Песьня пра зубра

Вецер падзьмуў і залівісты брэх у гушчарах

Чутны мацней. Колькі шчырае жарсьці ў нас будзяць

Водгукі ловаў! Як сэрца трапеча, пачуўшы

Шум у вяршалінах дрэваў! Плыве ён, як хваля,

Раз — ападае, раз — зноўкі узносіць у неба.

Злое рыканьне чуваць, нечы віск… Што за ліха?

Гэта ўзьнялі мядзьведзя у бярлозе, ці хтосьці

Раніў стралой вяпрука… Не пабачыў — ня скажаш,

Як атрыманыя раны й магутнага зубра

Могуць разьюшыць, і зьвер, вар'яцеючы, глуха

Ровам гушчары ўстрасае, разьзявіўшы ляпу.

Гнеў у вар'ята яго абярнуў, ён — жахлівы!

Зрок, спадылба, злосна кідае іскры наўкола!

Аж камянееш з жуды, калі горлам прадонным

Хрыпла рыкаючы, гойсае ён паміж дрэваў,

Хочачы растрыбушыць вас — страшэнная зьява!

Варта яму аказацца — й турботаў бязь ліку

Ўраз у цябе: і трывога, і жуда, і наважнасьць!

Ці ж апануеш ты ўсё гэта ў буры пачуцьцяў,

Ці зразумее цябе, хто іх сам не дасьветчыў!

Праца нялёгкая ў нас, ды ці хто параўнае

Нашыя клопаты з важкай бядою айчыны?

Як тутка лекі знайсьці, яе немачы сходаць?

Думкі, адлі, павяртаюць да ўдачаў лавецкіх,

Больш бо здароўя для цела у іх, чымся ў леках.

Кожны сьпяшаецца справамі ловаў заняцца,

Сьцегны свае натаміць нясупыннай хадою.

Як жа-ж у змрочных барох гэткай працы цурацца,

Злую нуду ня гнаць прочкі здаровай разьмінкай?

Выкпіўшы ўсіх эскуляпаў, лавец гэтым самым

Чуе сябе юнаком, дай, нарэшце, мікстуры

Сродак у нас не адзіны, аж чэрава пухне

Й вусьцішна нават, што лопне ад зельля зьнячэўку!

Сівер паўночны — драбніца для моцнага духам,

Лоўца зацяты дасьць рады й турбоце й нягодам.

Непераборлівы, нат і бяз ласых прысмакаў

Ён і здаровы й пад'еўшы, аж думаеш часам

Ці не аддаць перавагі жыцьцю зьвералоўцы?

Часу нястача пыніць мне гэтта развагі,

Ўсёткі апіс паляваньня на грознага зьвера

Я папярэджу паданьнем народу паўночнага краю:

Зубар — змагар, браць яго трэба ўзагрудкі, сілай,

Не ашуканствам: стралою здалёк, ці мушкетам.

Вераць спрадвек бо ў народзе: ён пушчу пакіне,

Калі ў сутычцы ўжываеш ня моц ты, а хітрасьць.

Пэўне паданьням старым хай якога народу

Свомае ўсё растлумачваць таёмнаю сілай,

Праўды ж у казках няшмат, я лічу, бо каб нават

Гэткае штосьці й было — гэта выпадак толькі.

Я, адкідаючы домыслы, тое пяру давяраю,

Што давялося самому дасьветчыць ці бачыць.

Мне ці ж баяцца казаць аб трафеях Дыяны

Або аднэй із паплечніцаў ловаў багіні!

Мо прыгадаць тутка трэба і лук Апалёна,

Стрэлы у цёплай крыві пранізанага зьвера!

Ўсе усхваляюць Юпітара або Юнону,

Я ж паважаю Ісуса і Госпада Бога,

Сэнсу ня бачу у блытаньні праўды із басьняй.

Мець я хацеў бы дазвол, хай сабе і ў скароце,

Праўду ўсім тым расказаць, хто высочвае дзівы

Ды старадаўных памылкаў ману паўтарае.

Праўда — ўнутры. Пэўне плоцкі наш біскуп Эразмус

Тых не пахваліць, хто Госпада Бога зьніжае.

Ён толькі тое у хорам сьвяты дапушчае,

Што і прыстойна, і ў згодзе із станам сьвятарскім.

Я, служка верны ягоны, вось тутка й прабую

Словы ўжываць, што майму Спадару да спадобы.

Гэта прычына, чаму ў маю песьню трапляе

Штосьці з рэлігіі нашай. Вы ў ёй не шукайце

Ні асалодаў жыцьцёвых, ані весялосьці —

Лёд і сьнягі закавалі крыніцу натхненьня,

Краскаў нямашка на гэткім няўробленым полі.