Шар быў уключаны і скіраваны на рыцарскі стан у трынаццатае стагоддзе. Вечарэла. Неба над лесам стала бясколернае, на яго фоне лес быў амаль што чорны, і промні перад захадам сонца, што павісла над сцяной крэпасці, высвечвалі на гэтым цьмяным занавесе постаці працэсіі, якая выпаўзала на бераг.
Паперадзе ехалі конна некалькі рыцараў у белых і чырвоных плашчах, два манахі ў чорных, падаткнутых за пояс расах, за імі восем стомленых насільшчыкаў валаклі крытыя насілкі. Потым з лесу паказаліся пехацінцы і, нарэшце, дзіўная будыніна: шасцёрка быкоў цягнула драўляную платформу, на якой было замацавана нешта накшталт сталовай лыжкі для велікана.
— Што гэта? — спыталася Ганна.
— Катапульта, — адказаў Кін.
— А што ў насілках?
У прыцемку было відаць, як Жуль паціснуў плячыма.
Насільшчыкі з палёгкаю апусцілі сваю ношу на прыгорак, і наўкола сабраўся натоўп.
Моцныя пальцы схапілі знутры за краі полага, рэзка тузанулі яго, і на зямлю выскачыў грузны пажылы мужчына ў расе бэзавага колеру і ў маленькай чорнай шапачцы. На грудзях у яго блішчаў вялікі сярэбраны крыж. Чырванашчокі круглы твар быў абведзены коратка падстрыжанаю чорнаю барадой. Рыцары акружылі мужчыну і павялі да шатра.
— Ёсць падазрэнне, — сказаў Кін, — што да нас завітаў яго праасвяшчэнства, епіскап рыжскі Альберт. Вялікі гонар.
— Гэта начальнік мечаносцаў? — спыталася Ганна.
— Фармальна — не. На самай справе — валадар нямецкай Прыбалтыкі. Значыць, да штурму Замошша ордэн ставіцца сур'ёзна.
Епіскап затрымаўся на схіле, прыставіў далонь казырком да вачэй і глядзеў на горад. Рыцары штосьці тлумачылі яму. Насільшчыкі, кінуўшы паклажу, уселіся на траву.
Ратнікі пагналі платформу з катапультай у бок моста цераз ручай. Ад групы рыцараў, якія акружалі епіскапа, адлучыўся рыцар, той, што ледзь не забіў рыжага прыгажуна. За ім у чорнай сутане адзін з набліжаных епіскапа. Ратнікі падвялі каня.
— Сцяг не забудзьцеся, брат Фрыдрых, — сказаў манах.
— Брат Тэадор возьме, — сказаў рыцар. Ратнік дапамог рыцару сесці ў сядло з высокай пярэдняй лукой. Левая рука ў рыцара рухалася незграбна, нібыта пратэз, на правай пальчатка была кальчужная, на левай — жалезная.
— Пачакайце! — крыкнула Ганна. — Ён жа гаворыць! Вы наладзілі гук?
Кін усміхнуўся.
— Ён па-расейску гаворыць.
— Не, па-нямецку. Мы ж не чуем. Тут іншы прынцып. Ведаеце, што бываюць глуханямыя, якія па губах могуць здагадацца, пра што гаворыць чалавек?
— Ведаю.
— Наша прыстаўка прачытвае з губ. І перакладае.
Каля моста цераз ручай да рыцара далучыўся малады барадаты дваранін у чырвоным плашчы з доўгім, раздвоеным на канцы вымпелам, прымацаваным да дрэўка дзіды. Вымпел быў белы, а на ім — дзве чырвоныя вежы з варотамі, зверху — тыяра.
Рыцары падняліся па схіле да горада, прытрымалі коней каля рова. Малады мечаносец узняў апраўлены ў серабро рог. Крэпасць маўчала.
Ганна сказала:
— Не люблю шматсерыйных пастановак, заўсёды час зацягваюць. — Згатуйце пакуль нам кавы, — сказаў Жуль. — Калі ласка.
Ганна не паспела адказаць, як вароты прачыніліся, выпусціўшы з крэпасці двух коннікаў. Паперадзе ехаў князь у сінім плашчы з залатым шлякам. За ім — яцвяг у чорнай вопратцы і чырвоным каўпаку. У варотах былі відаць стражнікі. Вітаючы князя, Фрыдрых падняў руку ў кальчужнай пальчатцы. Князь тузануў каня за аброць, і той матнуў галавою, дробна перабіраючы нагамі.
Шар быў накіраваны ўніз — Кін хацеў пачуць, пра што пойдзе гаворка.
— Ландмайстар Фрыдрых фон Какентаўзен вітае цябе, — сказаў рыцар.
— На якой мове яны размаўляюць? — ціха спыталася Ганна.
Жуль зірнуў на табло, на якім беглі іскры.
— Латынь, — сказаў ён.
— Добры дзень, рыцар, — адказаў князь. Чорны яцвяг лёгенька крануў каня нагайкай між вушэй, і той закруціўся на месцы, узрываючы капытамі зялёную траву. Рука маладога трубача апусцілася на роўнае дзяржальна мяча.
— Яго праасвяшчэнства епіскап рыжскі і лівонскі Альберт шле бацькоўскае блаславенне князю Замошша і выказвае смутак з тае прычыны, што нядобрыя саветнікі парушылі мір між ім і яго сюзерэнам. Епіскап сам зрабіў ласку прыбыць сюды, каб перадаць сваё бацькоўскае пасланне. Будзьце ласкавыя прыняць, — сказаў рыцар.
Малады рыцар Тэадор падаў скручаную ў трубку грамату, да якой на стужцы была прымацаваная вялікая пячатка. Фрыдрых фон Какентаўзен прыняў грамату і падаў русіну.
— Я перадам, — сказаў русінскі пасол. — Што яшчэ?
— Усё ў пісьме.
Яцвяг круціўся на сваім кані, нібы дражніў рыцараў, але тыя стаялі нерухома, ігнаруючы лёгкага сярдзітага конніка.
Ганна зразумела, што чалавек у сінім плашчы — не князь горада. Інакш каму ён перадасць грамату?
— Я чуў, што ты жывеш тут, — сказаў ландмайстар.
— Трэці год.
— Мне шкада, што абставіны зрабілі нас ворагамі.
— Разумнага ў вайне няма, — сказаў русін.
— Мне не стае гутарак з вамі, мой сябра, — сказаў рыцар.
— Дзякуй, — адказаў русін. — Гэта было даўно. Мне няма калі цяпер думаць пра гэта. Я павінен абараняць горад. Князь — мой брат. Як рука?
— Дзякую, ты чарадзей, мой сябар.
Маленькі гурт людзей раздзяліўся — русіны павярнулі да варотаў, якія расчыніліся насустрач, немцы паскакалі ўніз, да ручая.