Дрэва энталіпт

Ахілес і Барбара

***

Антычны філосаф Зянон казаў, што хутканогі Ахілес ніколі не здолее нагнаць марудную чарапаху. Я думаю, і спрабаваць не будзе. Проста не пабяжыць. Нават Ахілес не пабяжыць… Навошта бегаць за чарапахамі, калі можна паглядзець навіны, прыбрацца ў пакоі ці скласці надзвычайна патрэбную справаздачу для адміністрацыі Ленінскага раёна. Можна таксама змайстраваць што-небудзь сваімі рукамі ці зарабіць грошай. А можна займацца самаадукацыяй ці, калі не патрапляеш, паступіць ва ўніверсітэт на другую вышэйшую альбо, прыкладам, у акадэмію якую-небудзь, лепей за ўсё юрыдычную. Альбо бізнэсоўцам можна пайсці працаваць, гандляваць памідорамі. Таксама можна.

Не. Думаю, што і Ахілес не пабяжыць за чарапахай, калі толькі…

— Хадзем дадому, Ахілес! — Барбара бярэ Ахілеса пад руку, і яны выходзяць за шкляныя дзверы крамы хатніх жывёлін. Чарапаха сумна глядзіць на іх і задумліва размінае лапы.

16 сакавіка

Ахілес лічыць, што самая жахлівая рэч у свеце — гэта хранометр. Унутры атамны дзеля асаблівай дакладнасці, а звонку — птушачка з хаткай. Такое сабе «ку-ку». Сядуць Ахілес з Барбарай на кухні паснедаць альбо гарбаты папіць, альбо кавы. Кадабру частуюць: яна так смешна гарбату п’е праз трубачку. З бабуляй, бывае, гаворку завядуць, калі яна адновіцца з попелу. А тут — «ку-ку»!! Час класціся спаць! Альбо бегчы на працу! Альбо на чыгуначны вакзал… у дзіцячы садок… на самалёт… на аўтобус… на сустрэчу з Адэлаідай Сабакаўнай… у Дублін…

Вар’яцкі дом, праўда-праўда. Не-не, нават і не ўгаворвайце мяне. Трэба прадаваць хранометр.

18 сакавіка

Сёння па радыё згадалі закон сусветнага прыцягнення. Ахілес шукаў яго ў Канстытуцыі, але не знайшоў. «Кепская Канстытуцыя», — зрабіў выснову Ахілес. «Мая лепей», — супакоіла яго зграбная Барбара.

23 сакавіка

Французскага пісьменніка Ларашфуко спачатку звалі François VI, duc de La Rochefoucauld — вельмі складана. Ён з-за гэтага моцна пераймаўся, бо ніхто не мог запомніць і правільна запісаць яго імя, нават бацькі і супрацоўніцы пашпартнага стала. У François VI, duc de La Rochefoucauld пачалася дэпрэсія, і ён прыйшоў да Ахілеса тапіцца ў ягонай ваннай. Пашкадаваў Ахілес французскага пісьменніка і папрасіў сваіх сяброў Карла і Фрыдрыха дапамагчы François VI, duc de La Rochefoucauld, але двайняты былі занятыя: у іх акурат на той дзень была запланаваная сусветная рэвалюцыя і бабах-фаербах з воплескамі апасля. Тады Ахілес пайшоў у дом мастацкай прыдумкі да Кірылы і Мяфодзія. І тыя ўрэшце прыдумалі пісаць вось так: «Ларашфуко», вельмі зразумела, і яшчэ шмат розных літараў напісалі, цэлы алфавіт. Кірыла сказаў, што гэты набор трэба назваць «кірыліцай». Так было ўратаванае жыццё Ларашфуко.

25 сакавіка

Злавіў Ахілес залатую рыбку, а яна яму і кажа: «Выканай, дружа, тры мае жаданні! Жаданне першае: хачу мець залатыя зубы!»

