Τo φαντασμα της Οπερας

1

Θα ήμουν αχάριστος αν, πριν αρχίσω αυτήν την τρομαχτική και πραγματική ιστορία, δεν ευχαριστούσα και τη σημερινή διοίκηση της Όπερας, που με τόση ευγένεια με βοήθησε σε όλες τις «ανακρίσεις» και ιδιαίτερα τον κύριο Μεσαζέ. Ακόμη, θέλω να ευχαριστήσω το συμπαθή διαχειριστή κύριο Γκαμπιόν και τον αγαπητό αρχιτέκτονα που έχει αναλάβει τη διατήρηση του μνημείου και που δε δίστασε να μου δανείσει τις εργασίες του Σαρλ Γκαρνιέ, ενώ ήταν σχεδόν σίγουρος πως δεν επρόκειτο να τους τις επιστρέψω. Τέλος, απομένει ν' αναγνωρίσω δημόσια τη γενναιοδωρία του φίλου και παλιού συνεργάτη μου κυρίου Ζ. Λ. Κρόζε, που μου επέτρεψε να χρησιμοποιήσω τη θαυμάσια θεατρική βιβλιοθήκη του και να δανειστώ μοναδικές εκδόσεις που η αξία τους ήταν ανεκτίμητη γι' αυτόν.

Γκ. Λ.

2

Υπάρχει η μαρτυρία του κ. Πέντρο Γκαϊλάρ, παλιού διευθυντή της Όπερας.

3

Σμτφ: Μια καλλιτέχνιδα της εποχής.

4

Σμτφ: Χουντίνι, διάσημος ταχυδακτυλουργός της εποχής.

5

Ο κύριος Πέντρο Γκαϊλάρ, μου διηγήθηκε ο ίδιος πως είχε δημιουργήσει και θέσεις «θυρωρών πορτών» για τους παλιούς τεχνικούς που δεν ήθελε να διώξει.

6

Εκείνη την εποχή, οι πυροσβέστες είχαν ακόμη ως αποστολή τους, πέρα από το να συμμετέχουν στις παρελάσεις, να φροντίζουν για την ασφάλεια της Όπερας. Όμως, από τότε αυτή η υπηρεσία καταργήθηκε. Όταν ρώτησα τον κύριο Πέντρο Γκαϊλάρ για το λόγο, μου απάντησε «επειδή φοβηθήκαμε μήπως, εξαιτίας της πλήρους άγνοιας που είχαν για τα υπόγεια της Όπερας, βάλουν φωτιά.

7

Ο συγγραφέας, όπως άλλωστε και ο Πέρσης, δεν έδωσε άλλες εξηγήσεις πάνω στην εμφάνιση τούτης της σκιάς. Ενώ όλα σ' αυτήν την ιστορική υπόθεση, παρά την αφύσικη μερικές φορές εξέλιξη των γεγονότων, βρίσκουν τη λογική τους εξήγηση, ο συγγραφέας επίτηδες δε θα εξηγήσει ποτέ στον αναγνώστη τι ήθελε να πει ο Πέρσης μ' αυτήν τη φράση: «Είναι κάποιος πολύ χειρότερος!» (από κάποιον αστυνομικό του θεάτρου). Ο αναγνώστης θα πρέπει να το μαντέψει μόνος του, γιατί ο συγγραφέας υποσχέθηκε στον πρώην διευθυντή της Όπερας κύριο Πέντρο Γκαϊλάρ,να κρατήσει μυστική την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και χρήσιμη προσωπικότητα της φευγαλέας σκιάς με το παλτό, που ενώ ήταν καταδικασμένη να ζει στα υπόγεια της Όπερας, προσέφερε πολύτιμη βοήθεια σε όσους, τις βραδιές των γκαλά για παράδειγμα, τολμούν να βρίσκονται στα επάνω πατώματα. Αναφέρομαι σε κρατικές υπηρεσίες και λόγω τιμής δεν μπορώ να πω τίποτα παραπάνω.

8

Ο παλιός διευθυντής της Όπερας κύριος Πέντρο Γκαϊλάρ μια μέρα, στο ακρωτήριο του Άιλ, στο σπίτι της κυρίας Πιέρ Γουλφ, μου είπε για την τεράστια υπόγεια καταστροφή που οφειλόταν στην εισβολή των ποντικών, μέχρι την ημέρα που η διεύθυνση αποφάσισε, έναντι πολύ μεγάλης αμοιβής, ν' αναθέσει την εξολόθρευση τους σε κάποιον που υποστήριζε ότι μπορεί να εξαφανίσει τη μάστιγα, κάνοντας ένα γύρο μέσα στα υπόγεια, κάθε δεκαπέντε μέρες.

