Рэпетытарка макнула касметычны пэндзлiк у залатую фарбу, нахiлiлася да люстэрка i намалявала iскрыстыя колцы вакол вачэй i вуснаў.
— Пасуе мне маска? — размаляваны твар павярнуўся да трынаццацiгадовага вучня.
— Вельмi пасуе. — Хлапечыя шчокi паружавелi.
— Давай i табе намалюю на лобе залатое колца.
— Мужчыны не фарбуюць твараў, — адхiснуўся ад блiскучага пэндзля вучань.
— Прабачце, я зусiм запамятавала пра вашу мужчынскасць. Мужчыны не расфарбоўваюць твараў? Няўжо? А баевiкi ў Iчкерыi не робяць на тварах маскавальных плямiн? А наймiты не чарняць свае пысы, каб не свяцiлiся ў цемрадзi? А блазны?
Вучань маўчаў.
— Не хочаш, як хочаш. Я атрымлiваю грошы не за тое, каб размалёўваць твой лоб, а за тое, каб за лобам былi веды... Ты зрабiў практыкаванне?
— Так. — Хлопец паклаў на трумо вяла-ружовы сшытак.
Чырвоны аловак шпарка заскакаў па радках. Фiялетавае практыкаванне застракацела выпраўленнямi.
— Цяпер мне будзе сорамна браць грошы ў тваёй мацi. З кожным урокам ты горай i горай выконваеш практыкаваннi. Нiбыта я не вучу, а, наадварот, развучваю. Ты ходзiш у сёмы клас, а пiшаш горш за вясковага другакласнiка. I што рабiць? I што казаць тваёй мацi?
Вочы Рэпетытаркi пазiралi на вучня з залатых кругоў.
— Сёння ў мяне дзень нараджэння. Мне трыццаць. Свята. Прыйдуць госцi. Я павiнна мець добры, вясёлы, iскрысты настрой. А ты ўсё псуеш: прыходзiш з брудным сшыткам, у якiм на бруднай старонцы напiсана практыкаванне, поўнае брудных памылак. Ты што, так i не змог вывучыць, дзе пiшацца мяккi знак? Гэта ты знарок зрабiў мне падарунак? — Рэпетытарка падмiргнула люстэрку.
— Я не ведаў пра дзень нараджэння. — Хлапечы голас затрымцеў.
— Не веру. Я ўпэўнена — ты знарок кепска напiсаў практыкаванне. Знарок выканаў яго на двойку, i нават не на двойку, а на адзiнку, на кол. I я пастаўлю табе вялiкi чырвоны кол. Я накрэслю ў ружовенькiм сшытачку велiзарны кол, чырвоную палку, крывавае бервяно. I ты пакажаш заробленае маме. Каб ведала, якi ў яе кепскi сын. Яна плацiць за навучанне, я гадзiнамi вытлумачваю правiлы i выключэннi, а ён слова "песьцiцца" пiша без мяккага знака, ён лянуецца выканаць просценькае заданне. Гэта абраза, гэта знявага, гэта нахабства, лайдацтва, iдыятызм... I табе не сорамна? I што скажа мацi, пабачыўшы чырвоную палку? Як думаеш? I не маўчы. I не хавай вачэй. I не чырваней, як рак. Ты скажы, што зробiць твая мацi, калi на яе вочы патрапiць чырвоны кол? Адказвай...
— Раззлуецца, — ледзь выцiснуў вучань.
— Раззлуецца, i ўсё? — залатая луска зацерушылася з веяў. Рэпетытарка ўзмахнула рукамi, залацiста блiснулi наманiкюраныя пазногцi, i растапыраныя пальцы прагна абхапiлi голыя каленi.
— Можа ўзяць пас i адлупцаваць...
— Дык, можа, мне высекчы цябе? Калi заплачана за навуку, дык i лупцоўка, пэўна ж, уваходзiць у навучальны працэс.
Вучань маўчаў.
— Зараз вазьму пас i адлупцую за нелюбоў да граматыкi. У мяне няма мужчынскага паса, таму давядзецца пасекчы тваю мужчынскую дупу жаночым раменьчыкам. — Рэпетытарка выцягнула са скураной спаднiцы руды танюткi пас.
