістэрыкі, больш чым на палову калідор пакрывала агромістая лужына і, здавалася вада ўсё яшчэ прабывала з-пад дзвярэй прыбіральні Мармытухі Міртлы. Цяпер, калі наглядчык больш не крычаў, зрабілася мажлівым пачуць міртліны енкі з-за дзвярэй прыбіральні.

— ШТО з ёй зноўку здарылася?— пацікавіўся Рон.

— Давай пойдзем і самі ўсё высветлім, — прапанаваў Гары. Падняўшы мантыі на ўзровень шчыкалатак і праз плынь, як заўжды праігнараваўшы шыльду “Прыбіральня не працуе”, яны адчынілі дзверы і ўвайшлі ўсярэдзіну.

Здаецца, гэта немагчыма, але Мармытуха Міртла, схаваўшыся ў сваім улюбёным унітазе, енчыла мацней, чым калі-небудзь раней. У самой прыбіральне было цёмна, бо Міртла прымудрылася затапіць ня толькі падлогу, але яшчэ і сцены, загасіўшы пры гэтым ўсе свечкі, што яе асвятлялі.

— Што здарылася, Міртла?— спытаўся Гары.

— Хто тут?— жаласліва прабулькатала яна. — Зноўку прыйшлі шпульнуць у мяне нечым?

— Навошта мне шпуляцца ў цябе?— прабраўшыся да яе кабінкі, спытаўся Гары.

— Не мяне пытай, — ускрыкнула прывідка і выпусціла на і без таго мокрую падлогу новую хвалю вады. — Я тут сяджу, займаюся сваімі справамі, а нехта лічыць пацешным, кінуць у мяне кніжкай...

— Яна ж усёроўна ня можа ані нічым цябе пашкодзіць, — разважліва прамовіў Гары. — То бок, кніжка ўсё розна праляціць скрозь цябе, так?

Здаецца ён сказаў ня тое што трэба, бо Міртла павялічылася ў памерах і закрычала:

— Ну, давайце кідаць ў Міртлу кнігамі, калі ЯНА ня можа гэтага адчуць! Дзесяць балаў, калі трапіце ў жывот! Пяцьдзесяцт калі ў галаву! Так, га-га-га! Якая выдатная гульня, аднак, я ТАК не думаю!

— Але, хто кінуў ў цябе кнігай?— спытаўся Гары.

— Я ня ведаю... Я сабе сядзела ў трубе, разважала аб смерці і тут яна звалілася мне на патыліцу, — пазіраючы на хлопцаў, адказала Міртла. — Вунь, там яна, яе выкінула вадой.

Гары і Рон зірнулі пад ракавіну, на якую паказвала прывідка. Там ляжала невялічкая і танюткая кніжка. Яна мела падрапаную чорную вокладку і была гэткай жа мокрай, як і ўсё ў прыбіральне. Гары збіраўся ўжо нахіліцца і падняць яе, але Рон супыніў яго рукой.

— Што здарылася?— спытаўся Гары.

— Ці ты не сшалеў?— адказаў Рон. — Гэта можа быць небяспечным?

— НЕБЯСПЕЧНЫМ?— спытаўся Гары. — Кінь дурное, што ў ёй можа быць небяспечным?

— Ты здзівішся, — працягваючы з асцярогай пазіраць на кнігу, заявіў Рон, — колькі кніг канфіскавала міністэрства. Тата распавядаў мне пра адну... якая спальвала вочы, таму хто яе адчыняў. А той, хто чытаў “Чытанку Чарадзея” ўсё далейшае жыццё размаўляў лімерыкамі. А ў старой вядзьмачкі з Бата была кніга, якую НЕМАГЧЫМА БЫЛО ПРЫПЫНІЦЬ ЧЫТАЦЬ! Усе астатняе жыццё ты б правёў уткнуўшыся ў яе носам і спрабуючы рабіць усё астатняе адной рукой. А...

— Добра, добра, — адказаў Гары, — я ўсё зразумеў.

Кніжачка, несамавітая і мокрая, працягвала ляжаць на падлозе.

— Аднак, мы ані пра што не даведаемся, пакуль яе не паглядзім, — прамовіў Гары, абыйшоўшы Рона, ён нахіліўся і падняў кніжачку з падлогі.

Гары адразу зразумеў, што трымае ў руках нечый дзённік і калі верыць даце на вокладцы, яму было ўжо пяцьдзесят год. Гары з нецярплівасцю адчыніў дзённік. На першай старонцы было толькі імя “Т.В. Рэдл” і колькі чарнільных плямаў.

— Чакай, — з асцярогай спазіраючы на дзённік з-за гарынага пляча, прамовіў Рон. Т.В. Рэдл... я ведаю гэта імя. Пяцьдзесят год таму, ён атрымаў узнагароду за асаблівыя заслугі перад школай.

— Адкуль ты пра гэта ведаеш?— у здзіўленні спытаўся Гары.

— Таму, што Філч прымусіў мяне паліраваць гэтую ўзнагароду разоў пяцьдзесят, — з крыўдаю ў голасе, адказаў Рон. — Гэта было, падчас нашага пакарання. Я заваніціў яе смоўжамі. А ці ты б забыўся аб немым імі, калі б адціраў яго ад слізі на працягу гадзіны?

