La morto de Ivan Iljiĉ

" Ja vi scias, ke nenio helpos, do lasu.

" Ni povas mildigi la suferojn, " diris la doktoro.

La doktoro eliris en la gastocxambron kaj informis al Praskovia Fjodorovna, ke cxio tre mavas, kaj opio estas la sola rimedo por mildigi la suferojn, kiuj certe estas teruraj.

La doktoro diris, ke liaj fizikaj suferoj teruras, kaj tio estis vera; sed pli teruraj ol liaj fizikaj suferoj estis la suferoj moralaj, kaj en tio estis lia cxefa turmento.

Liaj moralaj suferoj konsistis en tio, ke tiunokte, rigarde al la dormema, bonvolema grandzigoma vizagxo de Gerasim, en lian kapon subite venis: sed eble efektive tuta mia vivo, la konscia vivo, estis ne tio .

Venis en lian kapon, ke tio, kio al li antauxe sxajnis absolute neebla, tio, ke li travivis sian vivon ne tiel kiel necesis, ke tio povis esti vero. Venis en lian kapon, ke liaj apenaux rimarkeblaj intencoj al batalo kontraux tio, kion la plej altpostenaj personoj opiniis bona, la intencoj apenaux rimarkeblaj, kiujn li tuj forpelis de si " gxuste ili povis esti veraj, kaj cxio cetera povis esti ne tio. Kaj lia ofico, kaj lia arangxo de la vivo, kaj la familio, kaj tiuj interesoj de la socio kaj ofico " cxio cxi povis esti ne tio. Li provis defendi antaux si cxion cxi. Kaj subite li eksentis la tutan malforton de tio, kion li defendas. Kaj ne estis kion li defendu. Kaj se estas tiel, " li diris al si, " kaj mi foriras el la vivo kun konscio pri tio, ke mi pereigis cxion al mi donitan, kaj ne eblas korekti, do kio? Li kusxigxis surdorse kaj komencis tute novmaniere rerigardi sian tutan vivon. Kiam li matene ekvidis lakeon, poste la edzinon, la filinon, la doktoron, " cxiu ilia movo, cxiu ilia vorto konfirmis por li la teruran veron rivelitan al li nokte. Li vidis en ili sin mem, cxion per kio li estis vivinta, kaj klare vidis, ke cxio cxi estis ne tio, cxio cxi estis terura grandioza trompo, kovranta la vivon kaj la morton. Tiu konscio pliigis, dekobligis liajn fizikajn suferojn. Li gxemis kaj jxetis sin diversloken, kaj plukis siajn vestajxojn. Al li sxajnis, ke ili sufokas kaj premas lin. Kaj pro tio li abomenis ilin.

Oni donis al li grandan pocion da opio, li forgesis sin; sed posttagmeze komencigxis denove la samo. Li pelis cxiujn for de si kaj jxetadis sin de unu loko al alia.

La edzino venis al li kaj diris: " Jean, karulo, faru tion por mi (por mi?). Tio ne povas noci, sed ofte helpas. Kial do, ja tio bagatelas. Ankaux sanaj homoj ofte