Dood Joesjtsjenko!

3

Het Pervak beweerde een van de meest authentieke Oekraïense restaurants te zijn. Met de grote, geschilderde houten standbeelden, de schommelbanken die aan het plafond hingen en de overal verspreid staande barokke voorwerpen, had het veel weg van een theaterdecor. Donald Redstone en Malko hadden plaatsgenomen aan een tafeltje aan de zijkant op het overdekte terras. Na wat nipjes aan zijn wodka, stelde Malko opnieuw de vraag die hij al in het kantoor van de Amerikaan had gesteld: ‘U weet dus wie Viktor Joesjtsjenko heeft vergiftigd?’

‘Zeker,’ beaamde Donald Redstone. ‘Zoals ik al zei, heeft Vladimir Satsyuk, bij wie het diner had plaatsgevonden, meteen nadat was bevestigd dat Viktor Joesjtsjenko was vergiftigd tegen iedereen die het maar horen wilde gezworen dat hij er niets mee te maken had en dat zijn personeel al jaren voor hem werkte. En als hij de kandidaat van de oranjerevolutie toch had willen vergiftigen, zou hij niet zo dom zijn geweest het bij hem thuis te doen.’

‘Dat klinkt logisch,’ stemde Malko in, terwijl hij met een wantrouwige blik de schamele salade bekeek die zojuist voor hem was neergezet; Oekraïne had de grauwe deken van socialisme nog niet helemaal van zich afgeschud…

Donald Redstone nam een slok van zijn Defender en zei: ‘Logisch, maar het is niet waar. Allereerst zijn we de gangen van Viktor Joesjtsjenko nagegaan op de dag waarop hij is vergiftigd, en met name zijn maaltijden. Daarvoor heb ik de hulp ingeroepen van Evgueni Tsjervanienko, het hoofd van de beveiliging. Hij vertelde dat Joesjtsjenko nooit ontbijt of luncht. Op 5 september heeft Tsjervanienko hem de hele dag geen seconde uit het oog verloren. Aan het einde van de dag heeft hij enkele militanten ontmoet en zakoeski’s met hen gegeten, die hij zelf van een gemeenschappelijke schaal heeft gepakt. Toen hij Tsjervanienko achterliet om in de datsja van Satsyuk te gaan eten, was hij kerngezond. Toen hij laat van het diner terugkwam, rond twee uur ’s nachts, vond zijn vrouw zijn adem al zo raar ruiken, naar iets chemisch.’

‘Dat klinkt inderdaad verontrustend,’ gaf Malko toe, en hij bekeek met een argwanende blik het piepkleine stukje gekookte vis dat zojuist in een koperen stoofpannetje voor hem was neergezet.

‘En dat is nog niet alles,’ vervolgde de Amerikaan. ‘Evgueni Tsjervanienko heeft zelf ook onderzoek gedaan en hij heeft iets ontdekt waar Satsyuk het niet over heeft gehad. Die maakt regelmatig gebruik van de diensten van een ober uit een Mister Snack die tegenover het kantoor van de SBU aan de Volodymyrskaya is gevestigd. Ene Roman Martsjoek. En op de bewuste avond werkte Roman Martsjoek als bediende in de datsja van Satsyuk.’

‘Hebt u hem gevonden?’

Donald Redstone dronk zijn glas Defender met één slok leeg en bestelde er nog een, voordat hij vervolgde: ‘Zodra ik dat hoorde, heb ik Irina Murray erop gezet. Tsjervanienko had ons een signalement van die Roman Martsjoek gegeven. Ze is regelmatig naar Mister Snack gegaan, maar ze heeft Martsjoek niet benaderd. Ze hield hem alleen in de gaten en volgde hem in het geheim wanneer hij van zijn werk vertrok. Hij woont in een kleine studio op de Kosmoleske, een sombere wijk aan de oever van de rivier. Maar Irina moet onvoorzichtig zijn geweest, want volgens haar heeft hij haar in de gaten gekregen.’

‘Waarom hebt u het niet aan de milicija verteld?’ vroeg Malko verbaasd. ‘Die zou hem kunnen ondervragen.’