Гары пралістаў вадкі дзённік, але ўсе яго старонкі былі пустымі. Не было нават і сляда якіх-небудзь надпісаў, нават такіх як “Дзень народзінаў цёткі Мэйбл” ці “Да дантыста, а палове на чацвёртую”.

— Ён ані нічога тут не запісаў, — з расчараваннем сказаў Гары.

— А мне цікава, хто ж пажадаў ад яго пазбавіцца?— з інтарэсам прамовіў Рон.

Гары паглядзеў вокладку з іншага боку. Там была выдрукавана адрэса газэтнага шапіка на Воксхал Роўд у Лондане.

— Калі дзённік ён набыў на Воксхал Роўд, — у задумлівасці сказаў Гары, — ён хутчэй за ўсё быў магланароджаным...

— Ну, у любым выпадку, ад гэтага нам мала карысці, — адказаў Рон, а потым прашапатаў. — Ну, што: Пяцьдзесят балаў таму, хто кіне яго праз міртлін нос.

Аднак, Гары схаваў дзённік ў кішэню.

*

Герміёна, без вусоў, хваста і поўсці на твары, пакінула шпітальнае крыло на пачатку лютага. У першы ж дзень яе вяртання ў грэфіндорскую гасцёўню, Гары, паказаў ёй дзённік Т. В. Рэдла і расказаў гісторыю яго знаходкі.

— Оооо, — з энтузіязмам ўзяўшы дзённік у рукі і ўважліва яго разглядаючы, прамовіла Герміёна. — У ім могуць захоўвацца патаемныя сілы.

— Калі і хаваюцца, то вельмі добра, — заявіў Рон. — Можа саромеюцца? Я ўвогуле ня ведаю, чаму, Гары, ты не пакінуў яго там, у прыбіральні.

— А я жадаю ведаць, ЧАМУ, нехта вырашыў ад яго пазбавіцца, — адказаў Гары. — І за якія асабістыя заслугі Рэдл атрымаў сваю ўзнагароду.

— За што заўгодна. — прамовіў Рон. — Можа атрымаў трыццаць Т.А.Р.Ч.А.ў, ці выратаваў якога-небудзь настаўніка з шчупальцаў гіганцкага кальмара. А можа забіў Міртлу, чым зрабіў усім велічэзную паслугу...

Аднак, гледзячы на пазіраючыя ў адну кропку герміёніны вочы, Гары зразумеў, што яна думае пра тое ж, што і ён сам.

— Што такое?— вытарапіўшыся на сяброў, спытаўся Рон.

— Глядзі, — адказаў яму Гары. — Патаемная зала была адчынена пяцьдзесят год таму, так? Менаваіта пра гэта расказаў нам Малфой.

— Ну... — паволі прамовіў Рон.

— І ДЗЁННІКУ каля пяцідзесяці год, — адказала замест Гары, узбуджаная Герміёна.

— Дык і што?

— Рон, хіба ты спіш?— гыркнула дзяўчынка. — Мы ведаем, што той хто адчыняў залу ПЯЦЬДЗЕСЯТ ГОД ТАМУ, быў выключаны са школы. І мы ведаем, што ў ТОЙ ЖА САМЫ ЧАС, Т. В. Рэдл атрымаў сваю ўзнагароду. А што калі Рэдла ўзнагародзілі, за тое, што ён схапіў СПАДКАЕМЦУ СЛІЗЭРЫНА? І ў яго дзённіку, напэўна, пра ўсё пра гэта напісана: дзе знаходзіцца патаемная зала, як яе адчыніць і што за істота ў ёй хаваецца. І таму, хто стаіць за нападамі ў гэты раз наўрацці хацелася б, каб дзённік быў ува ўсіх на вачах.

— ШЫКОЎНАЯ тэорыя, Герміёна, — адказаў ёй Рон. — Але ў ёй маецца адзін маленечкі недахоп. У ДЗЁННІКУ АНІ НІЧОГА НЕ НАПІСАНА.

Аднак Герміёна ўжо палезла ў сваю торбу па чароўную палачку.

— Хутчэй за ўсё ён пісаў нябачнымі чарніламі!— прашапатала дзяўчынка.

— АПАРЭЦЫЮМ!— тры разы стукнуўшы па дзённіку палачкай вымавіла яна.

Аднак, ані нічога не адбылося. Не разгубіўшыся, Герміёна зноўку сунула руку ў торбу і выцягнула адтуль нешта, нагадваючае бліскучую чырвоную гумку.

— Гэта адкрывацель, — растлумачыла яна, — я набыла яго на Дыягон алее.

Герміёна моцна пацёрла старонку за першага студзеня. Зноўку ані нічога не адбылося.

— А я вам кажу, што вы там нічога не знойдзіце, — заявіў Рон. — Закладаюся, Рэдл атрымаў гэты дзённік у падарунак на Каляды і не надта непакоіўся яго запаўняць.