Από τότε δεν υπάρχουν πια ποντίκια στην Όπερα, εκτός από «τα ποντικάκια», τις μικρές μπαλαρινούλες, του φουαγιέ του χορού. Ο κύριος Γκαϊλάρ πίστευε πως αυτός ο «εξολοθρευτής» είχε ανακαλύψει ένα μυστικό άρωμα που τραβούσε πάνω του τα ποντίκια, όπως το «κοκλεβάν», που μερικοί ψαράδες βάζουν στα πόδια τους, τραβάει τα ψάρια. Έτσι τα μάζευε γύρω του, πάνω του σχεδόν, και τα παρέσερνε σε κάποια υπόγεια όπου τα έπνιγε. Είδαμε τον τρόμο που προκάλεσε η εμφάνιση αυτής της φιγούρας στον πυροσβέστη, τρόμος που έφτασε μέχρι τη λιποθυμία — συζήτηση με τον κύριο Γκαϊλάρ — και για μένα δεν υπήρχε αμφιβολία πως η πύρινη κεφαλή που συνάντησε ο πυροσβέστης ήταν η ίδια που προκάλεσε πανικό στον Πέρση και στον υποκόμη ντε Σανιύ (κείμενα του Πέρση).

9

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Πέρση, αυτά τα δυο ζευγάρια μποτίνια, που είχαν αφήσει, ήταν ακριβώς ανάμεσα στο τρίποδο και το σκηνικό του Βασιλιά της Λαχόρης, στο σημείο που είχαν βρει κρεμασμένο, τον Ζοζέφ Μπικέ, και δεν ξαναβρέθηκαν ποτέ, θα πρέπει να τα πήρε είτε κάποιος τεχνικός ή κάποιος «θυρωρός των πορτών».

10

Μια διοικητική αναφορά, με προέλευση το Τονκίν, που έφτασε γύρω στα 1900 στο Παρίσι, διηγείται το πώς ο διάσημος αρχηγός της συμμορίας, Ντε Ταμ, όταν του επιτέθηκαν οι στρατιώτες μας, μπόρεσε να γλιτώσει, μαζί με όλους τους συντρόφους του χάρη σ' αυτά τα καλάμια.

11

Νταρόγκα, στην Περσία, λέγεται ο γενικός διευθυντής της κυβερνητικής αστυνομίας.

12

Εδώ, ο Πέρσης θα μπορούσε να παραδεχτεί πως η τύχη του Ερίκ τον ενδιέφερε και γι' αυτόν τον ίδιον, γιατί, ήξερε πολύ καλά πως αν η κυβέρνηση της Τεχεράνης μάθαινε ότι ο Ερίκ ήταν ακόμη ζωντανός, Θα καταλάβαινε πως αυτό έγινε χάρη στη βοήθεια του παλιού νταρόγκα. Από την άλλη, εξάλλου, είναι σωστό να προσθέσουμε, ότι ο Πέρσης είχε μια ευγενική και γενναιόδωρη ψυχή και διόλου δεν αμφιβάλλουμε πως τον απασχολούσε πραγματικά το τι καταστροφές θα μπορούσε να προκαλέσει ο Ερίκ στους άλλους. Εξάλλου, όλη του η συμπεριφορά σ' αυτήν την υπόθεση κάτι τέτοιο αποδείχνει.

13

Την εποχή που ο Πέρσης τα έγραφε αυτά, είχε απόλυτη ανάγκη να γίνει πιστευτός. Σήμερα, που όλος ο κόσμος τις ξέρει τέτοιου είδους αίθουσες οι προσπάθειες του να πείσει μοιάζουν περιττές.

14

Σαρανταοκτώ ώρες πριν την έκδοση του έργου τούτου συζητούσα με τον κ. Ντιζαρντέ-Μπομέτς, το συμπαθητικό δεύτερο γραμματέα του Κράτους στη σχολή Καλών Τεχνών, που μ' άφησε να ελπίζω· του έλεγα ότι το Κράτος ωφείλει να θέσει ένα τέλος στο θρύλο του Φαντάσματος αποκαθιστώντας, την περίεργη ιστορία του Ερίκ. Για κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο, και θα αποτελέσει την επισφράγιση των προσωπικών μου προσπαθειών, να ανακαλυφτεί η κατοικία της Λίμνης, στην οποία ίσως βρίσκονται ακόμα μουσικοί θησαυροί. Δεν αμφιβάλλουμε πλέον ότι ο Ερίκ ήταν ένας καλλιτέχνης ασυναγώνιστος. Ποιος μας λέει ότι δε θα βρούμε στην κατοικία της Λίμνης την περίφημη παρτιτούρα του Θριαμβεύοντα Δον Ζουάν του;

15

Συνέντευξη του Μοχάμεντ-Άλι μπέη, την επομένη της εισόδου των συμμοριών της Σαλονίκης στην Κωνσταντινούπολη, από τον ειδικό απεσταλμένο της Ματέν.