Donald Redstones gezicht betrok. ‘Dat was te riskant. Vergeet niet dat er nog steeds geen officieel onderzoek naar de vergiftiging is gedaan. Maar toen zag Irina een keer een blond, nogal sexy meisje met Martsjoek praten. Waarschijnlijk een prostituee. Ze had een hamburger besteld, maar Irina had het idee dat dat een voorwendsel was om met hem te praten. Ze is dat blonde meisje gevolgd en ze ontdekte dat ze met haar dochtertje op de zestiende verdieping van een grauwe flat in Osogorki woonde, een buitenwijk in het oosten van de stad. Ze werkte op een reisbureau in het centrum van de stad en leek als prostituee wat bij te verdienen. Niet bepaald een type voor Roman Martsjoek, die nogal onbehouwen is en geen geld heeft om een meisje als zij te betalen. Verder ontdekte Irina dat ze vaak in een café in het centrum van de stad te vinden was, het Maison du Café, een populair café, waar je gemakkelijk een meisje kunt oppikken. Er komen veel politici en zakenmensen.’

‘Hebt u contact met haar gezocht?’

‘Nee, maar ik heb Irina opdracht gegeven Roman Martsjoek te benaderen. Dat heeft tot niets geleid. Hij ging volstrekt niet in op haar avances en leek alleen maar zenuwachtiger te worden. Twee dagen later, toen Irina hem na zijn werk weer volgde, ging hij regelrecht naar de flat van dat blonde meisje. Hij is niet meer naar buiten gekomen.’

Verbaasd legde Malko zijn vork neer. ‘Is hij daar nog steeds?’

‘Niet echt. Irina had me gewaarschuwd, waarna ik de flat vierentwintig uur per dag in de gaten heb laten houden. De volgende dag is het blonde meisje naar haar werk gegaan, maar Roman Martsjoek heeft zich niet laten zien. Hij is niet op zijn werk verschenen. Dat betekent dat hij is gealarmeerd en zich schuilhoudt.’

‘Hebt u niet geprobeerd contact met hem op te nemen?’

De Amerikaan stak in een hopeloos gebaar zijn handen in de lucht en nam een slok van zijn nieuwe glas Defender. ‘Hoe? We wisten zelfs niet in welke flat hij was. Bovendien zou hij vast niet hebben opengedaan voor vreemden. Hij heeft zich er drie dagen schuilgehouden. Het meisje ging elke dag naar haar werk, maar Roman Martsjoek liet zich niet zien. Omdat het gebouw maar één ingang had, waren we er zeker van dat hij daar nog was. Drie dagen nadat hij erheen was gevlucht, is hij naar buiten gekomen.’

‘En hebt u hem niet opgepakt?’

Donald Redstone keek hem met een spottende blik aan.

‘Daarvoor had je een vogel moeten zijn… De derde dag, toen Irina zich bij een benzinestation aan de overkant van Mykoly-Bazhana Prospekt had opgesteld, kwam de blondine om vier uur terug van haar werk. Om zes uur zag Irina drie mannen het gebouw binnengaan. Jong, stevig en atletisch gebouwd. Ze droegen zwarte, wollen mutsen en gevoerde leren jacks. Enkele minuten later kwam er iemand door het raam op de zestiende verdieping naar buiten en viel voor het gebouw te pletter. Irina is natuurlijk gaan kijken. Net toen ze overstak, werd er een tweede lichaam naar buiten gegooid, dat niet ver van het eerste te pletter sloeg. Irina kon nog zien dat het een vrouw was. Even later kwamen de drie mannen die ze het gebouw binnen had zien gaan, terug naar buiten en vertrokken in een oude, rode Lada Daviatka.’

‘Is Irina niet achter hen aan gegaan?’

‘Nee, ze had haar auto aan de andere kant van de weg laten staan. En misschien was het wel beter zo. Ze heeft alleen het nummer van de auto opgeschreven: 116 01 KA. Toen ik het controleerde, ontdekte ik dat het een vals nummer was. Toen Irina de lichamen onderzocht, zag ze dat het Roman Martsjoek was en het blonde meisje dat hem onderdak had verschaft.’

