My Zdies’ Emigranty

14 października

Maria-Magdalena. Skąd to podwójne imię? Alicja wskazała mi olbrzymi kilkutomowy słownik świętych. Znalazłam w nim, że Maria urodziła się w mieście Magdala. A więc Maria z Magdali stała się z czasem po prostu Marią-Magdaleną. Co znaczy słowo Magdala? W hebrajskim słowo to ma zapis MGDL i oznacza wieżę. Ciekawa jest wartość numeryczna tej wieży: M = 40, G = 3, D = 4, L = 30 czyli 77. Dwie siódemki. Wieża i liczba siedem uzupełniają się w pewien sposób: 7 oznacza zakończenie jakiegoś procesu, jego wypełnienie, przejście określonej drogi, a wieża… Schemat wieży jest dość prosty X, łączy to co na dole z tym co u góry. Wznoszący wieżę Babel mówią: „…zbudujmy miasto i wieżę szczytem sięgającą nieba”. Księga Rodzaju XI, 4. Szczyt po hebrajsku znaczy „rosz”, dosłownie tłumacząc „głowa”. Jeśli wieża łączy to co na ziemi (stopy) z tym co w niebie (głowa), jest więc symboliczną drogą pomiędzy tym co ziemskie a tym co niebiańskie, drogą do przejścia, drogą o wartości 7.

Czy schemat wieży ma inne związki z Marią Magdaleną? Najpierw trzeba pominąć wątpliwości dotyczące jedności postaci świętej i ladacznicy. Orygenes, św. Hieronim byli oburzeni pomysłem utożsamiania jawnogrzesznicy obmywającej łzami stopy Chrystusa, ze świętą namaszczającą wonnym olejkiem Jego głowę. Łacińscy Ojcowie Kościoła uznali jednak jedność tych postaci, a skoro zajmuję się antropologią średniowiecza, a nie Antyku wypada mi zgodzić się z ich opinią.

Wieża mająca „stopy” na ziemi, „głową” dotykająca nieba. Maria z Wieży. Czy jest w Nowym Testamencie jakakolwiek scena, w której Maria z Magdali nie występowałaby w skojarzeniu ze stopami lub głową? Ewangelia wg Jana 12,3-4: Maria namaszcza olejkiem stopy Chrystusa. Ewangelia według św. Łukasza 10,38: Marta krząta się przy kuchni, a Maria „…siadła u nóg Pana i przysłuchiwała się Jego mowie”. Ewangelia według św. Marka 14,3-8: Maria namaszcza olejkiem głowę Chrystusa. Ewangelia według św. Jana 11,32: scena poprzedzająca wskrzeszenie Łazarza, gdy zapłakana Maria, klęcząc obejmuje stopy Chrystusa. Ewangelia wg św. Jana 19,25: Maria klęcząca przed krzyżem ma głowę na wysokości stóp Chrystusa. Ewangelia wg św. Jana 20,3-9: „Wyszedł więc Piotr i ów drugi uczeń i szli do grobu. Biegli oni obydwaj razem, lecz ów drugi uczeń wyprzedził Piotra i przybył pierwszy do grobu. A kiedy się nachylił zobaczył leżące płótna, jednakże nie wszedł do środka. Nadszedł potem także Szymon Piotr, idący za nim. Wszedł on do wnętrza grobu i ujrzał leżące płótna… Wtedy wszedł do wnętrza także i ów drugi uczeń, który przybył pierwszy do grobu. Ujrzał i uwierzył”. Piotr widział pusty grób, prawdopodobnie także i Jan. Natomiast towarzysząca im Maria-Magdalena „…stała przed grobem płacząc, a kiedy tak płakała, nachyliła się do grobu i ujrzała dwóch aniołów w bieli, siedzących tam gdzie leżało ciało Jezusa – jednego w miejscu głowy, drugiego w miejscu stóp”. Ewangelia wg św. Jana 20,11-13.

Grób Chrystusa jest miejscem gdzie dokonało się Zmartwychwstanie, a więc zakończenie pewnego etapu symbolizowanego przez liczbę siedem. W symbolice chrześcijańskiej liczba osiem oznacza odrodzenie, Chrystusa Zmartwychwstałego. W egzegezie judaistycznej 8 jest barierą, próbą do przebycia, a ten kto ją przejdzie osiąga Nowe Życie. Jedynym fragmentem Nowego Testamentu, w którym Maria-Magdalena nie występuje w skojarzeniu „stopy-głowa” jest właśnie moment „Noli me tangere” w ogrodzie otaczającym grób. Ale Chrystus widziany wtedy przez Marię-Magdalenę jest już Chrystusem Zmartwychwstałym, symbolicznie będącym w sferze liczby 8 a nie 7.