Клавуня, гэта я, твой Вася

ГІГІЕНА

Выйшла з друку кніжка аб асабістай гігіене ў "Сярэбраным стагоддзі", значыць, за панавання Вазаў.

Калі я, у свой час, на старонках "Нівы" заняўся справай асабістай гігіены, меў і такія заўвагі: "А ці ад хлеба з'едзенага з бруднае рукі, хтосьці памёр?".

Аднак справа асабістай гігіены хвалюе людзей ад моманту, калі яны навучыліся адрозніваць гігіену ад яе ад сутнасці.

Чытач можна падумаць (а нават напісаць у "Ніву"): "Адкуль узяўся нейкі Петручук-гігіеніст? Мо адно гаворыць, а другое думае?"

Я сапраўды баюся пісаць, атрымаўшы "порцыю" ад невядомай мне "Ангелікі Савіцкай" і майго былога сябра пакойнага K.Л. Але хачу сказаць: думаю тое, што і раблю. Хаця і займаюся пытаннем гігіены, не магу сказаць, што брыджуся людзьмі, а ўжо з канём, ці каровай буду піць з аднаго вядра. Але брыджуся іхнімі і сваімі адкідамі. А вы не? Вы думаеце, што мы рознімся ў справах гігіены? Вы таксама з агідай успрынялі б, калі б вам хтосьці падаваў руку, высмаркаўшы ў яе на вашых вачах свой нос. А гэта ж здараецца часта. Падыходзіце да чала-века, каб з ім прывітацца, а той быццам паводле нейкага рытуалу, смаркаецца ў правую руку, выцірае яе аб нагавіцы і падае вам. Падасце яму сваю? Пэўна, што падасце. Але адначасова падумаеце, дзе б гэта яе хутчэй абмыць.

Многіх чытачоў здзівіла і тое, што я зараз скажу. А я скажу, што парадачны чалавек не павінен абмяжоўвацца туалетнай паперай, павінен і падмывацца. І толькі пасля ўсяго гэтага вымыць рукі.

Няхай смяецца хто хоча, а я люблю чысціню і ўсё вам прабачу, толькі не брудныя рукі. Бо я вам ніколі не нарэжу хлеба бруднымі рукамі.

Быў я на вяселлі. Людзі прыехалі з вянца і разбегліся, дзе хто мог, за сваёй патрэбай. А я назіраў: ці хаця б адна жанчына або мужчына падыдзе потым да крана. Ніхто гэтага не зрабіў, усе хутчэй палезлі за сталы.

Раніцай я нікога не правяраў, мыўся ён ці не. Але гэта і так вылезла. Іван убачыў, што я іду з ручнікамі ў ванную, і пажартаваў: "Ого, Васька мусыт за штось трымаўся, бо пушоў мытыся".

— А ў цябе чыстыя рукі? — пытаю.

Іван падняў далоні, пакруціў імі і адказаў:

— А што, я гамно-мысыў? І ўрэшце пытанне: Што гэта такое тая гігіена? Якія павінны быць нашы адносіны да яе? Мусіць, яна надта ж важная, калі аб ёй кніжкі пішуць.

1985 г.