Er viel een stilte. Malko begreep al hoe het moest zijn gegaan. Irina Murray moest doodsbenauwd zijn geweest. Het getik van de ijsklontjes in het glas van Donald Redstone was even het enige geluid dat ze hoorden. Toen zei hij: ‘Ze is natuurlijk vertrokken voordat de milicija ter plekke was. De dag erna stond in de kranten dat een zekere Roman Martsjoek, ober in een Mister Snack, zijn vriendin in een vlaag van jaloezie het raam uit had gegooid en daarna op dezelfde manier zelfmoord had gepleegd. Ze gaven ook de naam van het meisje, Evguena Bogdanov, moeder van een dochter van vijf, Marina.’

‘Heeft niemand het over een dubbele moord gehad?’

‘Niemand.’

‘Er vond dus geen onderzoek plaats?’

‘Nee. De zaak is gesloten, de moordenaar van Evguena Bogdanov is zelf ook dood.’

‘Geliquideerd,’ benadrukte Malko. ‘Die Roman Martsjoek heeft dus waarschijnlijk het gif toegediend. En zijn opdrachtgevers hebben ervoor gezorgd dat hij zijn mond niet zal opendoen. Daarna hebben ze ook de getuige van hun moord omgebracht.’

Duidelijk de werkwijze van de oude tsjekisten. Hard en snel. Roman Martsjoek was slechts een pion die ze meedogenloos uit de weg hadden geruimd.

‘Bent u verder nog iets over die Evguena Bogdanov te weten gekomen?’ vroeg Malko.

De Amerikaan dronk zijn tweede glas Defender leeg en zei: ‘Ze heeft in elk geval niet zelf contact gezocht met Martsjoek. Maar we hebben geen idee wie met háár contact heeft opgenomen.’

‘Ik zie niet hoe we daarachter moeten komen,’ zei Malko. ‘Toen we haar schaduwden, heeft Irina een vriendin van Evguena Bogdanov gezien, die ze vaak in het Maison du Café ontmoette. Een opvallende verschijning. Ze heeft altijd een sigarettenpijpje in haar hand, draagt altijd een zonnebril en ze heeft ontzettend lange nagels, die in allerlei kleuren zijn gelakt. Kennelijk is ze er elke ochtend en probeert ze een klant te krijgen.’

‘Weet u hoe ze heet?’

‘Nee,’ moest Donald Redstone bekennen, ‘maar Irina kan haar wel aanwijzen. De twee meisjes leken heel innig met elkaar om te gaan. Misschien weet zij iets. Onze tegenstanders zullen zich nu wel meer op hun gemak voelen. Wanneer Satsyuk iets met de vergiftiging te maken heeft, zal hij dat nooit toegeven. En als het hem te heet onder de voeten wordt, vlucht hij wel naar Moskou. Zolang Viktor Joesjtsjenko nog niet aan de macht is, zal de procureur-generaal van Oekraïne geen vinger uitsteken.’

‘En die dioxine, leverde die geen spoor op?’

‘Niets,’ zei het districtshoofd. ‘Verscheidene laboratoria in de wereld gebruiken het, waaronder een in Rusland.’

Het klonk allemaal niet erg bemoedigend. Malko nam nog een beetje wodka. Hij had zelden zo weinig aanknopingspunten gehad om een onderzoek mee te beginnen. ‘Hoe kom ik in contact met die vriendin van Evguena Bogdanov?’ vroeg hij. ‘Irina kan u helpen. Ze kent haar van gezicht. Ik heb haar gezegd dat ze u vanavond op de hoogte moet brengen. Morgenochtend, wanneer die vrouw in het Maison du Café is, zal Irina u haar aanwijzen. Daarna is het aan u. Het zal niet moeilijk zijn in contact met haar te komen. Daar zit ze voor…’

‘Wacht,’ protesteerde Malko. ‘U weet helemaal niet of ze wel iets weet over onze zaak.’

‘Dat klopt,’ gaf Donald Redstone toe. ‘Als dat niet zo is, levert het u slechts een vluchtig avontuurtje op.’

‘Maar zelfs wanneer ze wel iets weet,’ merkte Malko op, ‘zou het me verbazen wanneer ze haar hart tegenover mij zou luchten.’

De Amerikaan grinnikte. ‘Nou, misschien niet haar hart… Het is inderdaad een gok, maar ik kan niets anders bedenken.’ Hij keek op zijn horloge en zuchtte. ‘Ik moet terug naar kantoor.’