Разважыў Ахілес: няправільная рыбка нейкая, і проба ў яе на пузе расплывістая; і паклаў яе назад у акварыум.

27 сакавіка

Дворнік Муаўр мае Хонаванутру. Гэта не хвароба, а хатняя жывёла. Іншымі словамі, звычайны кот. У гэтага ката шыкоўнае доўгае футра, дрэнны характар і сваякі ў Варшаве. Кожную нядзелю яны тэлефануюць Хонаванутру з Варшавы з самага ранку, і Муаўр заве ката да тэлефона: «Хонаванутра-хонаванутра-хонаванутра!» — узнімае ўвесь дом на вушы, а кот усё адно яго не чуе, бо раніцай у нядзелю спіць, як нежывы. Вось і сёння Хонаванутра не паразмаўляў з варшаўскімі сваякамі.

28 сакавіка

— Буль-баб-уб! Ля-уб-аб! Буб-баб-аб! Аб-уб-буб! — бубніла бабуля і хадзіла туды-сюды па Ахілесавай кватэры.

— Я вас праводжу, — адразу ветліва сказаў Ахілес, калі знайшоў яе ў сябе дома і прыемна ўразіўся.

31 сакавіка

Сядзіць Ахілес у лазенцы на бруднай бялізне і ловіць у ванне рыбу: у акварыуме больш не спрабуе: залатая рыбка ўвесь час выцягваецца: то царства новае, то бігудзі, а то і залаты прас патрабуе. А ў Ахілеса няма.

Дык вось, сядзіць ён з вудай. Батарэя прыемна цурчыць, яркая лямпачка і свеціць, і грэе, у люстры ўсё гэтае хараство адбіваецца — так добра! А тут лёска як затузаецца! Пацягнуў Ахілес вуду — і выцягнуў боты з зубамі! Ну, вы ўсе дзе-небудзь такія ды бачылі, хоць бы і ў музеі: зяпы разяўленыя, іржавымі цвічкамі пачвякваюць, есці просяць. Пабеглі боты на кухню наўпрост да лядоўні. Бяжыць за імі хутканогі Ахілес, а дагнаць не можа. Замкнуліся боты ў маразільнай камеры, і дастаць іх адтуль ніяк немагчыма, толькі храбусценне за дзверкамі чуваць. Вось тут Ахілес і здагадаўся, што гэта не простыя боты, а боты хуткаеды. Мусіў Ахілес іх разам з лядоўняй выкідваць з вакна, бо інакш з’елі б яны яго.

33 сакавіка

Кобра Кадабра вельмі добрая. Кадабра шые, Кадабра пляце кручком паласатыя шкарпэткі, галоўным чынам таму, што ўсё астатняе на ёй дрэнна трымаецца. А хто не ўяўляе, як Кадабра пляце, дык вельмі проста — хвосцікам. Кадабра ўвогуле шмат дапамагае Барбары па гаспадарцы: падлогу памыць альбо бялізну — усё можа, усё ўмее, такая чароўная.

Паколькі ўсе справы на сёння былі зробленыя, Кадабра маркоцілася дома ў адзіноце, і таму пачала забаўляць сябе, элегантна паплёўваючы з форткі на галовы мінакам. Яна ціха смяялася ад задавальнення, калі спроба заканчвалася ўдала. Кожны свой поспех Кадабра адзначала крыжыкам на падваконні. Ага, дворнік зноў здымае свайго ката з дрэва. Агонь па дворніку! Хі-хі — круціць галавой і думае, што гэта верабей не стрымаўся ў палёце!

У такіх няўрымслівых гульнях Кадабра прабавіла дзве гадзіны, пакуль Барбара не вярнулася з цырульні. Потым яны разам глядзелі тэлевізар і смяяліся з Муаўра, які прыйшоў пахваліцца, што ад птушынага памёту ў яго раптоўна зняло шматгадовы рэўматызм.

