Фантамас

VII «Агенцтва «SOUTH STEAMSHIP CO...» (Паўднёвае параходнае агенцтва)

— Тут жыве пан Гурн?

Перад кансьержкай дома № 147 па вуліцы Левэр, пані Дуланк, стаяў цёмнавалосы мужчына з вялікімі вусамі, у мяккім капелюшы і паліто, зашпіленым на ўсе гузікі, каўнер узняты ледзь не да вушэй.

— Яго няма,— адказала кансьержка,— ён паехаў, ужо даўно.

— Я ведаю,— налягаў незнаёмы,— і ўсё ж, пані, я мушу прайсці ў ягоны пакой.

Мужчына апусціў руку ў кішэню, нібыта збіраўся паказаць ліст або пасведчанне, але не спяшаўся зрабіць гэта.

— А, зразумела! — апярэдзіла яго кансьержка.— Пан прыйшоў з агенцтва ўзяць рэчы? Нейкая дзіўная назва... Здаецца, ангельская.

Кансьержка выцягнула шуфляду, куды складала пошту, знайшла патрэбны праспект. Незнаёмы кінуў позірк на вокладку.

— Я з «South steamship co...»

— Сапраўды, «South...» — з цяжкасцю вымавіла кансьержка.— Язык зломіш... Аднак у вас не спяшаюцца. Пан Гурн сказаў, што за багажом прыйдуць праз некалькі дзён, а прайшло ўжо тры дні.— Пані Дуланк глянула ў акно.— Але вы без машыны, не ў руках жа вы панесяце чамаданы? — здзівілася яна.

— Зараз я нічога не буду браць. Мне трэба толькі паглядзець багаж.

— Калі трэба, цяжка ўздыхнула кансьержка,— гэта на шостым паверсе.

Кансьержка адамкнула дзверы кватэры. Інтэр’ер сціплы, але густоўны. Вокны выходзілі ў сад. Так што дапытлівых суседзяў можна было не баяцца.

— Трэба будзе праветрыць,— збянтэжылася кансьержка.

— Гэта пані Гурн? — незнаёмы заўважыў на каміне фотаздымак маладой жанчыны.

— Ён нежанаты.

— Сяброўка? — Мужчына ў мяккім капелюшы падміргнуў.

— Не зусім тое, што пан падумаў. Калі пан Гурн у Парыжы, яна бывае ў яго, але заўсёды ўдзень. Элегантная жанчына з вышэйшага свету. Заўсёды пад вэлюмам.

У дзвярах з’явіліся двое грузчыкаў.

— А вось і вашыя рабочыя. Прыйшлі за багажом? — спытала кансьержка.

Незнаёмы хацеў нешта сказаць, але адзін з грузчыкаў, не звяртаючы на яго ўвагі, назваўся:

— Мы абодва з «Паўднёвага параходнага агенцтва», прыйшлі забраць рэчы пана Гурна. Два вялізныя чамаданы і пакункі.

— Як? — здзівілася пані Дуланк.— Вы не разам?

— Не, гэтага пана мы не ведаем. Давай бяры,— звярнуўся адзін грузчык да другога.

— Не,— сказаў незнаёмы,— вы нічога тут не возьмеце.

— Вось заказ, усё дакладна...

Грузчыкі падышлі да рэчаў.

— Бяром!

Пані Дуланк расхвалявалася і хацела выбегчы. Незнаёмы ў капелюшы рашуча ўзяў яе пад руку.

— Прашу не крычаць,— ціха сказаў ён.

Грузчыкі не вытрымалі:

— Якога д’ябла! Мы што, рабаўнікі? Трэба паклікаць паліцыю,— грузчык павярнуўся да свайго таварыша і сказаў: — Збегай за рог дома, прывядзі сюды паліцыянта. Няхай гэты пан спрачаецца пры ім...

...На сходах пачуліся цяжкія крокі. Наверх узняліся грузчык з паліцыянтам. Са з’яўленнем паліцыянта твары ва ўсіх змяніліся. Мужчына ў мяккім капелюшы падышоў да яго і, гледзячы ў вочы, назваўся:

— Крымінальная паліцыя! Камісар Жуў! Кансьержка, напалоханая тым, што незнаёмы аказаўся камісарам, вырашыла папрасіць прабачэння:

— Каб я ведала, пан камісар...