— Бачыш, якi цудоўны жоўценькi пас? Ён навучыць расстаўляць мяккiя знакi... Распранайся i кладзiся на канапу.
Хлопец заплакаў, ягоны тварык скрывiўся, са шчыльна заплюшчаных вачэй пырснулi слёзы.
— Не трэба румзаць. Ты ж мужчына. А мужчыны не румзаюць i не размалёўваюць твар залатой фарбаю. Мужчыны цвёрда трываюць боль. Распранайся.
Вучань выцерабiўся з пiнжака i стаiўся ў чаканнi.
— Павесь на крэсла, павесь на спiнку, акуратна павесь... Усяму трэба вучыць, як з дзiкага лесу прыехаў.
Хлопец зняў кашулю, яна гэтаксама павiсла на спiнцы крэсла, на яе легла саколка, якую накрылi нагавiцы. Шкарпэткi вучань схаваў пад крэсла.
I раптам вучань сцiснуў кулакi, прысеў на кукiшкi i цiхенька па-кацiнаму завiшчаў.
Рэпетытарка секанула пасам паветра над хлапечай спiнаю.
— Iдзi ў варэльню i налi з графiна шклянку гатаванай вады. А ў лазенцы абмый твар i прамый нос.
Вярнуўся хлопец амаль супакоены, толькi пурпуровае ззянне на шчоках выдавала блiзкiя слёзы. Рэпетытарка намалявала на гарачых шчоках залатыя колцы.
— Так лепш. У мяне дзень нараджэння. I так ты больш падобны да падарунка. А цяпер кладзiся на канапу, кладзiся на жывот, каб мой раменьчык змог навучыць тваё мяккае месца змякчаць зычныя.
— Я болей не буду...
— Што ты болей не будзеш?
— Рабiць памылкi.
— Ты будзеш рабiць памылкi, бо абмылiцца можа кожны, але пасля лупцоўкi ў тваiх практыкаваннях стане значна меней недакладнасцей. Спадзяюся, ты запомнiш гэтую работу над памылкамi. — Рэпетытарка джыганула пасам па аголеным хлапечым плечуку. — Скiдай майткi i кладзiся!
Вучань сцягнуў белыя з чырвонай паласою майткi. Рэпетытарка пабачыла цемнаваты стручок i зграбны мяшэчак пад iм. Хлапечая рука накрыла мужчынскае месца. Рэпетытарка падштурхнула вучня да канапы. Той ускараскаўся на скураныя падушкi i скурчыўся.
— Выпрастайся i прыбяры рукi, — загадна кiнула Рэпетытарка.
Хлапечыя пальцы сашчапiлiся на патылiцы. Рэпетытарка шырока размахнулася, i раменьчык прайшоўся па малочных клубах, пакiнуўшы пяшчотна-ружовы пiсяг, якi iмгненна налiўся малiнавасцю. Вучань пранiзлiва заскуголiў. Але выццё i слёзы не перахапiлi, не спынiлi, не стрымалi важкую руку Рэпетытаркi. Яна ўзлятала i ўзлятала да столi, пакуль пругкi пас не спаласаваў хлапечую дупу ўшчэнт. Вучань плакаў, iкаў i калацiўся.
— На сёння ўсё! Iдзi папi вады.
Гэтым разам вада не дапамагла, вучань вярнуўся, плачучы.