35 сакавіка

Зранку Барбара села на булачную дыету. Запісвайце, спадарыні: булка, булка-булка-булка, булка-бука-булка-булка, з усіх сіл, як мага даўжэй. Ужо ўвечары Барбара не магла глядзець на булкі і лёгка паабяцала сабе ніколі больш іх не есці. Напрыканцы наступнага тыдня мусіць з’явіцца талія.

37 сакавіка

Прачнуўся Ахілес апоўначы і чуе, што нехта ходзіць па кватэры: лёгенька гэтак, туп-туп-туп у камору. А потым ужо назад, толькі крокі цяжкія, ажно падлога прагінаецца: рып-рып-рып да адзежнае шафы.

— Зноў бабуля, — падумаў Ахілес, — у вартаўніка, мабыць, гуляе, — павярнуўся на іншы бок і спакойна заснуў.

З узыходам сонца ўзняўся Ахілес — і да шафы, каб апрануцца. Адчыняе яе, а там абрусок ляжыць згорнуты. А ў ім чаго толькі няма: абаранкі, цукерачныя абгорткі, дваццаць тысячаў паўнаважкіх рублёў дробнымі купюрамі, рэшткі кашы і нават курыныя костачкі.

Вось яно што! Абрус-самабранак у доме завёўся! Прадукты, грошы, вопратку, бытавыя прыборы сам бярэ, сам есць, ужывае, носіць, прадае. Але ж ад яго і карысць бывае: у суседзяў возьме — у дом прынясе. Але гэта толькі ў тым выпадку, калі самабранак няправільны, а так… Калі яго ў час не спыніць, не стрымаць, ён палову дома вынесе!

Узяў тады Ахілес абрусок і ўладкаваў працаваць на мытню. І нават вядома, што гэты абрус потым даслужыўся да самага галоўнага мытніка ў краіне — вельмі шмат дабра збіраў. Нават у яго былі і пагоны. А ў кватэры такому не месца.

39 сакавіка

Божа мой, што такое «пасатыжы»? Пасатыжы-пасатыжы-пасатыжы… Ведаю гісторыю пра пасатыжы і, можа, калі-небудзь раскажу.

У Ахілеса дома пасатыжы не жывуць, яны жывуць у адміністрацыйных будынках і ўначы выпаўзаюць, каб каго-небудзь прышчыкнуць, прыціснуць ці адкусіць каму-небудзь нагу.

Там жа гняздуюцца веражбей і вымарадак. Птушкі нібыта. Веражбей той — а-яй! Замовы ўсялякія практыкуе і праклёны непрыемныя. Кладзе людзям кнопкі ў абутак ды іголкі засоўвае ў шпалеры. Бывае, што і сурокі наводзіць. Са сваіх вачэй і наводзіць з распрыўкрасных. Міргне на цябе, ты нутром і адчуваеш, што ў цябе малако пракісла. Тады трэба яму грошы плаціць, каб ён сурокі зняў. Ну вось, рублік заплоціш — і ідзі дадому весяліся. Кожны раз, атрымліваючы рубель, веражбей збянтэжана чырванее — зарабляе.

Вымарадак той яйкі адкладвае: на тое падарыла яму матухна-прырода вялікі яйкаклад. Вось паўсюль адкладвае, дзе яго не прасілі. У вопратку, у ракавіну. Добра, калі ў сметніцу, але ж і ў ложак адкладвае. Непрыемна. Мокра зноў-такі, і шкарлупіны вострыя: спаць нязручна, калі не выкідаць. А яечню з гэтых яек гатаваць не надумай, бо сам тады ў вымарадка ператворышся! Кшталту, як хто з капытка пап’е, той — у казлянятка… Так і тут.

