Сабакі Эўропы

3.

У нядзелю Маўчун з бацькам выправіліся на паляваньне.

Падняліся рана, як і належыць, у Маўчуна яшчэ сны па сьпіне лазілі, а бацька ўжо гарачую бульбу яму пад нос суне і малако налівае: давай, сынок, тачы — і хадзем. Выйшлі з хаты на досьвітку, бацька з дубальтоўкай на плячы, старой, дзедавай, а Маўчун сетку нясе ды зноў, як некалі, дзівіцца бацькаву спрыту. Аднарукаму з дубальтоўкі стрэліць — гэта не абы-якая задача, а бацька, як што, скідвае ружжо, сьціскае каля курка, узво­дзіць і бах! — нават рука ня дрыгне. Такую рэч адной рукой утрымаць — гэта ж якая сіла патрэбная. Дужы ў Маўчуна бацька. Але сына не лупіў ніколі, ні разу цяжкай сваёй адзінай лапай ня даў Маўчуну зразумець, хто каго слухацца должан. Таму, пагаворваюць у Белых Росах, і расьце Маўчун такім дзіўным — бо мала бацька яму ўсыпаў у свой час. Ну, што зробіш — аднарукаму і бяз жонкі дзе ты хлопца як сьлед васьпітаеш...

“А на каго ідзем сёньня, татка?” — насупіўшыся і пазяхаючы, спытаў Маўчун, шкандыбаючы поруч з айцом сваім па дарозе да лесу.

Бацька паглядзеў на яго, як на дурня.

“На панду, на каго ж яшчэ”.

Маўчун уздыхнуў. Колькі разоў яны на панду хадзілі, так ніводнага разу не ўпалявалі. Хоць час, канешне, самы падхадзяшчы. Пасьля Пакроваў холад панду з гушчару выганяе, туліцца той панда бліжэй да чалавечага жытла, зь лесу выглядвае, з дрэваў злазіць. Ды толькі хітры зьвер панда, умее прыкінуцца — то вавёркай, то пнём, то кучкай моху, а і то чалавекам. Неяк настаўнік расказваў, як пайшоў у лес на зайца, пастраляў крыху, дахаты вяртаецца, а тут на паляне нейкі мужычок сядзіць, маліны дзікія скубе. Мэтраў за дзесяць ад настаўніка. Настаўнік зь ім загаварыў, асьцярожна так — бо кожны ведае, што чужога пабачыўшы, трэба не панікаваць, а пастарацца яго ў вёску завабіць і там паліцаю здаць. Мужычок павярнуўся да паляўнічага, усьміхнуўся і кажа: “Ды ня сцы, у мяне дакументы ёсьць, ідзі сюды, пакажу, вось ліцэнзія райспажыўсаюзу на збор ягад, грыбоў і карняплодаў... А яшчэ чакушку маю, хадзі сюды, разам кульнём...” І нешта здалёк настаўніку паказвае, паперку нейкую. Настаўнік паверыў, пачаў да таго мужычка скрозь кусты ды вецьце прадзірацца, ружжо апусьціў, а мужычок яму ўсьміхаецца так ласкава — маўляў, свой я, свой... Давай сюды... Чакушачка ў маліньніку бліснула, настаўнік лезе да мужычка, а той усё як быў за дзесяць метраў, так і стаіць там, маліны скубе... Доўга прадзіраўся настаўнік праз тыя кусты, гімнасьцёрку парваў, шчаку прапароў, мабілку згубіў, толькі пад вечар на нейкую дарогу выйшаў — толькі і пасьпеў, што зад таго мужычка пабачыць, а зад у яго не чалавечы, а з кароткім хвастом ды круглы, чырвоны...

Падмануў настаўніка той панда. Але гэта ўлетку было. На зіму панда ўжо не такі хітры, голад ня цётка, лезе панда да чалавека, спадзяецца нешта з поля ўхапіць, бадзяецца па ўзьлеску, позьні грыб шукае ці тое, што на полі засталося...

Адзін толькі стары Касмач хваліўся, што панду ўпаляваў. Праўда, ужо тады, калі праверыць немагчыма было. “Дзе ж той панда, дзядзька?” — “У пузе тваім!” — трос кадыком Касмач. “Што, укусна было? А то ж!” Касмач ахвотна іх мясам частаваў, нібы па дабрыні сваёй, а насамрэч плацілі яму, кожны сваёй паслугай. Маўчун неяк у малодшага Касмача запытаўся: “А праўда, што бацька твой панду ўпаляваў і мы яго ўсе елі?”

