Новы дамавікамерон

33 — Цырульнiк

Мужчына ведаў: у Каталонii цырульнi значна даражэйшыя за беларускiя. А што хацець? Можна не падстрыгацца, перачакаць, вярнуцца, завiтаць да знаёмай цырульнiцы i ўпарадкаваць фрызуру. Але цырульнiца, дазнаўшыся пра вандроўку, спытае не пра музей сюррэалiста Далi, а пацiкавiцца станам цырульнага майстэрства на мiжземнаморскiм узбярэжжы. I што казаць? Сквапны?

Мужчына прыгледзеў сцiплую, народную, на адно крэсла, цырульню. Ранiцаю там пачытвалi прэсу i галiлiся небагатыя каталонцы. Перад люстэркам увiхаўся толькi адзiн майстар паважанага ўзросту. Шыльда над установаю не абяцала вышчыпвання валасоў на нагах i дадатковых iнтымных паслуг, а гэта супакойвала.

Мужчына зайшоў, вымавiў прывiтанне, сеў на лаўку чакальнiкаў i ўзяў са столiка спартыўны часопiс. Прэсу ён не любiў, але згодна з падгледжаным рытуалам разгарнуў тыднёвiк. Каталонцы, мiж iншым, проста загорнутыя на футболе i страшэнна перажываюць за сваю знакамiтую каманду "Барселона". Таму ён i надаў сабе сур’ёзны i зацiкаўлены выгляд. Аднак усе футбалiсты як былi, так i засталiся для яго на адзiн бестурботны твар. Таму часопiс хутка быў адкладзены. А мужчына пачаў паглядаць у тэлевiзар, што вiсеў над цырульным люстэркам.

Паказвалi кухараў-кiтайцаў. Доўгiмi крукамi яны лавiлi змей, а потым што толькi з iмi не выраблялi. Адсякалi галовы на калодках, лупiлi скуру, рэзалi на кавалкi, варылi, елi самi i кармiлi дзяцей. Вiдэасюжэт захоплiваў.

Тым часам Цырульнiк апрацаваў патылiцу папярэднiку i запрасiў мужчыну ў скураное крэсла. Той заўсмiхаўся i прамовiў загадзя вывучанае па-iспанску: "Падстрыжыце коратка!" Ён быў задаволены, бо не забыўся чужынскiя словы i яшчэ падгледзеў, колькi заплацiў папярэднi клiент — менш, чым меркавалася патрацiць. Цырульнiк ахiнуў мужчыну блакiтным прасцiрадлам i лёгка запстрыкаў просценькiмi нажнiцамi. Так вось, без усялякiх машынак, вастрадзюбымi нажнiцамi i брытвай-галяком, за якiх шэсць-сем хвiлiнаў мужчыну добра, з густам i без напругi падстрыглi.

У самога Цырульнiка, дарэчы, была вельмi ахайная, брунатная ад загару, блiскучая, цалкам лысая галава. А вось рукi мелi кудлатую поўсць, не раўнуючы, як у мядзведзя. Мужчыну i падумалася, а цi не правесцi конкурс на лепшую фрызуру на руках? Распачаць накiрунак. Даць штуршок новай модзе. Чубок на запясцi, прабор каля локця, арнамент па ўсёй руцэ... Мужчына паспрабаваў бы тое на сабе, толькi меў на руках раслiннасцi замала для станоўчага эксперымента.

Пакуль Цырульнiк стракатаў нажнiцамi, тэлевiзар пачаў паказваць новы сюжэт пра прусакоў. Хоць экран быў маленькi, жамерыны выглядалi магутна — па кiлаграму кожная. Правiльна сцвярджаў жыхар Пiрэнейскае паўвыспы, авангардыст, лiтаратар i гандляр Гомес дэ ля Сэрна: самыя блiскучыя чаравiкi можна пашыць толькi з барселонскiх прусакоў. Мужчына налюбаваўся бурштынавымi жамерынамi ўдосталь, нават пабачыў прусачыны палавы акт. Па тэлевiзii акт атрымаўся вельмi механiчны, цацачны, мультыплiкацыйны. А яшчэ мужчына наглядзеўся сам на сябе ў сапфiравыя вочы. Блакiтныя, светлыя вочы ў Каталонii не часта сустрэнеш, хiба што ў шэрых, падобных да ваўкоў, высокiх сабак. Скрозь чорныя. Цырульнiк, дарэчы, меў вочы вiльготна-атрамантавыя i добрыя, як у лялечнага быка.

Паабтрасаўшы валасiнкi з паголенай мужчынскай шыi, ён манерна шпурнуў шчотку на палiцу. Наравiстая шчотка скокнула i паляцела на падлогу. Мужчына не стрываў i злосна хiхiкнуў. Цырульнiк зазлаваў, загнаў мыском чаравiка шчотку пад часопiсны столiк i ўзяўся за пульверызатар. Мужчына паспрабаваў быў адмаўляцца. А раптам бутэлечка скочыць на падлогу, i тры днi давядзецца дыхаць сумнеўным водарам. Толькi намаганнi былi марныя. Цырульнiк распырскаў смуродлiвую вадкасць. Мужчына азлiўся i закрычаў. Калматыя рукi спрактыкавана разгарнулi брытву-галяк i ўвобмiльг раскроiлi мужчынскае горла ад вуха да вуха.

— Нельга насмiхацца над старэйшымi, — сказаў каталонскi цырульнiк далёка адкiнутай, мёртвай галаве.

24.09.1995