Fred la malpura, la kapitano

ĈAPITRO 12 La taglibro de mia Reĝa moŝto, Jimmy la Ĝisorela la I-a

Ĝi datiĝis hodiaŭ, en la jaro de mia regado, supre, en la ĉefurbo Almira, propramane, sub mia reĝeco, Jimmy la unua.

Mi ellernos tion post iom da tempo. Ĉiam oni devas skribi, ke “datiĝis”. Ĉar Egmont klarigis al mi, ke gravas orientiĝi rilate la daton. Mi, kiel iama maristo, pensas grava ne nur la orienton, sed la aliajn direktojn de la kompasa rozo. Sed aliaj kutimoj estas ĉi tie, nu egalas.

Prave. Mi ankoraŭ ne rakontis, kial mi skribas la taglibron. Ĝi okazis ankoraŭ sur la ŝipo. La reĝo estis ekscitita pro la elŝipiĝo kaj diris, ke ĉio estu en ordo. Li esperas, ke neniu ekkonos lin ĉi tie. Li ne sciis, ke Egmont, kiu konas lin, venos akcepti lin pro la intertempe okazinta fuĝo de Warins. Ĉar mi jam estas klarvida pri tio, ke neniu scias la veron, nur Egmont (kiun mi konas longe, ĉar li estas la frato de mia patrino).

Ili ambaŭ, Egmont kaj reĝina Helena scias, ke mi ne estas mi, sed anstataŭ mi, la vera reĝo ŝanĝis min kun iu alia. Ili konas min de mia infanaĝo, tial ili scias, ke ili neniam vidis min.

Sed por kio ĝi utilas?

La aliaj, la fajroestingisto, la hidalgo kaj la tuta funebranta parencaro, kial ne scias tion? Ĉar ili ne scias. Mi vidis tion, kiam mi sidis sur la tronon en mia marŝala uniformo. Maldeksre sur mia brusto estis subtaso da verdaj steloj kaj falsaj diamantoj, oraj ŝnuroj kaj tre dika ora galono, krome ora epoleto. Tiam mi rulumis cigaredon.

Oni rigardis min tiel, kvazaŭ bombo estus falanta el la klara ĉielo. Nur la reĝino kaj Egmont, kiun mi konas longe, ridetis.

— Li reĝa moŝto diris — li turnis sin al la funebranta parencaro, — ke li montros bonan ekzemplon rilate la ŝparado, kiel la angla reĝo konsilis tion, ĉar tio gravas. Tial nia reĝo li mem rulumas cigaredon sur la trono kaj fumas ĝin solene.

— Prave — mi diris kaj elprenis ankaŭ la aŭtomatan fajrilon el mia supra poŝo, malantaŭ la subtaso da ordenoj, sed tio ĵetis nur fajrerojn, kiam mi premadis ĝin, kaj mi diris: — Diablo forportu tiun fajroŝtonon!

Kaj la ŝultroj de la hidalgo konvulsiiĝis du-tri foje, kvazaŭ koreo estus atakinta lin. Sed ekbruliginte alumeton, sinjoro Egmont donis fajron al mi kaj diris:

— Nun ni atendos solene la cigaredfumadon, kio estas simbolo da la ŝparemo

Kaj ili ĉiuj staris rekte.

Kiu povas cigaredi tiel, kiam multe da homoj rigardas lin kun altenlevita kapo! Post kelkaj fum-enspiroj mi forĵetis la cigaredon, kaj kiel decas en bonedukita loko, mi distretis ĝin, ĉar la tapiŝo de la trono ne eltenus bone la ardaĵon.

Tiam du homoj eksingultis, kaj Egmont diras:

— Lia reĝa moŝto distretis la malŝparon per tiu ceremonio. La aŭdienco finiĝis.

Ĉar ĝi okazis sekvan tagon, kiam estas aŭdienco. Ĉar ĉiun duan tagon estas aŭdienco en la reĝa palaco. Komence mi ne sciis, kia instrumento estas la aŭdienco, sed kiel vi vidas, mi jam alkutimiĝis al tio.

La aŭdienco estas nek manĝo nek trinko, sed la reĝo ĉirkaŭiras kaj demandas ĉiun, kiel oni fartas, kio nova, sed tio ne interesas lin, baldaŭ li sidas sur la tronon, kaj oni raportas unu post la alia.

Ĝi estas la aŭdienco. Tio estas bela danco, sed ĝi havas nenian sencon, kaj eblas, ke mi nuligos tion.