— Каб вы ведалі,— усміхнуўся камісар,— усё роўна не далі б веры.

Жуў звярнуўся да грузчыкаў:

— Перадайце вашаму гаспадару, што я чакаю яго тут. I няхай возьме ўсе паперы, што тычацца пана Гурна... Зразумела?

Грузчыкі зніклі за дзвярыма. Камісар Жуў высоўваў шуфляды, зазіраў у шафы, пад сталы і адначасова распытваў кансьержку пра пана Гурна.

— Пан Гурн,— расказвала жанчына,— бландзін, сярэдняга росту, дужы, голены па ангельскай модзе, а наогул, звычайны чалавек.

Наўрад ці такі партрэт мог задаволіць паліцыю. Між тым Жуў загадаў паліцыянту сарваць замкі з чамаданаў, а сам ізноў звярнуўся да пані Дуланк:

— У пана Гурна была каханка?

— Але, пан камісар.

— Яна заставалася на ноч?

— Не, ніколі, пан камісар.

Раптоўна паліцыянт, які займаўся чамаданам, ускрыкнуў ад жаху. Жуў азірнуўся і схіліўся над чамаданам. Нягледзячы на тое, што служба прывучыла яго да ўсяго, ён міжволі здрыгануўся. У чамадане ляжаў труп. Пані Дуланк не вытрымала і самлела, паліцыянт кінуўся ёй на дапамогу. Праўда, труп выглядаў не так ужо і жахліва. Мужчына гадоў пад пяцьдзесят з рэзкімі рысамі твару, з высокім ілбом і залысінамі. Ён ляжаў у чамадане, падкурчыўшы ногі і сагнуўшы шыю. На ім быў шыкоўны гарнітур, і па ўсім было відаць, што ён належаў да вышэйшага свету.

— Скажыце, калі ласка,— Жуў звярнуўся да кансьержкі, калі тая нарэшце апрытомнела,— вы ведаеце гэтага чалавека?

— Я ніколі не бачыла яго.

Тут у пакой зайшоў малады чалавек з блакітнымі вачыма. Відавочна, англічанін. Ён назваўся:

— Вуланд, дырэктар «South steamship co... ». Мяне прасілі прыйсці да пана Гурна.— Ён паважна і з гонарам увайшоў у пакой, але нечакана ўбачыў расчынены чамадан, а ў ім труп. Ягоны твар не змяніўся, па ўсім было відаць, што ён тыповы англасакс.

— Калі ласка,— папрасіў Жуў,— пакажыце мне ўсе дакументы, што тычацца транспарціроўкі рэчаў з кватэры Гурна.

— Вось ліст, які мы атрымалі з Лондана ад лорда Белсома. Ён просіць нас сёння забраць багаж з кватэры пана Гурна і адправіць на параходзе ў Іаханесбург, дзе ён збіраецца яго атрымаць.

— На чыё імя вы аформілі паперы?

— На імя лорда Белсома.

Жуў колькі хвілін моўчкі глядзеў паперы, потым заўважыў:

— Апошнім часам па Парыжы хадзілі розныя плёткі пра лорда Белсома. У прыватнасці, пра тое, што гэты даволі вядомы чалавек раптоўна знік.

— Я чуў пра знікненне лорда Белсома,— пацвердзіў Вуланд,— але вырашыў выканаць тыя ўказанні, што атрымаў ад кліента.

Вуланд ледзь прыкметна кіўнуў у знак развітання і скіраваў да дзвярэй, але Жуў ізноў звярнуўся да яго:

— Пан Вуланд, вы асабіста знаёмы з лордам Белсомам?

— Не, лорд Белсом заўсёды перадаваў свае загады пісьмова.

Камісар Жуў падзякаваў Вуланду і звярнуўся да паліцыянта:

— Памылкі не можа быць, нябожчык у чамадане не хто іншы, як лорд Белсом, я не раз бачыў яго. Але хто забойца? Усё сведчыць на тое, што забойца Гурн.— Потым ціха і заклапочана дадаў: — Магчыма, я губляю розум, але здзейсніць такое забойства ў самым цэнтры Парыжа і так спрытна заблытаць сляды... Усё гэта нагадвае мне стыль... ФАНТАМАСА!