*

Нават самому сабе, Гары не мог растлумачыць, чаму папросту не выкінуў рэдлаў дзённік. Больш таго, дакладна ведаючы, што ў дзённіке ані нічога не напісана, Гары ад часу гартаў яго пустыя старонкі, быццам спадзяваўся знайсці там заканчэнне гісторыі, якую не паспеў дачытаць. Хлопчык быў упэўнены што раней яму ніколі не сустракалася імя Т. В. Рэдл, тым ня меньш яму здавалася, што гэта імя вельмі шмат для яго значыць, быццам Рэдл быў яго паўзабытым сябрам у часы гарынага маленства. Аднак гэта было нечым абсурдным. Да Хогвартса Гары ніколі ня меў сяброў, Дадлі рабіў усё магчымае, каб гэтага не дапусціць.

Тым ня меньш, поўны рашучасці ведаць аб Рэдле як мага больш, Гары, наступнага дня накіраваўся дзеля вывучэння рэдлавай ўзнагароды ў трафейню. Разам з ім глядзець на ўзнагароду пайшлі ўшчэнт зацікаўленая Герміёна і Рон, цалкам упэўнены, што на ўсё жыццё ўжо наглядзеўся на тыя ўзнагароды.

Рэдлаў бліскучы залаты шчыт стаяў у самым кутку трафейні. Але на шчыце не было ані ніякіх паясненняў за што яго далі.

— І гэта добра, — заявіў Рон, — інакш бы ён быў бы значна большым і я паліраваў бы яго па сённяшні дзень.

Аднак імя Рэдла было таксама знойдзена на старым медалю За магічныя заслугі і ў спісе папярэдніх школьных старастаў.

— Ён як той Персі, — з агідаю зморшчачы носа, прамовіў Рон. — Прэфект, Стараста школы... можа ён яшчэ і выдатнікам па ўсіх прадметах быў?

— Ты кажаш так, быццам гэта нешта дрэннае, — сказала Герміёна з лёгкай крыўдаю.

*

Пакрысе, сонца зноў пачало слаба свяціць па над Хогвартсам. І ў замку запанаваў абнадзейлівы настрой. Пасля здарэння з Джасцінам і Амаль Безгаловым Нікам, больш нападаў не была, а мадам Помфры з задавальненнем паведаміла, што ў мандрагораў пачаліся капрызы ды сакрэты і гэта значыць, што іх дзяцінства хутка скончыцца.

— Трэба пачакаць пакуль мандрагоры пазбаяцца вугроў, — аднаго разу пачуў Гары, як лекарка распавядала пра гэта Філчу, — а тады яшчэ раз перасадзіць. А там ўжо нядоўга застанецца да таго моманту, як мы іх парэжам і прыгатуем зелле. І апасля гэтага вы нарэшце атрымаеце назад сваю Місіс Норыс.

Можа спадкаемца (ці спадкаемка) Слізэрына страціў сваю вытрымку. А можа яму змяніў азарт і ён не рызыкаваў адчыняць патаемную залу, калі ўся школа прабывала ў пільным і недаверлівым настроі. А можа яго пачвара зноўку запала ў спячку яшчэ на пяцьдзесят год...

Аднак Эрні Макмілан з Хафлпафу не знаходзіў у гэтым суцехі. Ён па-ранейшаму лічыў, што за нападамі стаіць Гары і што той “выдаў сябе” на двубойным клубе. Ды яшчэ і Піўз падсыпаў жару, увесь час аб’яўляючыся ў перапоўненых людзьмі калідорах, каб праспяваць сваю песеньку аб Потэры-брыдотэры, да якой цяпер стварыў нешта накшталт танца.

Здавалася, што Гільдэрой Локхарт вырашыў, што напады супыніў менавіта ён. Гары, які стаяў сярод іншых ля дзвярэй кабінета ператварэнняў, чуў іх размову з прафесаркай МакГонагал:

— Я лічу, што нападаў больш ня будзе, Мінерва, — заявіў, спрытна пастукваючы сябе па носе і падміргіваючы, Локхарт. — На гэты раз патаемная зала была добра зачынена. Злачынца павінен быў здагадацца, што будзе толькі пытаннем часу, перш чым я яго спаймаю. І самым для яго разумным будзе спыніцца зараз.

— І ведаеш, — працягваў ён, — я лічу, што школе неабходны нейкі сродак дзеля ўзняцця маральнага духу. Каб вучні пазбавіліся ад цяжкіх успамінаў таго, што адбылося ў мінулым сэместры! Я ведаю што гэта можа быць, але пакуль ані аб чым не скажу...

Локхарт зноўку пастукаў сябе па носе і адыйшоў.

То што ён меў на ўвазе вучні зразумелі падчас сняданку чатырнаццатага лютага. Напярэдадні ў Гары адбылася чарговая квідытчная трэніроўка і ён ня меў магчымасці добра выспацца ўвечары, таму трапіў ў галоўную залу запозна. А трапіўшы туды, спачатку вырашыў, што памыліўся дзвярмі.

Сцены залы былі схаваны пад агромістымі агніста-ружовымі кветкамі. І што яшчэ горш з бледна-блакітнай столі сыпалася залева з канфеці ў выглядзе сэрцайкаў. Ён прайшоў да грыфіндорскага стала і як заўжды сеў між гатовым званітаваць Ронам і смяшліваю Герміёнай.