Post la aŭdienco sinjoro Egmont ankoraŭ restis tie kaj diris, ke mi devas gardi mian reĝan aŭtoritaton. Kaj sidante sur la trono, mi ne fumu. Mi promesis, ke mi ne faros tion, kaj li lasis min sola.

Jam nur la vidva reĝino estis tie kaj rigardis min per siaj oluloj. Sed tiel malĝoje. Mi sciis, ke pro io ŝi devas konduti tiel por kredigi; ke mi estas ŝia filo, la reĝo, ĉar ŝi estas nun patrino, tial ŝi ŝatus ekscii de mi, kio okazis al sia vera filo.

Ĉar patrino estas patrino, ĉu ŝi estas reĝino, ĉu simpla virino. Ĝi veras tiel. Mi sentis tion. Ŝi diris:

— Ĉu vi renkontiĝis kun ĉitiea civitano sur la ŝipo?

Mi komprenis ŝin, ĉar mi ne estas idioto.

— Jes. Mi veturis kun li, pri kiu vi pensas. Li estis gaja, sana kaj tre amas sian panjon, kies fraton li konas longe.

— Ĉu vi vidis lin surbordiĝi?

— Ne, ĉar albordiĝonte, mi iris en la bilĝon por kolerigi kaŝpasaĝeron

— Ĉu vere?

— Jes. Estis pasaĝero en lignokesto, kaj mi metis sur ĝin multajn lignokestojn, por ke li estu nervoza dum la albordiĝo, ĉar li ne povos liberiĝis nur la sekvan tagon, kiam la laboristoj demetos la ŝarĝon de sur li.

— Estas malagrable — diras ŝi.

— Sed li meritas tion — respondis mi, — kiu nomiĝas Fred la Malpura, la kapitano.

Aŭdinte tion, ŝi svenis.

Datite supre, kiel hodiaŭ, en la jaro de mia regado, propramane de mia reĝa moŝto, en la ĉefurbo, Almira.

Mi ankoraŭ ĝis nun ne rakontis, kial ekregis min la sopiro skribi taglibron. Tion kaŭzis la vera St. Antonio, ĉar li diris al mi, antaŭ ol li fariĝis mi, kaj mi lia anstataŭiganto per ŝanĝo de roloj, ke mia vivo estos tre bona, mi nur devas atenti iomete pri la ŝtatekonomio. Sed li ne pravis. Mi ne volonte regas. Ĝi ne estas malfacila afero, sed tre enua kaj monotona. Kvankam la multe da ĉambroj estas tre belaj. Mi jam estis en multaj landoj, sed mia ankoraŭ ne havis tiel bonan loĝejon.

Hodiaŭ okazis la tiel nomata kron-konsilio, kiun mi partoprenis. En la kupola ĉambrego kunvenis la fajroestingisto, Egmonto, la funebranta parencaro, kaj hidalgo Gomperez, kiu estis eĉ pli kalva, ĉar li havis ĉapelon nek en sia mano. Ili diris, ke mi prezidos. Ĝi estis malbona, ĉar miaj piedoj malpliiĝis, ĉar mi ne pensis pri tio, ke la kortega ŝuisto faros novajn ŝuojn laŭ miaj nunaj ŝuoj, kiujn havis sinjoro Gould.

Ĉar kiu estas reĝo, tiu havas du parojn da ŝuoj. Reganto de pli granda lando havas eĉ tri parojn da ŝuoj. Ĉar lukso estas en la kortego. Tiuj ŝuoj estas malstriktaj kaj dum du tagoj miaj piedoj malpliiĝis, kaj nun jam tiuj terure doloris, kie ili frotvundiĝis kaj bruldoloris, ĉar tiuj estis tiel nomataj lakitaj ŝuoj, kiel oni nomas la poluritan ledon.

Tiam Egmont ekstaris kaj diris, ke li volas leĝigi la novan sinsekvon de la tronheredo, se okazus al mi io malbona, tiam ankaŭ la patrina linio povus heredi la kronon. Ni devus enartikoligi tiun leĝon.

Mi diris al li, ke min ne kutimas trafi malbono.

Se tamen, respondas Egmont, la afero de la tronheredo ankoraŭ ne estas leĝe enartikoligta.

Miaj piedoj doloris tiel, ke mi jam ne plu toleris ĝin. Cetere mi ne volis fari tiaĵon, kion mi ne komprenas. La reĝo diris tion.