Toen ze uit het Pervak vertrokken, begon het al te schemeren. Malko moest op zijn Breitling kijken om zich ervan te vergewissen dat het inderdaad nog maar drie uur ’s middags was. Enkele oude, net geschilderde, barokke gebouwen staken fel af tegen het grauwe beton uit het Sovjettijdperk. Malko zag op een straathoek twee ongure types staan, hun zwarte, wollen mutsen diep over hun ogen getrokken en weggedoken in hun dikke leren jacks. Ze deden hem denken aan de drie moordenaars van Irina Murray, zoals Irina ze had beschreven. Maar wollen mutsen en leren jacks werden heel veel gedragen in Kiev.

‘Zal ik u bij uw hotel afzetten?’ bood Donald Redstone aan. ‘Het is niet ver.’

‘Ik denk dat ik maar even ga lopen,’ zei Malko. ‘Ik wil de sfeer van de stad eens proeven.’

‘Goed, maar komt u wel even mee naar de auto.’

Toen ze erheen liepen, zei Malko: ‘Iriana Murray heeft weinig weg van een gewone field officer.’

Donald Redstone lachte. ‘Dat klopt, maar dat is ze ook niet. Ik zet haar in bij taken waarbij ze me heel goed van dienst kan zijn, vooral omdat ze Oekraïens spreekt. Haar leven zit trouwens ingewikkeld in elkaar: haar vriend is een Oekraïense schilder die de helft van de tijd in New York woont en haar vaak tot wanhoop brengt. Soms sluit hij zich dagenlang thuis op, zonder de telefoon op te nemen, en schildert als een gek. Dan weigert hij ook haar te zien, bang om zijn inspiratie te verliezen.’

Ze namen achter in de auto plaats en Donald Redstone deed zijn tas open, waar hij een groot, zwart automatisch pistool met twee patroonhouders uit haalde, dat hij aan Malko gaf. ‘Meer kan ik u aan bescherming niet bieden,’ zei de Amerikaan. ‘Ik hoop dat u het niet nodig hebt, maar na wat er met Irina Murray en Evguena Bogdanov is gebeurd, is het duidelijk dat u voorzichtig moet zijn. Zodra de tsjekisten, die deze operatie hebben beraamd, beseffen dat u probeert het spoor terug te volgen, verkeert u in levensgevaar. En op de Oekraïners hoeven we niet te rekenen.’

‘De SBU?’

‘Nee, maar het wemelt in deze stad van de werkloze voormalige huurmoordenaars van de maffia, om nog maar te zwijgen over de geheime leden van de FSB. Voor de Russen is het van het allergrootste belang dat wordt voorkomen dat er een verband kan worden gelegd tussen het Kremlin en de gebeurtenissen met Viktor Joesjtsjenko.’

Malko stak het pistool achter zijn riem en borg de twee magazijnen op in de zak van zijn vicuñiawollen jas. Hij stapte uit en de auto van het districtshoofd reed weg. Lopend keerde Malko terug naar zijn hotel. Gelukkig was het niet erg koud. Het enige aangename vooruitzicht in dit onderzoek was dat hij de mooie Irina Murray zou terugzien, en hij hoopte dat ze niet al te verliefd was op haar schilder.

‘Ze lieten me niet naar boven gaan, want ze dachten bij de receptie dat ik een hoer was.’

Dit misverstand leek Irina Murray erg amusant te vinden.

Malko had haar in een van de stoelen van de piepkleine lobby aangetroffen. Ze droeg nog dezelfde kleding als die ochtend en zoals ze eruitzag, met haar ruim gevulde trui, haar oranje minirok en haar lieslaarzen met naaldhakken, kon hij het de bediendes van het Premier Palace niet kwalijk nemen. ‘U ziet er inderdaad uiterst sexy uit,’ beaamde Malko, met zijn blik strak gericht op haar in het zwart gehulde dijen, die ruimschoots te zien waren.

Irina Murray keek hem met een onschuldige blik aan. ‘Maar alle jonge vrouwen in Kiev kleden zich zo! Je moet de aandacht van de mannen trekken. Het leven is hard voor hen; als je in het centrum wilt wonen, mooie kleren en buitenlandse cosmetica wilt kopen, moet je een man hebben…’

‘Dat is voor u niet nodig,’ merkte Malko op.