47 сакавіка

Барбара выкапала пастку на мышэй акурат ля пад’езда. Так усё добра замаскіравана, і сырок плаўлены пакладзены. Першы трапіў у яе Ахілес. Не праз сырок, вядома. Цёмна было, таму і не заўважыў. Усю ноч у яме прасядзеў. Зверху яшчэ мышэй нападала. Тыя таксама праз няўважлівасць. Апошнім прыгожа паваліўся ў яму дворнікаў кот Хонаванутра. Гэта было адзінае асэнсаванае падзенне, інсцэнаванае пад выпадковае. Мышэй пад раніцу ў ямцы значна паменела, а Хонаванутрава пуза павялічылася. Апошнія дзве мышыны, што засталіся, Хонаванутра паклаў пад галаву, каб ямчэй было спаць, пакуль яго не прыйдзе выратоўваць гаспадар. Хонаванутра салодка плюшчыў вочы, а мышы ў яго пад галавой не спалі і шмат думалі пра рознае, хоць і не варушыліся. З раніцы Хонаванутра высадзіў іх на паверхню планеты, і хісткай хадою яны пайшлі дахаты, трымаючыся за лапкі. З таго часу Хонаванутра не есць мышэй, і Муаўр мусіць выдаткоўвацца на пакупны корм. А мышы — тыя што… Размножваюцца сабе. Вось і ладзь пасля гэтага пасткі на іх.

51 сакавіка

Неяк раптоўна ў цэнтры пакоя вырас энта… энкапліт. Адкуль насенне — незразумела. Энка… энталіптавае насенне можна адшукаць толькі ў Аўстраліі, адкуль выводзіць свой радавод бабуля Барбары. І калі Ахілес глядзіць на тое, як высока часам скача яна па канапе з сумкай паштальёна, ён дае ёй веры.

Сам Ахілес у Астрале не быў, але ў Кадабры было зялёнае пластмасавае вечка ад бутэлечкі з энтахта-нта… з настойкай на лісці гэтага дрэва, карацей. Яна яе на дварэ знайшла і ўвесь час нюхала, а потым згубіла. І пасля гэтага раптам усё вырасла. І ў пакоі стала цесна, таму што энтапілт — гэта такое асабліва шкоднае дрэва, якое толькі нюхаць прыемна, а калі яно расце ў вас ужо практычна на галаве, хочацца яго хутчэй выселіць, пакуль яно не выселіла вас. Ну, бабулі, вядома, падабаецца, і Кадабры таксама: зеляніна ў кватэры, прырода зноў-такі. Аднак. Ахілес перасадзіў яго ў ліфтавую шахту — і цяпер там энкапцілавы рай. Ліфт не працуе, але па энтапілту лазіць можна. Усе суседзі вельмі задаволеныя.

52 сакавіка

З нагоды гэтага дрэва ў дом прыйшла спецыяльная жанчына з жыллёва-камунальнай службы і абвясціла, што за энтапціл у ліфтавай шахце будзе спаганяць камунальныя плацяжы, паколькі жыллёва-камунальная служба (то бок цётачка вось гэтая) яго выявіла. І ў паперцы-квітанцыі будзе пазначана асобным пунктам: «Карыстанне энкаліфтам». І пагражае гэтая спецыяльная жанчына кулаком з квітанцыямі ды стукае па дрэве нагой у пантофлі на вострым абцасе, ад чаго на энтапцэле казліныя капыткі ўтвараюцца. І жанчына гэтая, у пантофлі, Адэлаіды Сабакаўны, начальніцы Ахілеса, родная сястра Маніока.

Выйшаў тады ад усіх жыхароў дома найпаважанейшы прадстаўнік — бабуля — ды і кажа: «Зараз будзе біг барабум!». Затым Бабуля спрытна зрабіла сальта назад і з ба-бумам самаліквідавалася на вачах удзячнай аўдыторыі. Цалкам аўтаматычна Маніока Сабакаўна апошні раз усадзіла абцас у дрэва, і не паспеў асесці попел ад Бабулі, спецыяльная жанчына ўцякла назад у сваю нару.

Бабуля аднавілася на наступны дзень у вентыляцыі дома. Там яе чакалі торт і катлеты. Катлеты ёй вельмі пасуюць, калі яна іх есць, у сэнсе яны ёй да твару. Такія справы.