“Вядома, — важна адказаў малодшы Касмач. — Матка зь цёткай таго панду абдзіралі, а я бачыў. Тоўсты панда папаўся, знаеш, как выглядзіт? Сьпе­раду, как сьвіньня, а ззаду, как курыца, а лапы мядзьведжыя”.

“Брэшаш, Касмач!”

“Ну ладна. Праўду скажу, — Касмач зрабіў сур’ёзны тв­ар. — Знаеш, на каго пахож?”

“На каго?”

“На цібя! — і Касмач пачынаў качацца па траве, рагочучы і заціскаючы пуза рукамі. — На цібя он пахож, Маўчунок! Выліты ты! Панда! Ды я з дуба насёр на твайго панду! Якая розьніца, што жэрці! Галоўнае, у нас, Касмачоў, мяса заўжды ўдосталь, а вы, галыцьба, нам за гэта работу чорную робіце! Вам скажы, што за мяса — дык самім захочацца ў касмачы! Дык вось хуя вам, мы самі рашым, каго мясам карміць, а каму ў полі гарбаціцца!”

Добра, што забралі таго Касмача ў маскалі. Спакайней стала, ня трэба мазгі на яго, ёлупа, марнаваць.

Так думаў Маўчун, крочачы побач з бацькам да лесу. Позірк у бацькі рабіўся ўсё больш учэпісты, насьцярожаны, пільны — так яму хацелася хоць гэтым разам панду здабыць. Бацька ўглядаўся ў зусім ужо блізкія зарасьнікі, то там галінка калыхнецца, то там куст загайдаецца, але не, не паказваўся панда, а калі і сядзеў паблізу, дык нічым не выдаваў сваёй прысутнасьці.

Яны ўвайшлі ў халодны лес, патыкаліся, пастаялі, паслухалі. Прыклаўшы палец адзінай рукі да вуснаў, бацька павёў Маўчуна па нейкай знаёмай аднаму яму сьцежцы. Прайшоўшы па ёй хвілін дзесяць, яны спыніліся, бацька нахіліўся да моху, прынюхаўся, расчаравана выпрастаўся.

“Трэба далей ісьці”.

Яны павярнулі да сьветлага боку, трэба было яго трымацца, каб хоць знак заўважыць, што далей праход закрыты. Маўчун глядзеў на бацьку і разумеў: усё, зьняверыўся ён, сам ведае, што схаваўся панда, абхітрыў іх. Можна да ночы тут блукаць — ня вылезе зьвер. Будзе сачыць за імі сваімі вачыма хітрушчымі, пакуль ня сыдуць людзі зь ягонага царства. Ведаць бы, як ён выглядае. У інтэрнэце пра панду нічога не было. А мо і было некалі даўно, ды сплыло. Інтэрнэт жа таксама не бяздонны, так у школе вучылі, на занятках па інфарматыцы.

“Тат, — Маўчун ступаў з бацькам сьлед у сьлед. — А адкуль у нашым лесе панды?”

“А я табе не расказваў? — недаверліва азваўся бацька. — Ну, гэта вядомая гісторыя...”

“Раскажы”.

“Слухай. Ну дык вось. Некалі стаяў за сто кілометраў ад нашага лесу такі горад Мінск. Самы вялікі на Западнай граніцы. Чаго толькі ў Мінску тым не было. І падземная чыгунка, і аэрапланы, і парк дрымлэнд, дзе тышчы людзей драмалі на сонейку, для рэлаксацыі. І хмарачосы. А самая прыгожая вуліца там называлася Ротмістрава. Яшчэ яе Праспект называлі. Самы доўгі на Западнай граніцы, між іншым. А пасярод таго Мінска стаяў задапарк. Ведаеш, што такое задапарк? Гэта такое месца, куды паслы з усяго сьвету прыяжджалі, кітайскія, вінасуэльскія, мерыканскія, і дажа з Антаркцікі, і падарункі прывозілі. А прывозілі яны ня толькі каўры ды ўкрашэнія, а і розных дзівосных жывёлаў. Самых неверагодных, якія толькі быва­юць. А яшчэ дзікароў усякіх. У падарунак. Каб мінчанам тым дрэмлюшчым была пацеха. А каму ня хочацца на дзівы паглядзець? Усім хочацца, а ня ўсім дано. Ясна, што ўся гэтая жыўнасьць пужалася, калі яе да нас у Расію прывазілі, засунуць тую скаціну ў клетку — яна і цісьнецца да прутоў, палохаецца людзей. Задам павернецца і стаіць, як здранць­велая. Мінчане на дупы глядзяць і забаўляюцца. Таму і назвалі гэтае месца: задапарк...”