Mi respondis, “ĝi estos aktuala nur post kelkaj tagoj. Ĝis tiam mi ne enartikoligos.”

Ĝi gravas, diras iu alia, ĉar nun danĝero minacas vian vivon.

— Kiu minacas min? — mi demandas.

— La filo de la pirato Bob Warins, kiun ŝatas la indiĝenoj, pretendas la tronon.

Mi diris, ke mi batos lin je la kapo, kaj fino. Sed la ŝuoj kaŭzis tiel grandan doloron, ke ringoj dancis antaŭ miaj okuloj.

Sed Egmont diris tre kolere, ke ni devas enartikoligi tiun leĝon. Ĉar eblas, ke Bob Warins jam estas sur la insulo.

— En kiu restoracio li manĝas? — mi demandis rezolute.

— Certe li kaŝiĝas en la kabano de la indiĝenoj sur iu proksima insulo, krome li estas tre lerta kaj fifama krimulo.

— Ankaŭ mi ne estas neniu — mi respondis kaj korektis min — , se temas pri lukto.

Sed tiam mi jam vidis fajrerojn antaŭ miaj okuloj kaj preskaŭ svenis pro la ŝuoj.

— Reĝa moŝto — diris poste Egmont. — Laŭtradicie, kiam vi suriros la tronon kaj metos la kronon de viaj paruloj sur vian kapon, vi tiam estos reganto, se vi donos leĝon, kiun ni enartikoligos. Ĝis tiam vi ne povos fariĝi vera reganto de la insulo.

— Sed — mi diris, — tamen fariĝi reĝo, mi donos leĝon pri la nova maniero de la ŝtatkonsiliĝo!

Egmont tre miris. La aliaj ne komprenis lin.

— Sciu, ke la angla reĝo, kiam mi estis lia gasto, donis multe de konsiloj, ĉar la maljunulo estas tre bona kolego. Tiam li diris al mi, ke surtroniĝinte, mi estus ŝparema rilate la cigaredojn. Mi zorgu pri du aferoj: ŝparemo de la rulumo de la cigaredo kaj senĝeneco en la ŝtata konsilio.

Egmont atenteme aŭskultis min. La aliaj rigardis per siaj okuloj. Kaj mi daŭrigis mian parolon:

— La angla reĝo diris tion: — mi daŭrigis — ĉe ni estas kutimo, ke la urbestra lordmajoro sidas sur lana sako, kiam oni enpostenigas lin (ĝi estas tia, kiel la enartikoligo) kaj rekta. Ankaŭ mi decidis, ke ne estus ĝeniteco ĉi tie, kaj ni priparolu la ŝtatajn ferojn sen la kortega etiketo. Kaj ni esprimu ĝin per tio, (mi ekstaris) ke ekde hodiaŭ la membroj de la ŝtata konsilio interkonsiliĝu sen ŝuoj.

Longa paŭzo. Egmonto salte leviĝas. Sed mi ne povis. For la ŝuojn!

Diablo forportu tiujn!

— Kaj mi! — mi daŭrigis — donas ekzemplon en ŝtrumpoj!

For per tiuj! For per tiuj ekzekutistoj! Antaŭ ol ili povintus ekparoli, mi demetis la ŝuojn de sur miaj piedoj.

Poste sekvis la plej bela periodo de mia regado, du tutajn minutojn. Kio estis ĝuo, ĉar ne doloris miaj piedoj.

Ili ne nervoziĝis, kiel mi pensis. Eĉ! La hidalgo ekstaris kaj ceremonie komencis mallaĉi siajn ŝuojn, poste diris:

— Ĝi estos bela kaj instrua leĝo. Simbolo de senĝeniteco en la ŝtata konsilio.

Kaj ĉiu demetis siajn ŝuojn, ankaŭ Egmont, kvankam videbliĝis sur li, ke li estas terure kolera. Poste oni metis la dokumenton antaŭ min, mi stampis ĝin, kaj la ŝtata konsilio enartikoligis, ke oni devas partopreni la priparolitajn interkonsiliĝojn sen ŝuoj. Ekde hodiaŭ.

Eblas, ke mi faros alian leĝon, laŭ kiu oni devas trinki brandon dume, sed mi ankoraŭ pripensos tion, ĉar mi devas regi saĝe. Mi esperas, ke miaj ĝis nunaj agoj servas la bonon de mia popolo. Poste mi ekstaris, en la mano kun la ŝuoj, ankaŭ ili staris tiel, kaj mi diris:

— La ŝtata konsilio povas foriri. Mi foriras la unua, donante bonan ekzemplom. Mi havu la honoron vidi vin ankaŭ aliafoje! Adiaŭ!