— Што тут адбываецца?— спытаўся Гары, сядаючы за стол і страсаючы канфеці з бэкона?

Рон, загідка сябе адчуваючы, каб нешта гаворыць, у адказ моўчкі паказаў на стол настаўнікаў. Там, сядзеў апрануты ў гэткую ж агніста-ружовую, як і ўпрыгожванні на сценах мантыю, Локхарт, паабапал ад якога з каменнымі тварамі месціліся астатнія настаўнікі. З таго месца дзе сядзеў хлопчык было бачна, як рухаюцца жолвы на твары ў прафесаркі МакГонагал, а Снэйп выглядае так, быццам яго толькі што прымусілі асушыць вялізную шклянку скелегро. Махам рук, Локхарт заклікаў усіх да цішыні.

— З Валянцінавым днём усіх вас!— крыкнуў ён. — І найперш, хацелася б падзякваць тым сарака шасці асобам, што даслалі мне віншавальныя карткі! Так, а яшчэ я ўзяў на сябе смеласць і арганізаваў дзеля ўсіх адзін невялічкі сурпрыз... і гэта яшчэ не ўсё!

Локхарт пяляснуў ў далоні і з вестыбюля ў галоўную залу ўварваўся тузін панура выглядаючых недарослікаў. Але гэта было яшчэ не ўсё, кожны з недарослікаў меў за плячыма залатыя крылцы і трымаў ў руках арфу.

— Гэта, — бліснуўшы белазубай ўсмешкаю, заявіў Локхарт, — мае прыязныя купідоны-картканошы і сёння ўвесь дзень, яны будуць хадзіць па школе і прыносіць вам валянцінкі ад вашых каханых! Але на гэтым святкаванне ня скончваецца! Я ўпэўнены, што мае калегі-настаўнікі далучацца да мяне! Напрыклад, вы можаце папрасіць прафесара Снэйпа навучыць вас, як па хуткаму прыгатаваць любоўнае зелле! А прафесар Флітвік, гэты стары хітры ліс ведае больш зачаравальных замоваў, чым кожны чарадзей, якога я колісь сустракаў!

Флітвік заціснуў далонямі ўшчэнт счырванелы твар, а Снэйп усім сваім выглядам паказаў, што першая ж асоба што звярнецца да яго па любоўнае зелле будзе гвалтоўна накормлена атрутаю.

— Герміёна, калі ласка, скажы, што цябе не было сярод тых сарака шасці асобаў, — спытаўся Рон, калі тройца пакінула галоўную залу, накіроўваючыся на першы ўрок. Але дзяўчынка зрабіла выгляд, што шукае ў торбе графік заняткаў і анічога не адказала.

На працягу дня недарослікі, да моцнага абурэння настаўнікаў няўклюдна урываліся на заняткі, каб даставіць камусьці з вучняў іхную валянцінку. А па апоўдні, калі грыфіндорцы падымаліся па сходах, накіроўваючыся на ўрок замоваў, адзін з іх напаткаў Гары.

— Гэй ты! Ары Потэр!— загаласіў, прадзіраючыся лакцямі праз натоўп вучняў, асабліва змрочна выглядаючы “купідон”.

Палаючы ад сораму, пры думцы, што атрымае валянцінку на вачах у першагодак, сярод якіх была і Джыні, Гары паспрабаваў схавацца. Аднак, недарослік, штурхаючы вучняў лакцямі ў галёнкі, прарэзаўся да хлопчыка хутчэй, чым той паспеў зрабіць хаця два крокі.

— Я павінен даставіць Ары Потэру музыкальную паштоўку, — з самым пагрозлівым выглядам дрыкнуўшы па струнах сваёй арфы, паведаміў “купідон".

— ТОЛЬКІ НЯ ТУТ, — спрабуючы вырвацца, прашапатаў Гары.

— Стой ЦІХА, — ухапіўшыся за гарыну торбу, гыркнуў недарослік.

— Пусці мяне, — гыркнуў у адказ Гары і тузануў торбу на сябе.

Адчуўся гучны трэск і торба разарвалася напалам. На падлогу пасыпаліся пёры, пергамент, падручкікі і палачка Гары, а чарніліца стукнуўшыся аб падлогу разбілася на безліч аскепкаў.

Гары мітусіўся па падлогі, спрабуючы падняць свае рэчы, да таго як недарослік пачне спяваць, а тым часам у калідоры ўтварылася нешта накшталт затору.

— Што тут адбываецца?— праспяваў халодны голас Драко Малфоя. Гары ліхаманкава пачаў запіхваць рэчы ў разарваную торбу, адчайна спрабуючы збегчы, раней чым Малфой пачуе яго музычную валянцінку.

— Што за гармідар?— пралуцнаў іншы знаёмы голас, на месца здарэння прыбыў Персі.

Гары ў разгубе паспрабаваў уцячы, але недарослік схапіў яго за калені і паваліў на падлогу.