Бацька расказваў так захоплена, ды так сур’ёзна, што не паверыць было немагчыма. Можа, калі б Любка якая побач ішла, ці Касмач малодшы, яны б і далі веры. Але Маўчун быў не такі. Нездарма яго Маўчуном называлі. Не адгукалася ў ім тое, што ў чалавечым арганізьме за легкавернасьць адказ­вае. Да таго ж былі ў аповедзе бацькавым дробныя, але нестыкоўкі.

“А ты сам у тым Мінску бываў, ці што?” — спытаў Маўчун.

“Ну а якая табе розьніца? — раззлаваўся раптам бацька. — Каб нешта ведаць, не абавязкова паўсюль бываць. Мне бабка расказвала твая, мая мама, яна калі маладая была, іх у той Мінск вазілі, на дзявятае мая. І ў задапарк экскурсію ладзілі. Што ж мне, матцы ня верыць? Чаго ёй брахаць?”

“Ну добра, добра, расказвай далей”.

“Ну дык вось, — пакрысе супакоіўся бацька. — А потым вайна пачалася. І той Мінск немцы спа­лілі. Увесь, дазваньня. А жывёлкі тыя і дзікары ўсе разьбегліся. Ну, тыя, каторыя ацалелі ў бамбёжках. А жывёлцы ды дзікару куды бегчы? Ясьцесьвенна, у лес. Так тыя панды ў нас і пасяліліся. Размножыліся тут трохі. Таму і жывуць у нас панды. І яшчэ невядома хто...”

Недзе паблізу храбуснула ветка. Бацька замёр, схапіў дубальтоўку. Але гэта вавёрка была — Маўчун прасачыў, як яе рудое цела ўзьляцела да самых пустых птушыных гнёздаў.

Шмат што не стыкавалася ў гэтай байцы.

Па-першае, якія паслы? Паслы, яны ў сталіцу прыяжджаюць той дзяржавы, зь якой атнашэнія дзіпламацічаскія. У Маскву. Што ім у Мінску тым рабіць? На Западнай граніцы? Туды ніхто паслам сунуцца не дазволіць. І дурню ясна, пасол — ён толькі так называецца, а насамрэч — шпіёны яны ўсе і цэрэушнікі.

Па-другое. Бацька кажа, што Мінск той немцы спалілі. Ці разбамбілі. Але па гісторыі расказвалі, што яго разбамбілі яшчэ сто пяцьдзясят гадоў таму. Дык што, яго зноў пабудавалі і зноў разбамбілі? Вось жа не павязло. І чаму немцы? Нешта наблытаў бацька. За Западнай граніцай ня немцы кіруюць, гэта кожнаму ясна. А хто? Амэрыка, канешне.

І па-трэцяе... Тут Маўчун адчуваў самы слабы бок бацькавай байкі. Бо кожны, у каго на мабілцы інтэрнэт быў, мог, калі не ленаваўся, прачы­таць, што рэдакцыя навінаў знаходзілася ня дзесьці, а акурат у тым самым Мінску. Праўда, інфармацыя гэтая месьцілася там, куды нармальны чалавек ніколі заглядваць ня будзе. Маленькімі літаркамі ў разьдзеле “Магія і красата”, збоку ад рубрыкі “Поделись секретом вечной молодости” была пімпачка зялёная, на якую ніхто не дадумваўся ціснуць. А Маўчун вось дадумаўся. Клікнуў — і атрымаў:

“Редакция новостей Северо-Запад. Минск-Хрустальный, ул. Героев-Подводников, 2. Главный редактор — Добрыня Владимирович Огарев. Cеверозападинфокновмир”.

Значыць, не спалілі той Мінск немцы. Ці спалілі, але вырас пасьля Асвабадждзенія на месцы таго спаленага Мінска зь ягоным задапаркам новы горад, з крышталя і царь-цемента. Проста ня ведае нічога бацька. Час такі, такая эпоха: дзеці лепш за бацькоў сьвет ведаюць. Ня тое, што дваццаць гадоў таму... Калі не было яшчэ на сьвеце ніякага Маўчуна, а вось Белыя Росы ўжо былі. Толькі вось якія?.. Што тут адбывалася? Ніхто не раскажа. Пра задапарк і пандаў бацька ахвотна трындзіць. А як ні спрабаваў Маўчун бацьку пра ягоную службу ў маскалях распытаць, бацька як чапялу праглынуўшы робіцца.

