Беларуская Беласточчына

Прыгадаем Янука Дарашкевіча

З цікавасцю прачытаў я артыкул Міры Лукшы „Клуб тых, што апісваюць сваё”, які быў надрукаваны ў „Ніве” 31 снежня 2000 года. У ім прыгадваюцца два паэты — Сцяпан Пятэльскі (М. Арол) з Гарадка і Іван Дарашкевіч (Янук Д., Каршун, Янук Дарашкевіч) з вёскі Меляшкі. Не ведаю, ці пісала калі

„Ніва” пра Янука Дарашкевіча, але сёння я яшчэ раз хачу прыгадаць гэтае імя..

У свой час М. Арол і Янук Д. шчыра сябравалі, разам друкавалі свае вершы на старонках віленскай „Нашай нівы”, прысвячалі адзін аднаму паэтычныя радкі. М. Арол напісаў і надрукаваў свайму земляку два вершы — „Мая душа” і „Песняр”. У „Песняры” М. Арол піша:

У сваю чаргу Каршун — Янук Дарашкевіч — прысвяціў М. Арлу ажно тры вершы — „Песня”, „С. Пятэльскаму” і „К. Пятэльскаму”. Рукапісы гэтых вершаў захоўваюцца ў Вільні ў Цэнтральнай бібліятэцы Акадэміі Навук Літвы (ЦБАНЛ, ф. 21, спр. 83).

І калі спадчына М. Арла, дзякуючы Янку Саламевічу, пабачыла свет асобнаю кнігаю ў 1991 годзе, то спадчына Янука Дарашкевіча чакае свайго даследчыка. Тым больш, што ягоны рукапісны зборнік „Абразкі”, падрыхтаваны аўтарам у 1914 годзе, таксама захоўваецца ў Вільні.

Янук Дарашкевіч, сын Кастуся Дарашкевіча, нарадзіўся ў 1890 годзе ў вёсцы Меляшкі на Беласточчыне. Спачатку вучыўся ў роднай вёсцы, пасля ў Гарадку, дзе і пазнаёміўся з М. Арлом, які быў яго равеснікам. Пасля школы ў Гарадку, Янук Дарашкевіч паступіў у Свіслацкую настаўніцкую семінарыю, якую закончыў у 1909 годзе. З гэтага часу пачынаецца яго педагагічная дзейнасць. Працаваў настаўнікам на Гродзеншчыне, а пасля ў Даўкшы каля Панявежыса.

Калі пачалася першая сусветная вайна, Янук Дарашкевіч быў прызваны ў царскую армію і накіраваны ў школу прапаршчыкаў у г. Ламаносаў, што каля Санкт-Пецярбурга. Так паэт з Меляшкоў стаў ваенным чалавекам. Ён не здымаў шыняля аж да апошніх сваіх дзён. 24 лютага 1943 года Іван Дарашкевіч загінуў на фронце ў Арлоўскай вобласці, што ў Расіі.

Першыя вершы Янука Дарашкевіча з’явіліся ў „Нашай ніве” ў 1909 годзе. Ён падпісваў іх псеўданімам Каршун, а пасля — Янук Д. Пра што былі гэтыя вершы? Найперш — пра жыццё вясковых людзей, а таксама пра каханне:

2001