Mi lasis ilin tie. Sed sekrete mi metis mian orelon sur la pordon kaj aŭdis, kion babilas miaj homoj. Ĉar mi estas tre scivolema.

Iu diris:

— Sinjoro Egmont! Lia reĝas moŝto kondutas strange.

— Ankaŭ mi vidas tiel — diris iu alia, kaj Egmont daŭrigis:

— Lia reĝas moŝto ankoraŭ estas infano. Kaj bedaŭrinde li falis de sur la ĉevalo dum rajdhokeo en Anglio. Nun jam mi povas informi vin, ke tiam mi ricevis malgajajn raportojn pri li. La kapvundiĝo influos lian regadon. La kuracistoj diris tion. Kaj mi vidas tiel, ke ilia diagnozo estis ĝusta (ĝi signifas cerbmalsanon en femda lingvo).

Nu, tiel ruza estas Egmont. Kompreneble nenio estas vera el tio, ke la reĝo falis de sur la ĉevalo surkapen; pro kio li malsaniĝis je cerb-diagnozo. Egmont tial diras ĝin, ĉar akravidaj homoj povas konkludi, ke mi ne estas denaska reĝo.

Mi nur scius, kiel ili divenis tion?

Mi ankoraŭ aŭdis, ke Egmont diras:

— Se la malsano graviĝos, tiam eble la ŝtat-konsilio povus nomumi la regenton kuratoro de lia reĝa moŝto kun la aprobo de la patrinreĝino.

Sed mi ŝteliris de tie en la mano kun la ŝuoj kaj eniris en mian apartamenton. La lakeo ĝuste tiam fervoradis tie, kaj mi demandis lin pri la numero de liaj ŝuoj.

Li diris, ke 45. Ĝi estas bela numero, sama, kiel tiu de miaj ŝuoj. Mi diras:

— Ĉu vi ne vidas, ke la ŝuoj estas en miaj manoj.?! Tuj demetu viajn ŝuojn! Porti ŝuojn dum la ŝtat-konsilio estas malpermesate!

Li tuj demetis siajn, neĝeblankajn ŝuojn, kaj mi diris, ke li lasu ilin tie kaj foriru!

Kiam li turniĝis, mi kaptis liajn neĝeblankajn ŝuojn, kiuj bone konvenis al mia griot-ruĝa, belega, marŝala uniformo, ornamita per oro, kaj kaŝe malsupreniris sur la flanka ŝtuparo al la malantaŭa enirejo de la fortikaĵo, kie gardisto iradis tien-reen konstante.

Li nur soldate salutis kaj iris promeni. Tiu belega uniformo valoras nur tiam, se la popolo vidas ĝin.

Mi promenis de sur la monteto, sed dumvoje mi vidis la postsignon de la pasintaj tempoj, ĉar iam turistoj vizitis la citadelon. Sed tiam respubliko kaj akcia societo estis ĉi tie.

Arde brilis la suno, kaj la multe da moskitoj kaj la malseka vetero tre damaĝas la sanon. Nenie mi vidis homon, nek la signojn de la grandurba vivo, kiu restis el la tempo de la respubliko kaj akcia societo de Alvlerez, kiam marŝipoj allbordiĝis ĝi tie. Mi vidis budon, sur kiu estis skribite: Wagonlites (kion mi kopiis precize).

Ĝi estis tia, kiel la fabela kolegino Dornroninjo, kiu dormis reĝine, kaj la dentoj de l’ tempo plektas ĉion ĉirkaŭ ŝi per araneĵo.

Poste mi vidis buon, sur kiu estis skribite:

RAPIDA FOTOGRAFEJO!

Sed ĝi ne estis malbenita. Ĉu tio ne estas interesa? Bildoj estas en la montrofenestro, la pordo malfermita, kvankam la stacio de la etŝpura fervojo jam longe ruiniĝis. En la malfermita pordo staris blonda, hirta, palokula homo, li havis ĉirkaŭ kvardek jarojn, en bruna vestaĵo Li piketas siajn dentojn kaj portas okulvitrojn. Ekvidinte min, li eklevas sian ĉapelon kaj diras:

— Bonan tagon, reĝa moŝto.