— Ну што ты енчыш? — пацiкавiлася чулая Рэпетытарка, зацягваючы раменьчык у спаднiцу. — Трэба вучыць правiлы. Асаблiва трэба вучыць правiлы пра напiсанне мяккага знака. Бо гэты знак — сымболь незалежнасцi нашай дзяржавы. Сапраўдны беларус павiнен ведаць i помнiць усе правiлы ўжывання мяккага знака. У лiцэi ты можаш выкарыстоўваць i сталiнскую наркомаўскую граматыку, але сярод сваiх мусiш паслугоўвацца тарашкевiцай. Выхаванне патрыёта, барацьбiта за незалежнасць i велiч Бацькаўшчыны — вось мая найвышэйшая мэта. Выхаванне мужнага змагара, якi са зброяю ў руках будзе адстойваць правы Беларусi — вось наш намер. Нi герб, нi сцяг, нi гiмн, нi валюта, нi пашпарт не з’яўляюцца для беларуса найвышэйшай святыняю. Мова — вось найбольшая каштоўнасць. Мова — важнейшая за дзяржаўную мяжу, за найвышэйшую раду, за ўрад. Слова — вышэй за прэзiдэнта i караля. Мова — гэта праява прыроды, праява духоўнага праз матэрыяльнае, праява Бога праз чалавека. I чалавечыя пакуты ў параўнаннi з Боскiмi — мiзэрныя. I твой боль — нiкчэмны. I хопiць плакаць. — Рэпетытарка пасадзiла хлопца на канапу побач з сабою. — Ну не плач, ну скажы мне, як цябе супакойвае мама? Яна гладзiць па галоўцы? Яна чэша за вушкам? Чэша? Яна гладзiць тваю шыйку. Ну скажы мне, яна цябе песцiць?
— Песцiць, — гэта было першае слова, вымаўленае вучнем пасля пакарання.
— Вось i я цябе палашчу, папешчу, пагладжу па галоўцы, па кудзерах, па шыi. Я пагладжу, а ты супакоiшся i не будзеш румзаць, не будзеш плакаць. Я палашчу твой жывоцiк. Кладзiся на спiнку, i я мякенька пагладжу пупок. I каленкi палашчу. I сцёгны папешчу. I табе стане прыемна. I табе будзе соладка, цiха i спакойна. Табе ўжо соладка. I твая палачка абудзiлася. Такая маленькая акуратная цёмная палачка ўстала. Твая мама бачыла, як устае твой чэлес? Яна бачыла?
— Бачыла, — прашаптаў сарамлiвы вучань.
— Раскажы, дзе мама згледзела ўзбуджаны чэлес свайго любiмага сына. Дзе яна пабачыла гэтую акуратненькую палачку, твой калок. Дзе?
— У лагернай лазнi. — Вучань саромеўся расплюшчыць вочы, i ягоны твар быў закрыты локцем.
— Расказвай пра лагер, пра лазню, пра маму... А я пагладжу, палашчу, пашкадую майго хлопчыка, майго мужчыну, майго прыгожага, паслухмянага, салодкага...
Рэпетытарка старанна агладжвала хлапечае цела.
— Мама ўзяла ключ ад лагернай лазнi... Мама прыехала да мяне ў зiмовы лягер i сказала, што ў мяне брудная нячэсаная галава, нямытыя рукi, неабрэзаныя пазногцi i трэба тэрмiнова весцi мяне ў лазню. I начальнiца лагера выдала маёй маме ключ ад лазнi. I мы ўтраiх пайшлi мыцца... Не так... Мама прыехала адведаць мяне разам з сяброўкаю. Яны хацелi пахадзiць па лесе на лыжах. Мама з сяброўкай прыехалi з лыжамi, але, убачыўшы маю брудную галаву, мама адклала прагулянку i павяла мяне мыць. У лазнi мамiна сяброўка сказала, што я вялiкi хлопец i ўсё пра ўсё разумею, а таму яна саромеецца распранацца. А мама хмыкнула... Кажа, вось яшчэ цнатлiвiца-сарамлiвiца знайшлася. Ён яшчэ дзiця. Паглядзi, у яго пад пупком яшчэ i поўсць не вырасла. I, каб падбадзёрыць сяброўку, хуценька распранулася дагала. Тая таксама паскiдала апранахi. У яе былi вялiкiя грудзi, тоўстыя сцёгны, пукаты жывот i глыбокая ямка з круглым пупком. Ад пупка ўнiз цягнуўся алейна-ружовы шнар, якi хаваўся ў валасяным кусцiку. Сяброўка зарагатала... Не... Я распрануўся дагала. I мая пiся напялася, так, як зараз. Мамiна тоўстая сяброўка заўважыла напружаную пiсю i засмяялася... А мама аблiла яе ледзяной вадой. Не так... Поўная сяброўка зарагатала i паклiкала маму i паказала пальцам на мой напружаны чэлес... Ну што я табе казала, ну што цяпер рабiць, ну хiба гэта не мужчына? Мама схапiла мяне за руку, завяла пад душ i пусцiла халодную ваду. Струменi абдалi мяне лёдам, я выскачыў з-пад пякучых куслiвых кропель. Пiся зусiм зкуксiлася. А мама набрала таз халоднай вады i аблiла сяброўку. Тая завойкала на ўвесь лагер. А потым зноў смяялася. Мы смяялiся i мылiся. Мой чэлес болей не напiнаўся.
