Пялёсткі

3

Ехалі, ехалі. А тут машкара, камары. Яны ж - як абавязковае блюда ў кепскай сталоўцы. У геолагаў - бутлі з дыэцілфталатам. У нас - бутэлечкі з дзёгцем бярозавым ды яшчэ накамарнікі - сеткі, тканыя з конскага воласу. Глянеш на нас - нібыта з нейкага пякельнага маскараду павылазілі ўсе - мурзатыя, пакусаныя ды яшчэ ў карычневы колер ад бярозавага дзёгцю пафарбаваныя... Едзем, едзем. У адным месцы сасновы сук нізка нахіліўся над намі. Папрыгіналі галовы, а адзін малады хапіўся рукамі, каб падняць яго крыху, адвесці ад дзяўчат. У гэты момант - трактар даў поўны ход, вырваў за сабой цялежку, а хлопец і застаўся вісець на суку. Саскочыць - праўда, нібыта мякка, але ж унізе гразь. Калі не ўтопіцца, падаючы з вышыні, дык увесь гразёй зальецца. І брызент ніякі не падкладзеш: гразь суцэльная. Пабралі сякеры, нассякалі лапак, накідалі з бакоў на дарогу. На тыя лапкі саскочыў. Заблоціўся, зразумела, але ж не так, як бы без лапак было. А самае галоўнае - час ідзе. Трэція суткі. Дзень на другую палову пераходзіць, а мы ад'ехаліся роўна нічога. І вось трапілі на такое месца, што ні ўзад, ні ўперад. Наша цялежка загрузла па самыя барты. Стасільны трактар не можа даць рады. Нават адчапіўся ад нас, каб не засесці самому, і ад'ехаўся на лепшае месца. Раптам чуем, тарахціць недзе ззаду яшчэ трактар. Пад'ехаў бліжэй. Калёсны, слабы, але ж дзве вялізныя бочкі партвейну вязе, значыць, сілу нейкую мае. Ад'ехаўся і ён на лепшае месца, паставіў свой партвейн, пасля разам тузганулі нашу цялежку і вывалаклі з гэтага прадоння, адвезлі метраў за сотню, на больш прыдатнае месца. Там трактарысты нашыя і - з калёснага заняліся падкручваць гайкі, бо яны, некаторыя, зусім аслаблі.

Пасажыры павыходзілі на абочыны: хоць ногі крыху адыдуць, адпачнуць ад такой язды. Тым часам следам за намі на парцы коней ехала пошта ў лёгенькай карыфашцы. Нічога не ведаючы, паштавік заехаў на тое месца, дзе тапілася нашая цялежка і выціснула сабой такую вялізную яміну. Левы конь адразу пагрузіўся ў тую яміну, у гразь. Засталася над гразёй адна толькі галава. Паштавік адразу выпраг другога каня, вывеў яго на абочыну і стаў думаць горкую думу: ніхто ж ніколі не дасць веры, каб на дарозе, хоць бы і таежнай, конь утапіўся. Значыцца, паштавік нейкую памылку вялікую зрабіў... У гэты час нашыя трактарысты запусцілі маторы. Пачуўшы іх, паштавік сеў конна на выратаванага каня, прыехаў на нашую стаянку, злез і ўкленчыў проста ў гразь:

- Ратуйце, людцы! Конь утапіўся на дарозе!

Хто ж тут скажа - «справа не мая»? Пабралі рыдлёўкі, сякеры, вяроўкі, пайшлі да таго каня. А ён, бедны, калі пабачыў людзей, як пачаў ірзаць, як пачаў ірзаць - не спыняецца. А карціна якая жудасная: ляжыць на гразі адна галава і ржэ, нават грывы не відно. Прыйшлі людзі, абступілі вакол таго бедалагу. Хто рыдлёўкай гразь адлівае, хто лапкі сячэ, хто жэрдачкі падносіць. Намасцілі з бакоў дзве гаці невялічкія, прашмаргнулі вяроўкі ды ўсім натоўпам і выцягнулі таго каня. Падзякаваў паштавік ратавальнікам, спрог зноў коні ў карыфашачку ды следам за намі.

Трэція суткі канчаліся. Ноч. Распалілі агонь, павячэралі, паспалі - хто як мог, каму як было лепш. На чацвёртыя суткі прашу я паштавіка:

- Вазьмі мяне з яблынькамі, давязі да паселішча. Баюся я, каб мае яблынькі не прапалі.

А ён мне адказвае:

- Ты бачыш, што мой выратаваны конь толькі для ліку ў запражцы ідзе, увесь час дрыжыць, як у трасцы якой.

- Ды я не прашуся, каб ты мяне вёз. Я пайду пехатой. Ты мае яблынькі толькі вазьмі, прывяжы ззаду.

Прывязаў. Увечары чацвёртых сутак прывёз я іх дадому і пасадзіў адразу. Некалькі штук даў у падарунак тром маім сябрам, з якімі разам працаваў. Не ведаю, як дрэвы жылі ці жывуць у іх. А на маёй колішняй сядзібе прыняліся добра. Мне прыслалі фота, на якім яблынька проста абсыпана яблыкамі ад зямлі і да самага невысокага верху.

Колькі людзей памагло, каб гэтыя яблынькі даехалі да свайго месца!

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Цяпер замест той таежнай пракладзена добрая дарога, шаша. Аўтобусы «Ікарус» ідуць па той дарозе, на якую мы патрацілі чацвёра сутак, дзве гадзіны. А хто хоча, ад Канска да Бірусы можа праляцець рэйсавым самалётам за паўгадзіны. Думаю, што новыя насельнікі таго паселішча пачнуць цяпер гадаваць і вінаград нават...