Kaj li piketas siajn dentojn plu kun enua, plorinda vizago. Mi iras al li.

— Kion vi faras ĉi tie pro la favoro de la sorto subulo?

— Nun mi piketas miajn dentojn, reĝa moŝto.

— Mi vidas tion. Sed kiel statas la negoco?

— Kelfoje venas iu, reĝa moŝto.

— Kiu venas ĉi tien?

— Pasintjare estis fiŝisto, kiu kaptis grandan fiŝon, kaj li fotografigis sin. Kaj antaŭ du jaroj mi elakvigis la ebrian rodkapitanon, ĉar li ĉiam falas en ĝin, pro dankemo li petis de mi fari familian foton, sur kiu estas li kaj lia hundo.

— Nu, fotu ankaŭ min!

— Tre volonte. Tiam mi povas fari surskribon: kortega fotografo.

— Nu, bone — mi respondis.

Sed en la vendejo tre surprizis min, ke sidis maljuna virino, kiu aspektis tiel, kiel la morto. Lia estis grizhara, blankvizaĝa kun palaj okuloj, kaj ŝi diras nenion, nur rigardas.

Ŝi helpis, dum la fotografo fotis min, reĝe pozante, en mia mano kun revolvero, kiel mi direktas ĝin al ŝi.

— Kiel vi nomiĝas? — mi demandis.

— Firmin. Oni nomas min Henry Firmin. Kaj la virino estas sinjorino Ponciere.

— Ĉu vi ĉiam estis fotorgafo ĉi tie?

— Ne. Ĝenerala direktoro de ŝipado kaj fervojoj. Sed kiam Alvarez foriris, miaj akcioj falis kaj ankaŭ mi.

Poste mi rapidis. La popolo vidu mian vestaĵon, ĉar feliĉigis min la bonaj, vastaj ŝuoj. Ek malsupren al la urbo!

Sed estis spektaklo! Oni ĉirkaŭis lin, kaj vivukriis!

Ĝi estis granda ĝojo. Oni elakvigis la ebrian rodkapitanon, ĉar li falis en la akvon pro la miro. Li ne povas naĝi.

En la restoracio, ĉar mi eniris tien por trinki glason da rumo, mi ekparolis inde al reganto.

— Hej, drinkejmastro! La tuta regno estas miaj gastoj!

La rodkapitano falis surgenuen:

— Vivu la reĝo!

Ĉiu samopiniis. Tiam mi altenlevis mian glason:

— Ekde hodiaŭ mi estas en cidira rilato kun la loĝantaro! Salut’ popolo! — kaj ili kriegis “salut’ reĝo!”

Ni trinkis kaj ĉirkaŭbrakumis unu la alian.

— Vivu la reĝo! Pereu Warins! — ili rimarkis konstante, proksimume ducent homoj.

Ni trinkis je tio, kaj mi ludis sur citro kaj prezentis la kanton “Lulu kiam revenas de sur la Fiĝioj, kaj ĉiu karesis mian vestaĵon. Ili ploris kaj ridis, konstante dirante: “Vivu la reĝo!”

Tiam alvenis sinjoro Egmont kun la soldatoj kuregante. Li mem sidis en kaleŝo. Li elsaltis spiregante kaj pale. Tiel do la amuziĝo finiĝis kaj mi reiris. Mi eĉ ne provis kontraŭdiri.

— Sed kia ovacio okazis, kiam ili denove kriadis:

“Vivu la reĝo!”

— Reĝa moŝto — diris Egmont, kiam la kaleŝo veturis — , estis malĝuste, kion vi faris.

— Ĉu estas malĝuste, se oni ŝatas la reĝon? Rerigardu frato de mia patrino, kiun mi konas longe!

Kaj mi montris malantaŭen.

Oni salute mansvingis post nin, ekbruligis torĉojn kaj kantis feliĉe. Ĉar ili trinkis je la cidira rilato kun la reĝo. Ĝi estas granda honoro ĉi tie.

Ni jam veturis preter la malbenitaj reloj, malproksime. Tiam pafo tondris ie, kaj la kuglo siblis inter mi kaj Egmonto.

Atencopafo!

La soldatoj kuris en la veprejon, kaj ankaŭ mi volis persekuti la fiulon, sed Egmont kaptis mian brakon, kaj la kaleŝo rapide ruliĝis plu.

— Tial estis malĝuste, kion vi faris — diris Egmont.

Nun ĉi-foje li pravis.