150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі

11. Чым вызначыўся Расціслаў Смаленскі?

Князь Расціслаў Мсціславіч спрычыніўся да ўзмацнення Смаленскага княства, якое за ягоным часам дасягнула найбольшых памераў, даходзячы на ўсходзе да сярэдняга цячэння ракі Масквы, а на захадзе ўлучаючы Воршу і Копысь.

Расціслаў займаў Смаленскі пасад з 1127 да 1159 года. Абапіраючыся на падтрымку веча, ён патушыў удзельныя ўсобіцы і набыў значны ўплыў на Полацак, Ноўгарад і Кіеў. Праводзячы незалежную палітыку, Расціслаў у 1136 годзе заснаваў у Смаленску епіскапію.

З валадараннем Расціслава звязаны высокі культурны ўздым княства. У Смаленску будуюцца новыя храмы, у тым ліку Барысаглебаўскі сабор і царква Пятра і Паўла на Градзянцы, адчыняюцца манастырскія школы, перапісваюцца і перакладаюцца кнігі. У гэты час выславіўся сваёй асветніцкай працаю Клім Смаляціч.

Даволі высока па тым часе стаяла ў Смаленску школьная адукацыя. А блізу 1130 года Расціслаў Мсціславіч заснаваў тут грэцка-лацінска-славянскую акадэмію — першую на нашай зямлі гуманітарную школу ўніверсітэцкага тыпу.

Ад 1159 да сваёй смерці Расціслаў амаль дзесяць гадоў княжыў у Кіеве. Смаленскім жа князем стаў ягоны сын Раман. Ён, як і бацька, працягваў адчыняць школы, ахвяраваў грошы на кнігі, запрашаў вучоных з іншых краінаў.

У часы Расціслава і Рамана Смаленск зрабіўся поруч з Полацкам і Туравам значным цэнтрам асветы на старажытнабеларускіх землях.