— Ну вось і добра, — ускараскаўшыся на гарыны ладыжкі прамовіў ён. — А цяпер слухай:

Гары аддаў бы ўсё золата Грынгатса за магчымасць развеяцца ў пару. Мужна спрабуючы смяяцца разам з усімі астатнім, ён падняўся на, знямелыя ад недарослікавай вагі, ногі. А Персі тым часам спрабаваў разагнаць натоўп, сёй-той з якога плакаў са смеху.

— Разыходзцеся, разыходзцеся, праз пяць хвілінаў будзе звон на ўрок, — разганяючы навучэнцаў, усклікаў ён. — І ТЫ таксама Малфой.

Крайком вока, Гары ўбачыў як той нахіліўся, падняў нешта з падлогі і паказаў Крэйбу і Гойлу. Хлопчык зразумеў, што ў руках Малфоя дзённік Рэдла.

— А ну, аддай, — ціха прамовіў Гары.

— Цікава, аб чым тут піша Потэр?— спытаўся Малой, дрэнна разглядзеўшы вокладку і вырашыўшы, што гэта асабісты дзённік Гары. Запанавала цішыня. Джыні з жахам ў вачах глядзела то на Гары, то на дзённік.

— Вярні дзённік, Малфой, — сурова загадаў Персі.

— Я спачатку пагляджу, — насмешліва гледзячы на Гары і махаючы дзённікам, сказаў той.

— Як школьны прэфект... — пачаў Персі, але Гары ўжо страціў цярпенне. Ён выхапіў палачку ды ўсклікнуў “Экспеліярмус”, скарыстаўшыся замовай, якой Снэйп некалі раззброіў Локхарта. Дзённік выскочыў з малфоевых рук, узняўся ў паветра і апусціўся ў рукі шырока ўсміхаючымуся Рону.

— Гары!— ускрыкнуў Персі. — Чараваць у калідорах забаронена. Я павінен аб усім распавесці дырэктару!

Але Гары гэта замала непакоіла. Ён абдурыў Малфоя, а гэта каштавала даражэй за пяць страчаных Грыфіндорам балаў. Малфой з лютасцю ў вачах паглядзеў на то, як Джыні ўваходзіла у класу і крыкнуў ёй ў спіну:

— Не думаю, што Потэру надта спадабалася твая валянцінка!

Закрыўшы рукамі тварык, Джыні забегла ў кабінэт. Гыркнуўшы, Рон дастаў з кішэні палачку, аднак Гары супыніў яго, яму не надта хацелася, каб Рон сапсаваў урок замоваў смоўжавымі ванітамі.

Калі яны трапілі на заняткі да прафесара Флітвіка, Гары заўважыў нешта незвычайнае. Усе яго падручнікі былі залітыя пунсовымі чарніламі, аднак дзённік Рэдла заставаўся чыстым, быццам і не трапляў у чарнільную лужыну. Ён паспрабаваў распавесці аб гэтым Рону, але ў таго зноўку ўзніклі праблемы з палачкай. З яе кончыка ўвесь час выляталі вялізныя пурпуровыя бурбалкі і не аб чым іншым ён думаць больш не мог.

*

Гэтым вечарам, Гары пайшоў у спальню раней за кагось іншага ў грыфіндорскай гасцёўне. Найперш таму, што не мог болей слухаць, як Фрэд з Джорджам чарговы раз спявалі: “Яго вочы, як сквашаных жабак клубок...”. Да таго ж яму хацелася яшчэ раз паспрабаваць вывучыць рэдлаў дзённік, хаця Рон і лічыў, што Гары дарма марнуе час.

Седзячы пад балдахінам, Гары гартаў пустыя старонкі, ані адна з якіх ня мела нават сляда ад пралітых на яе чарніл. Хлопчык выцяг са сваёй тумбачкі новую чарніліцу, макнуў пяро і пасадзіў на першай старонцы кляксу.

Клякса расцяклася на паперы дзе зяўрала секунду-другую, а потым як быццам яе ўцягнула ў старонку. Гары, зноўку ўсхвалявана макнуў пяро ў чарнілы і напісаў:

“Мяне клічуць Гары Потэр”.

Праз секунду-другую словы, як і раней клякса зніклі. А потым адбылося нешта дзіўнае.

У тым месцы дзе ён толькі што пісаў сам, быццам праз старонку працёк надпіс:

“Прывітанне, Гары Потэр. Маё імя Том Рэдл. Як да цябе трапіў мой дзённік?”

Надпіс таксама знік, але не раней чым Гары зноўку макнуў пяро ў чарніліцу і вывеў:

“Нехта паспрабаваў спусціць яго ва ўнітаз”.

Ён з занепакоенасцю прыняўся чакаць адказу Рэдла.

“Як добра, што я пісаў свой дзённік нечым больш устойлівым за чарнілы. Аднак, я заўсёды ведаў, што знойдуцца людзі, якія б не хацелі, каб хтосьці яго прачытаў.”

“Што ты маеш на ўвазе?”— надрапаў Гары, ва ўсхваляванні панарабіўшы кляксаў.

“У маіх дзённіку ўспаміны аб жахлівых здарэннях. Здарэннях, памяць аб якіх надзейна ўкрыта. Здарэннях, што адбыліся некалі ў хогвартскай школе чарадзейства і вядзмарства.”