Вучань змоўк i расплюшчыў вочы.
Рэпетытарка сцiснула ў пальцах пругкi гарачы стрыжань хлапечага чэлеса. На галоўцы выступiла густая кропля.
— А ты ведаеш, чаму напiнаецца мужчынская пiся?
— Ведаю.
— Скажы...
— Яна напiнаецца... Пiся... Яна... Напiнаецца...
— Гавары, я хачу, каб ты сказаў, чаму паўстае мужчынскi чэлес. Ты ж кемлiвы. Ты разумны хлопчык i ўсё ведаеш. Чаму ўстае твая пiся? Давай гавары, не саромся...
— Мая пiся... Не... Не так... Мой чэлес устае, каб увайсцi...
— Правiльна. Выдатна. Пяцёрка. Стаўлю пяцёрку... А цяпер скажы... Куды павiнен увайсцi мужчынскi чэлес?
Хлопчык закацiў вочы пад лоб.
— У жаночую похву.
— Выдатна. Пяцёрка. — Рэпетытарка макнула пэндзлiк у золата i расфарбавала хлапечы чэлес.
— А цяпер ты палашчыш мяне. Я цябе пагладзiла, папесцiла, пашкадавала... Я пацалавала кожны куточак твайго цела, нават пяты, нават слёзку з чэлеса я злiзну.
Рэпетытарка дакранулася языком да кропелькi. Памiж языком i чэлесам затрымцела павуцiнка.
— Уставай. — Рэпетытарка скiнула апранахi, i вялiкае светлае аголенае цела наплыло на вучня.
Той ускочыў з канапы, на якой праз iмгненне ўладкавалiся жаночыя вабноты. Адну нагу Рэпетытарка паставiла на падлогу, другую ўскiнула на канапную спiнку. Хлопец упершыню пабачыў жаночае патаемнае месца ў поўнай адкрытасцi. Рэпетытарка развяла дагледжанымi пальцамi набрынялыя губы похвы, паказваючы ружовую мацiцовасць улоння i вiльготны грудок секеля.
— А цяпер палашчы маю маленькую штучку, мой грудок, мой чэлес, мой секель. Павадзi па iм пальчыкам. Наслiнi пальчык i павадзi па секелi. А цяпер нахiлiся i павадзi языком. Хутчэй вадзi языком. Вось так i вадзi. Толькi хутчэй, i яшчэ хутчэй, i языком. Я люблю, калi языком, калi секель лашчаць языком, я не люблю, калi чэлесам, асаблiва вялiкiм. Я аддаюся языку, я аддаю перавагу языку... Думка нараджаецца ў роце, на самым кончыку языка. Фiлалогiя, мова, боская праява таксама нараджаецца ў роце. У жанчыны два раты. I адным яна нараджае будучыню. Жанчына раскрываецца i нараджае... I трэба яшчэ хутчэй языком па секелi... Секел-i-i-i... I! Усё, хопiць, не трэба болей. Скончы, — залатапазногцевыя пальцы адштурхнулi хлапечую галаву ад распаленай, расхiнутай похвы.
— Дзень нараджэння! Госцi. Падарункi. Кветкi. — Рэпетытарка вярнулася з лазенкi. Яна расцiрала абсыпаную кроплямi спiну махровым ручнiком.
Калi Рэпетытарка надзявала белыя майткi, вучань заўважыў на iх рудую плямiнку i пачырванеў.
— А ты што стаiш? Хуценька мыцца, хуценька пад душ. А то, крый Бог, так i панясеш да мамы залаты чэлес. А яшчэ вазьмi i памый пэндзлiк. З мылам памый.
Рэпетытарка закаркавала флакон з залатой фарбай.
02.02.1995