‘Nee, maar ik vind het fijn als ze naar me kijken,’ gaf ze toe. ‘Goed, waar zullen we gaan eten?’

‘Ik kan niet met u gaan eten,’ moest Irina Murray met een spijtige glimlach bekennen. ‘Meneer Redstone heeft het me te laat verteld. Ik moet naar een vriend toe.’

‘De schilder?’ kon Malko niet voor zich houden.

Ze keek hem van opzij aan. ‘Ah, hij heeft u over hem verteld. Ja. Vanavond wil hij me zien. Hij is klaar met schilderen. Ik ben naar u toe gekomen om het over de vriendin van Evguena Bogdanov te hebben.’

‘Goed,’ stemde Malko in. ‘Laten we iets gaan drinken in de bar.’ Irina Murrays gezicht betrok. ‘Daar is het zo somber. Kunnen we niet beter naar uw kamer gaan?’

Haar blik was volkomen helder, zonder enige bijbedoeling. Malko ging haar voor naar de lift.

Zodra ze in dekamer waren, trok Irina haar lange, zwarte, leren jas uit en even stokte Malko’s adem. Ze had werkelijk een fantastisch lichaam. Haar borsten priemden onder haar grijze trui van kasjmierwol en de combinatie lieslaarzen-minirok zou zelfs een blinde niet koud hebben gelaten.

‘Wat kijkt u me raar aan!’ zei Irina Murray plotseling.

Malko glimlachte. ‘U ziet er uiterst verleidelijk uit, meer kan ik er niet over zeggen.’

‘Was mijn vriend maar net als u,’ verzuchtte de jonge vrouw. ‘Volgens mij ziet hij me niet eens staan. Maar goed, ik hoop dat het vanavond anders gaat…’

‘Hebt u zich zo aangekleed om hem te verleiden?’ vroeg Malko spottend.

Irina Murray reageerde geschokt. ‘Nee. Maar nu moeten we aan het werk.’

‘Wilt u iets drinken? Champagne?’

‘Geen Krimchampagne. Die is smerig.’

Hij maakte de minibar open en haalde er een halve fles Taittinger uit. ‘En dit?’

‘Uitstekend.’

Terwijl hij de fles ontkurkte, ging ze op het bed zitten, en haar rok kroop zo hoog op, dat Malko de rand van haar slipje zag. Irina pakte een stukje papier en zei: ‘Het meisje draagt altijd een zonnebril, ze heeft haar haar in vlechten, rookt als een ketter en, vooral, ze heeft vreselijk lange nagels, die in twee kleuren zijn gelakt. Vals natuurlijk. Ik stel u het volgende voor: ik ga als eerste het Maison du Café binnen en ik ga naast haar zitten. Daarna komt u binnen. Zo kunt u meteen zien wie het is. Vervolgens stap ik op en is het uw beurt. Het zal beslist niet moeilijk zijn om contact met haar te maken. Daar komt ze voor, om mannen op te pikken. Bovendien ziet u er als een buitenlander uit. Dat zal nog meer haar aandacht trekken. Ze is eigenlijk een hoer, moet u weten.’

Haar telefoon ging en ze antwoordde kortaf. Meteen stond ze op en zei met een verlegen glimlach: ‘Ik moet gaan…’

Het leek of haar tepels nog verder door haar trui priemden. Malko kon een plotselinge opwelling niet onderdrukken en hij naderde de jonge vrouw en legde zijn handen op haar heupen. ‘Bedankt dat u bent gekomen. Tot morgen.’

Ze glimlachte. ‘Ik doe gewoon mijn werk.’

Alsof ze een eigen leven leidden, gleden Malko’s handen naar boven en omvatten zacht haar borsten, die vrij, zonder beha, onder de trui hingen. U hebt prachtige borsten,’ zei hij met een droge keel.

Irina bleef hem aankijken. Ze glimlachte slechts weer en deinsde iets achteruit. ‘Ik moet nu gaan.’

Hij hielp haar in haar leren jas en ze vertrok, hem in opperste staat van opwinding achterlatend.