“Я зараз таксама тут”, — хутка напісаў Гары:”Я у Хогвартсе і тут зноўку адбываюцца жахлівыя рэчы. Ты што-небудзь ведаеш аб патаемнай зале?”

Гарына сэрца шалёна загрукатала. Рэдл адказаў даволі хутка. Яго почарк зрабіўся неахайным, быццам ён занадта спяшаўся распавесці аб усім, што ведае.

“А то ж я ня ведаю аб патаемнай зале. Нам, калі я вучыўсчя тут, у школе, заявілі, што яна толькі лягенда і што насамрэч яе не існуе. Але гэта была хлусня. Калі я вучыўся тут пяты год, залу адчынілі і пачвара напала на колькіх вучняў і адзін з іх урэшце рэшт загінуў. Я злавіў таго, хто адчыніў пакой і яго выключылі са школы. Аднак дырэктар, прафесар Дзіпет, прабываючы ў сораме па тым, што адбылося, забараніў мне расказваць праўды. А гісторыю падалі так, быццам дзяўчынка загінула ў выніку няшчаснага выпадку. За сваю працу я атрымаў выдатную, бліскучую узнагароду з гравіроўкай і папярэджаннем, каб я трымаў рот на замку. Аднак пачвара засталася жыць і той, хто меў уладу зноўку яе выклікаць не трапіў у турму.”

Ад хвалявання, Гары ледзь не перакуліў чарніліцу, ён макнуў пяро і напісаў:

“Цяпер адбываецца тое ж самае. Адбылося ўжо тры напады і да гэтуль не было высветлена, хто за імі стаіць. А хто адчыніў патаемную залу ў мінулы раз?”

“Ты не павінен верыць мне на слова”, — напісаў у адказ Рэдл: “Аднак, калі жадаеш, я магу паказаць табе. Паказаць свае ўспаміны пра тую ноч, калі я яго злавіў.”

Гары вагаўся, падняўшы пяро над старонкай. Аб чым кажа Рэдл? Як можна правесці каго-небудзь у чужыя ўспаміны? Занепакоенна ён паглядзеў на дзверы ў гасцёўню, за якімі пачало цямнець. Потым зноў перавёў вочы на старонку дзённіка, праз якую працякалі новыя словы.

“Ну дык, як, паказаць?”

Гары разважаў толькі секунду, а потым вевеў на паперы толькі тры літары.

“Так.”

Старонкі пачалі самі сабой гартацца, быццам на іх падзьмуў вецер і супыніліся на сярэдзіне чэрвеня. Адкрыўшы рота, Гары ўбачыў, як на старонцы за трынаццатага чэрвеня аб’явіўся маленькі прамавугольнічак, што нагадваў невялічкі экран тэлевізара. Дрыготкімі рукамі Гары паднёс старонку бліжэй да твару, утаропіўся у экранчык і перш чым паспеў нешта зразумець, той пашырыўся, Гары нахіліла наперад. Ён адчуў, як быццам яго падняло з ложка і, праз вір каляровых плямаў і ценяў, кінула ўсярэдзіну дзённіка.

Хлопчык адчуў, як яго ногі крануліся чагосьці цвёрдага, а няясная карцінка навокал зрабілася рэзкай.

Гары адразу ж пазнаў пакой, куды патрапіў. Круглая зала са спячымі на партрэтах людзьмі была кабінэтам Дамблдора... аднак за сталом сядзе ані не ён. Маршчыністы, хваравіты з выгляду і, за выключэннем колькіх пукоў сівога валосся, лысы чараўнік, якога Гары раней ніколі не бачыў, пры свеце свечкі чытаў нечый ліст.

— Прабачце, — дрыготкім голасам ппрамовіў хлопчык, — я не хацеў перашкаджаць вам...

Аднак чараўнік нават не зірнуў на яго. Злёгку хмурачыся ён працягваў чытаць.

— Эээ... мо, я тады пайду?— наблізіўшыся да дырэктарскага стала, спытаўся Гары.

Але той працягваў ігнараваць хлопца. Здавалася, што ён нават не пачуў гарыных словаў. Вырашыўшы, што чараўнік глухі, хлопчык вырашыў казаць грамчэй.

— Прабачце, што патурбаваў вас, — амаль што пракрычаў Гары. — Я мабыць пайду?

Чараўнік склаў ліста, выпрастаўся і, нават не паглядзеўшы на Гары, прайшоў да вакна і адсунуў фіранкі.

Неба знадворку было лалава-чырвоным, як быццам сонца ўжо напалову зайшло. Чараўнік вярнуўся да стала і, сеўшы пакруціў пальцамі, вытарапіўшыся на дзверы.

Гары аглядзеў кабінэт. Тут не было ані фенікса Фоўкса, ані гудкіх срэбных прыладаў. Гэта быў Хогвартс, якім яго памятаў Рэдл, а невядомы чараўнік, быў дырэктарам, замест Дамблдора. А сам Гары, быў усяго толькі нечым накшталт фантома, для тых, хто жыў тут пяцьдзесят год таму.

