Festung Breslau

BRESLAU, PIĄTEK 6 KWIETNIA 1945 ROKU,
POŁUDNIE

Mock siedział w kuchni swojego mieszkania i zastanawiał się, kiedy przyjdzie jakiś volkssturmista i rozstrzela go za niewykonanie rozkazu.

Mimo wyraźnych zaleceń władz nie miał najmniejszego zamiaru przenosić się do piwnicy jak wszyscy mieszkańcy kamienicy przy Zwingerplatz l.

Siedział zatem w swojej kuchni i kroił starą, czerstwą bułkę, którą znalazł w spiżarce w lnianym worku.

Nóż z trzaskiem przecinał skostniałą skórkę i sypał okruchami po stole.

Kiedy przed Mockiem leżały już małe kromki, przysunął ku sobie czarkę wypełnioną oliwą.

Maczał w niej chleb, następnie posypywał go solą i rozgniatał swoimi własnymi i niewłasnymi zębami.

Po odejściu Karen i zniknięciu służącej oliwa i czerstwa bułka były ostatnimi jadalnymi produktami w jego domu.

Brak służącej był widoczny wszędzie. Świadczyło o nim przenikliwe zimno, przed którym Mock bronił się, nakładając na dłonie rękawiczki bez palców, a na głowę kapelusz. Na podłodze poruszały się puchate kule kurzu, na parapetach i na ramach obrazów osiadał biały pył, a powierzchnia zlewu była śliska od źle spłukanego tłuszczu. Aż wstyd przyjmować gości, pomyślał Mock, nawet tych wyimaginowanych. Nie można przecież w takim chlewie rozmawiać z łagodnymi i przyjaznymi widmami z przeszłości.

Odwiedziły go dzisiaj trzy nieżyjące postaci. Wszystkie one były na Mocka oburzone. Jak możesz, mówił jego dawny dentysta, doktor Moritz Zuckermann, myśleć o tak podłym czynie, jak zadenuncjowanie Gnerlicha jako Żyda. Nie przypominasz sobie naznaczania sklepowych witryn gwiazdą Dawida i ludzi z napisem „Żyd” na piersi i plecach, którzy chodzili dokoła ratusza z głowami ku ziemi? Naprawdę nie pamiętasz starego człowieka z siwą brodą, który na Wallstrasse stał ze spuszczonymi spodniami, a chłopcy w mundurach Hitlerjugend szydzili z jego pomarszczonego przyrodzenia? A teraz ty chcesz zadenuncjować – zgoda, bydlaka i sadystę – stając się podobnym do tych wszystkich zbrodniarzy? Do tych, którzy wysłali mnie do Auschwitz?

Heinz Kleinfeld, jego długoletni pracownik, jeden z najlepszych detektywów w Komisji Morderstw, nie używał argumentów emocjonalnych. Jego argumentacja była, jak zawsze, bardzo logiczna. Skąd masz pewność, że ta kobieta w sytuacji prawie agonalnej mówiła prawdę? Wiem, zaraz mi powiesz, że opierasz się na swoim niezawodnym instynkcie. Ale czy ty rzeczywiście masz wciąż ten instynkt? Nie zapominaj, że przez prawie dziesięć lat byłeś w Abwehrze i dopiero niedawno wróciłeś do policji. W tym czasie nikogo nie przesłuchiwałeś, nie mówiąc już o tym, że nikogo nie wkładałeś w swoje słynne niegdyś imadło. Jesteś jedynie policyjnym pasibrzuchem w stanie zawieszenia, jesteś jak pies myśliwski, który się zestarzał na wygodnym tapczanie. Masz jeszcze węch? Po drugie, skąd pewność, że to nie skutek jakiegoś zabiegu? Jest taka przypadłość chłopięca, którą medycy leczą operacyjnie – wycinając nadmiar skóry na przyrodzeniu. Może Gnerlich przeszedł taką operację. Musisz to sprawdzić. Ale czy ty masz na to czas? Czy ty masz w ogóle możliwość sprawdzenia tego? Chcesz Gnerlicha przesłuchać i ścisnąć mu jaja w imadle? Lepiej zajmij się szukaniem swojej żony. Tu może jeszcze coś wskórasz, zanim wejdą do tego miasta Rosjanie i rozładują w kobiecych ciałach swe frontowe frustracje. Także w ciele twojej żony, oni się niespecjalnie przejmują wiekiem kobiet.

Trzecia osoba, która go dziś odwiedziła, nazywała się Lea Friedlander. Była piękną młodą dziewczyną, która została poddana ponad dziesięć lat temu narkotycznym operacjom, a potem, zdeprawowana i pozbawiona jakiejkolwiek opieki, była bohaterką filmów pornograficznych. Mock temu nie zapobiegł.

Ona nic nie mówiła, tylko patrzyła mu w oczy. Bez uśmiechu, bardzo uważnie.

– Do cholery jasnej! – ryknął Mock i trzasnął w stół otwartą dłonią. – Wczoraj straciłem niewinność! Torturowałem niewinną kobietę! Nie jestem już niewinny! Cel uświęca środki! A moim celem jest zniszczenie Gnerlicha. Muszę tylko zdobyć dowody! A potem pójdę do von Rodewalda i Gnerlich skończy na latarni! I zrobię to, czy to się wam podoba, czy nie!

Widma rozpłynęły się w jasnym powietrzu południa. Mock wstał, poszedł do łazienki, przyciął tam brodę i umył proszkiem zęby. Potem przymierzył krawat do jednego z ostatnich czystych garniturów. Beżowy jedwabny krawat z brązowymi rombami doskonale pasował do ciemnobrązowego garnituru w szerokie jasne prążki. Ubrał się, przejrzał w lustrze, nasunął maskę na twarz, włożył kapelusz, a na ramiona narzucił jasny płaszcz z wielbłądziej wełny.

Sięgnął po zapasowy pistolet i zaklął.

– Szlag by to trafił – powiedział do siebie. – Wczoraj miałem dwa pistolety, a dziś nie mam żadnego. Ale nieważne. Należało się tym chłopcom.

Potrząsnął głową. Pistolet nie był mu potrzebny. Dzisiaj jego bronią będą pieniądze, koniak od Wirtha i czekolada od Pohla. Tym wszystkim napchał teczkę, zamknął mieszkanie i zszedł na ulicę, nucąc patetyczny fragment Tannhausera.