Залаты ключык, або Прыгоды Бураціны

Цвыркун, які ўмее гаварыць, дае Бураціна мудрую параду

Прыбегшы ў каморку пад лесвіцай, Бураціна пляснуўся на падлогу каля ножкі крэсла.

— Што б такое яшчэ прыдумаць?

Не трэба забывацца, што Бураціна ішоў усяго першы дзень ад нараджэння. Думкі ў яго былі маленькія-маленькія, кароценькія-кароценькія, дробязныя-дробязныя.

У гэты час пачулася:

— Крры-кры, крры-кры, крры-кры.

Бураціна пакруціў галавой, аглядваючы каморку.

— Гэй, хто тут?

— Тут я, — крры-кры…

Бураціна ўбачыў стварэнне, крыху падобнае на таракана, але з галавой, як у коніка. Яно сядзела на сцяне над камінкам і ціха патрэсквала, — крры-кры, — глядзела пукатымі, як са шкла, вясёлкавымі вачыма, варушыла вусікамі.

— Гэй, ты хто такі?

— Я — цвыркун, які ўмее гаварыць, — адказала стварэнне, — жыву ў гэтым пакоі больш за сто гадоў.

— Тут я гаспадар, прэч адгэтуль.

— Добра, я пайду, хоць мне вельмі шкада пакідаць пакой, дзе я пражыў сто гадоў, — адказаў цвыркун, — але раней чым я пакіну пакой, выслухай карысную параду.

— Надддта мне патрэбны парады старога цвыркуна…

— Ах, Бураціна, Бураціна, — прагаварыў цвыркун, — пакінь сваволіць, слухайся Карла, без патрэбы не бегай з дому і заўтра пачні хадзіць у школу. Вось мая парада. Інакш цябе чакаюць жахлівыя небяспекі і страшэнныя прыгоды. За тваё жыццё я не дам і здохлай сухой мухі.

— Ччччаму? — спытаў Бураціна.

— А вось ты пабачыш — ччччаму, — адказаў цвыркун.

— Ах ты, стогадовая казяўка-маляўка! — крыкнуў Бураціна. — Больш за ўсё на свеце я люблю страшэнныя прыгоды. Заўтра, як толькі развіднее, уцяку з дому — лазіць па платах, разбураць птушыныя гнёзды, дражніць хлапчукоў, цягаць за хвасты сабак і кошак… Я яшчэ не тое прыдумаю!..

— Шкада мне цябе, шкада, Бураціна, праліеш ты горкія слёзы.

— Ччччаму? — зноў спытаў Бураціна.

— Таму што ў цябе дурная драўляная галава.

Тады Бураціна ўскочыў на крэсла, з крэсла на стол, схапіў малаток і шпурнуў яго ў галаву цвыркуна.

Стары разумны цвыркун цяжка ўздыхнуў, паварушыў вусамі і папоўз за камінак, — назаўсёды з гэтага пакоя.