Сарочае радыё

5.

Позні вечар. Я ляжала на сваім ложку, закінуўшы на сцяну стомленыя ногі. За акном ноч, але яшчэ рыпелі дзіцячыя арэлі.

Я думала пра тое, што гэтыя талеркі рабіла апошнім часам раз на тыдзень. Цэлы дзень тэлефанавала ў ЖЭСы, у фірмы, якія прадаюць антэны, званіла юрыстам і мантажнікам. Цэлы дзень свайго жыцця ― спадарожнікавым антэнам. А з-за мяне людзі… Спачатку чытаюць навіны. Потым абмяркоўваюць. Думаюць пра іх. Можа быць, як і я, цяпер ходзяць і заўважаюць, вісяць ці не гэтыя белыя блінцы на дамах.

Ні ў каго з маіх сяброў-журналістаў няма тэлевізара. Мы не чытаем навіны ў вольны час. Таму што вядома, як іх робяць, і таму што больш за палову з іх ― гэта вось такія «талеркі». Хацелася камусьці пра гэта сказаць. Я набрала мамчын нумар.

― Доча, что ты ела сегодня? ― было першае яе

пытанне.

― Салатку, ― адказала я.

― Что?

― Ну, салат.

― Я устала, у меня нет желания понимать твой белорусский. Говори нормально. И надо лучше питаться. Здоровье ― это самое главное в жизни, ― дэвіз кожнага мамінага паходу да лекара ці віншавання. ― Люби себя.

― Дык я ж з хлебам ела! ― паспрабавала я жартаваць.

Маўчанне.

― Я толькі прыйшла дадому, мама. Ужо позна, нічога не хочацца. Заўтра паем.

― Это вы так поздно работаете? ― у яе голасе пачулася павага. ― Как и я… Прихожу вечером уставшая, сил ― никаких. Ни папе внимания уделить, ни себе, об уроках Петиных даже молчу. На кухню что-то приготовить ― и ночь уже. И все в голове отчеты, отчеты. Иногда проснусь в темноте: вдруг не ту цифру поставила? ― мама сказала пра гэта амаль з асалодай. ― Вспоминаю, вспоминаю. Так страшно в этот момент. Аж перекрещусь. У нас же проверки каждый месяц. Найдут что-нибудь ― уволить могут. А в такой работе где-нибудь да затешется ошибка.

Я ўяўляю памылку як вош, якая выскоквае з частых зубцоў драўлянага грэбня, якім водзіць маміна рука.

― Бывает, даже по воскресеньям работаем. Здесь все от проверяющих зависит. Ты еще по-настоящему не работала, не понимаешь.

Мама, здаецца, думала, што журналісты ўвесь дзень толькі п’юць каву і мантуюць карцінкі, ці ходзяць па вуліцы з фотаапаратам, ці сыплюць экспромтамі ў жывым эфіры:

― Это только начало, это еще пока романтика…

― Так, да горла рамантыкі.

― Что?

― Нічога. Нічога… Мама, журналістыка ― не для мяне.

Яна маўчала, а я апраўдвалася:

― Таму што гэта ― засмечваць людзям галовы.

― Ты в книжках это вычитала. Так и слышно, что не твои слова.

― Чаму ж не мае? Мае… Усе кажуць, калі чуюць «журналіст»: «О-оо-оо-о. Як прэстыжна!» А я бачу, што гэта прафесія ― рабіць усё, каб людзі не думалі пра… сэнс жыцця.

― Высокие слова, слишком заумно, ― не ўпершыню прамовіла сваю дэкларацыю мама. ― Я за простоту. А это не простота, это все надумано. Вспомни, как ты хотела на журфак. «Мама, это мое призвание!», «Человек должен заниматься тем, к чему душа лежит!»…

― Я думала, мяне навучаць пісаць. І я спатрэблюся.

― Что ты еще за ребенок! Потом смеяться будешь над своими словами.

― Я не дзіця. Працую, вуч… здымаю кватэру. Грошай у цябе не бяру. Мама, журналістыка ж амаль заўсёды пра нейкае смецце! Усе гэтыя «жыццёвыя» пытанні. Так рэдка бываюць важныя тэмы. ЖЭСы, кошты на жыллё, падвышэнне базавай велічыні, дырэктыва нумар адзін, два, тры…

― Танюша, вот именно это и есть жизнь, а не в облаках все время лётать.

― Беларускае слова?

― Какое?

― Лётаць!

― Не придирайся.

― Карацей, я, здаецца, не буду ўсё жыццё журналістам. Я думаю нават, што, калі б не было майго радыё, я б ужо цяпер не была…

― А я тебе скажу, что я впахиваю на работе каждый день, ― у яе зрабіўся голас снежнай каралевы. ― Никого не волнует, во сколько я заканчиваю: будь добра закончить, хоть в восемь, хоть в девять. А конец месяца ― это и в десять, и в одиннадцать. И если заболела ― не так, как у вас: позвонила и все. Справку давай, а если проверка ― то никаких болезней. И знаешь, я довольна. Я довольна!

― Ты задаволеная?

― Я считаю, что не надо летать в облаках.

― А я лічу, што лётаць у аблоках ― гэта паперы цэлы дзень пісаць.

― Без бумажки ты, дорогуша, ничего сделать в этой стране не сможешь.

― Вось, менавіта. Добра… Як там наш кот?..