Тут у дзверы кабінэта нехта пастукаў.

— Уваходзце, — знямоглым голасам прамовіў стары чараўнік.

Здымаючы востраканцовы капялюш, у кабінэт завітаў хлопчык гадоў гэдак шастнаццаці. На грудзях хлопчыка зіхацеў значык прэфекта, ён быў значна вышэй за Гары, але меў гэткае ж смалява чорнае валоссе.

— А, гэта вы Рэдл, — прамовіў дырэктар.

— Вы жадалі мяне бачыць, прафесар Дзіпет?— спытаўся, занепакоенны з выгляду, Рэдл.

— Сядайце, — запрасіў яго Дзіпет. — Я толькі што прачытаў ваш ліст.

— Ага, — адказаў Рэдл. Ён прысеў моцна абхапіўшы сябе рукамі.

— Мой любы хлопчык, — ласкава прамовіў Дзіпет, — я не магу дазволіць вам застацца ў школе на лета. Тым больш, што вам вядома захочацца паехаць на вакацыі дадому.

— Ані, — імгненна адказаў Рэдл. — Лепей заставацца ў Хогвартсе, чым вяртацца да... да...

— Вы ж на вакацыях жывёце у маглаўскім прыталку, так?— зацікаўлена спытаўся Дзіпет.

— Так, сэр, — крыху пачырванеўшы, адказаў хлопец.

— Вы магланароджаны?

— Я паўкроўка, сэр, — растлумачыў Рэдл. — Бацька — магл, маці — вядзьмарка.

— А кім былі вашы бацькі..?

— Мая маці памёрла амаль адразу ж пасля майго нараджэння. У прытулку мне сказалі, што яна паспела толькі даць мне імя. Том — на гонар бацькі і Вальдор — на гонар дзядулі.

Дзіпет толькі спачувальна пацокаў языком.

— Справа ў тым, Том, — прамовіў ён, — што мы канечне маглі б зрабіць для вас асаблівыя ўмовы, але ў цяперашніх абставінах...

— Вы кажыце аб нападах, сэр?— спытаўся Рэдл. У Гары пачало шалёна грукатаць сэрца, ён наблізіўся бліжэй да субяседнікаў, каб не прапусціць ані не слова.

— Вядома, — адказаў дырэктар. — Мой хлопча, вы павінны зразумець, як неразумна я зраблю, калі дазволю вам застацца ў школе пасля заканчэння семестра. Асабліва ў святле недаўней трагедыі... смерці той беднай дзяўчынкі... Вам будзе нашмат бяспечней у вашым прытулку. Тым больш, што ў міністэрстве ўжо разглядаюць пытанне аб закрыцці школы. Бо мы дагэтуль не высветлілі... эээ... крыніцу ўсіх нашых непрыемнасцяў...

Рэдлавы вочы зрабіліся шырокімі як у савы.

— Сэр... а калі гэтага чалавека спаймаюць... калі напады прыпыняцца..?

— Пра што гэта вы?— піскучым голасам спытаўся Дзіпет, зноўку сядаючы ў фатэль. — Рэдл, вы што, нешта ведаеце аб тым, хто ажыцяўляе гэтыя напады?

— Не, сэр, — выпаліў Рэдл.

Аднак, Гары быў упэўнены, што гэта было такое ж “не”, якім ён сам карыстаўся падчас размоваў з Дамблдорам.

Дзіпет адкінуўся на спінку фатэля з лёгкім расчараваннем у вачах.

— Вы можаце ісці, Том...

Рэдл сазлізнуў з крэсла і пакінуў кабінэт. Гары кінуўся ўслед за ім.

Па вінтавой лесвіцы яны спусціліся ўніз і праз адтуліну за гаргульяй выйшлі ва ўхутаны цемрай калідор. Тут Рэдл супыніўся, тое ж самае зрабіў Гары. Ён мог сказаць, што Рэдл аб нечым глыбока задумаўся, ён кусаў губы і моршчыў лоб.

Потым, быццам раптоўна нешта вырашыўшы, Рэдл паспяшаў у вестыбюль, Гары кінуўся следам за ім. Яны амаль што спусціліся да ўвахода, калі нечакана заўважылі, раней нябачнага высокага чараўніка з даўжэзнымі залаціста-каштанавымі барадой і фрэзурай. Чарадзей таксама заўважыў Рэдла і паклікаў яго.

— Чаму ты так позна блукаеш па школе, Том?

Гары вытарапіўся на чараўніка. Гэта быў маладзейшы на пяцьдзесят год Дамблдор.

— Мне трэба было пабачыцца з дырэктарам, сэр, — адказаў Рэдл.

— Добра, а цяпер спяшайся ў ложак, — прамовіў Дамблдор, абдаўшы Рэдла, тым добра знаёмым Гары, пранізлівым позіркам. — Цяпер не надта бяспечна блукаць па калідорах. Асабліва пасля таго...

Ён цяжка ўздыхнуў, пажадаў Рэдлу добрай ночы і адыйшоў. Хлопец дачакаўся пакуль прафесар ня знікне з вачэй, пасля чаго па каменных прыступках кінуўся ў падзямелле. Гары паспяшаў следам.

Але да вялізнага расчаравання Гары, яны ішлі не ў нейкі сакрэтны праход, ці схаваны ад усіх калідор, а накіраваліся ў тое самае знаёмае Гары падзямелле, дзе ў іх праходзілі заняткі па зеллеварстве. Яно не было асветлена паходнямі, таму, калі Рэдл амаль што зачыніў дзверы, яны апынуліся ў поўнай цемры. Гары мог бачыць толькі хлопца, які нерухома стаяў ля дзвярэй і назіраў за калідорам звонку.

Хлопчыку падалося, што яны правялі так ня меньш за гадзіну. Рэдл усё працягваў стаяць быццам статуя і назіраць за калідорам праз вузкую шчыліну ў дзвярах. І калі Гары ўжо стаміўся чакаць, страціў адчуванне часу і больш за ўсё жадаў вярнуцца ў свой ложак за дзвярыма пачулася нейкая мітусьня.

Нехта крадком рушыў па калідоры. Хлопчык пачуў, як невядомы прамінуў пакой дзе хаваліся яны з Рэдлам. Той быццам цень выслізнуў праз дзверы, а следам за Рэдлам на дыбачках, забыўшыся, што яго немагчыма пачуць ці пабачыў, паспяшаў Гары.

Так яны ішлі хвілінаў пяць, пакуль Рэдл раптам не супыніўся і не прыслухаўся, схіліўшы на бок галаву, да новых гукаў. Гары пачуў як недзе скрыпнулі дзверы і нехта прамовіў хрыплым шэптам:

— Двай... я вінен днесці це адсюль... ну двай... лезь у скынь...

Гары падалося, што ў гэтым голасе было нешта знаёмае.

У адзін скок Рэдл завярнуў за вугал. Гары рушыў ўслед за ім. Перад цёмнымі дзвярыма ён убачыў постаць агромістага хлопчыка ў нагах якога на падлозе стаяла вялізная скрыня.

— Вечар добры, Рубеюс?— рэзка прамовіў Рэдл.

Хлопчык зачыніў дзверы і знерухомеў.

— Што т робш у падзьмеллі, Том?

Рэдл падыйшоў бліжэй.

— Гэта канец, Рубеюс. — прамовіў ён. — я прыйшоў, каб выдаць цябе. Кажуць, калі напады не прыпыняцца, Хогвартс зачыняць.

— Што т...

— Я ня думаю, што ты хацеў, каб нехта загінуў. Аднак з пачвары не зробіш ласкавага гадаванца. Мяркую, ты папросту пусціў яго расцерці ногі і...

— Ён ніког не збіваў!— гыркнуў агромісты хлопчык і прыціснуўся спіной да зачыненых дзвярэй, за якімі чуліся дзіўнае шорганне і стукі.

— Не кажы ерунды, Рубеюс, — зрабіўшы яшчэ адзін крок наперад, прамовіў Рэдл. — Заўтра сюды прыедуць бацькі забітай дзяўчынкі. І самае меньшае, што Хогвартс можа зрабіць дзеля іх, знішчыць істоту, якая забіла іх дачку...

— Гэт не ён!— загаласіў хлопчык, а яго голас рэхам разносіўся па цёмных падзямеллях. — Ён не здольн на такой! Ніколь!

— Адсунься!— выцягваючы палачку, загадаў Рэдл.

Яго замова палаючым струменем пранеслася праз калідор. Дзверы за спіной агромістага хлопчыка адчыніліся з такой сілаю, што яго адкінула ў процілеглую сцяну. З-за дзвярэй выбегла істота, адзін выгляд якой прымусіў Гары выдаць пранізлівы крык, які здавалася, аніхто акрамя самого хлопчыка не пачуў.

Пачвара мела вялізарнае, валасатае, прысадзістае цела з клубком чорных ног, мноствам бліскучых вачэй і парай вострых бы ляза клюшняў... Рэдл зноў падняў палачку, але спазніўся. Істота збіла яго з ног і прадзіраючыся праз калідор, уцякла, пакрысе хаваючыся з вачэй. Рэдл, гледзячы ёй ўслед, падняўся на ногі, падняў палачку, але агромісты хлопчык паваліў яго на падлогу, выхапіў сваю палачку і накіраваўшы яе на Рэдла пралямантаваў:

— НЕЕЕЕЕЕЕ!

Вакол Гары ўсё закруцілася, зрабілася цёмна, як у коміне, хлопчык пачуў як ён кудысьці падае і праз імгненне, ён з грукатам распасцёрся ўва ўласным ложку пад балдахінам у грыфіндорсккай спальне, а раскрыты рэдлаў дзённік ляжаў на яго жываце.

І перш чым Гары зноў змог нармалёва дыхаць, дзверы ў спальню адчыніліся і туды завітаў Рон.

— Ты тут?— спытаўся ён.

Гары сеў. Ён быў мокры ад пота і яго ўсяго калаціла.

— Што з табой?— занепакоена паглядаючы на сябра, спытаўся Рон.

— Гэта быў Хагрыд, Рон. Гэта ён адчыніў патаемную залу пяцьдзесят год таму.