Яны дайшлі да бярозавага гаю, селі на траву, бацька сказаў Маўчуну, каб асьцярожна паклаў сетку, бо заблытаецца, і каб даставаў з торбы прыпасы. Маўчун расклаў на пяньку каўбасу, халодную бульбу, соль, цыбуліну. Бацька прыставіў да бярозы дубальтоўку і прыплюшчыў вочы.

“Халера, — сказаў ён зморана. — Пачуў, відаць, панда, як мы гаварылі. Здалёк пачуў, кітаец. Вось жа кляўся сабе, што гэтым разам маўчаць буду, каб не спужаць, а бач ты, разгаварыўся... Гэта ўсё ты, малы, вінаваты. І чаго цябе Маўчуном называюць? Ты ж той яшчэ балбатун. Усё тат, ды тат... Раскажы ды раскажы...”

Але Маўчун бачыў, што бацька не злуе. Падабалася бацьку байкі свае травіць. І добра яму было, што яны ўдвох па лесе ходзяць у самы канец восені, што дыхаюць тым самым паветрам. Паляваньне для бацькі — найлепшы адпачынак. Хай бы і бяз панды. Нічога, абыдуцца. На зіму сёе-тое маюць, пражывуць неяк. Дый зіма цяпер такая, што марозу не бывае. А, кажуць, годзе ў 2012 сапраўдныя бураны былі. Брэшуць, відаць. Якія нахер бураны? Добра, калі ў Белых Росах да нуля дойдзе. Усю зіму плюс пяць, а ў канцы лютага ўжо кветкі распускаюцца. У суседзяў... Бацька кветнік зусім закінуў. Вось узяў бы Сысуніху — дык і ў іх бы побач з хатай красата была...

“Хочаш, нешта пакажу? — хітра прымружыўся бацька. — Хадзем!”

Яны хуценька сабраліся і пайшлі не туды, дзе праз камлі дрэваў прабівалася сонца, а ў цёмны гушчар. Маўчун ужо заперажываў — раптам яны знаку не заўважылі, як бы праблем ня ўзьнікла... Але бацька ўпэўнена ішоў наперад. Знае, відаць, дарогу. Ну, а што ім зробяць. Салдаты яго, Маўчуна, ведаюць. Адпусьцяць. Толькі за бацьку боязна. Бо ўсыплюць бізуноў за парушэньне рэжыму. Эх... Застаецца спадзявацца, што бацька розум мае. Ведае, што робіць.

І раптам яны выйшлі да возера.

Яно бліснула наперадзе, як нечае вялікае вока. Вока паглядзела на Маўчуна і засьлязілася.

Па вадзе прайшла рабізна. Нібы возера пазнала яго. Нібы ўжо бачыла.

Зусім недалёка ад возера стаяла хатка. Дый ня хатка ўжо, а зусім згнілая спаруда, чорная, з аблупленай сіняй фарбай, якая яшчэ дзе-нідзе трымалася над тым, што раней было вокнамі.

Дзьверы віселі на адным іржавым кручку.

Хата была мёртвая. А возера жывое. І гэта так усхвалявала Маўчуна, што ён узяў бацьку за руку.

“Ды ня бойся, — глуха сказаў бацька. — Тут ужо даўно не жыве ніхто”.

І ў гэта Маўчун таксама ня надта паверыў. Але руку бацькаву адпусьціў. Яны падышлі да возера, бацька закурыў цыгарку. І Маўчун чамусьці ўспомніў пра свой скарб: чорна-залатыя недакуркі “Сабранія”. Вось бы ў таго капітана, ваенкома, выпрасіць адну цэлую. І зараз бацьку пачаставаць. Хоць, можа, і дурная гэта была мара. Бо ў дымку ад “Пабеды”, што плыў цяпер над возерам, і гэтым чорным лесе на другім беразе, і ў зморшчыне, што апяразвала бацькаў лоб, і ў мёртвым абрысе закінутай, згнілай хаты была яна — тая гармонія, якую Маўчун даўно лавіў, нібы матылька, але ніяк ня мог спаймаць нідзе, апрача як у куратніку, з шэрай сваёй любай гусачкай...

Ён падышоў да хаты і зазірнуў усярэдзіну. Цёмна там было і сыра, спалі там расьліны лясныя, і дыхала там падземнае балота.

“Глядзі, ня лезь, паваліцца на галаву страха, давядзецца цябе на плячах цягнуць, — крыкнуў бацька. — Кепскі гэта выбар: або сын, або дубальтоўка...”

Бацька падышоў, дастаў новую цыгарку.

“Даўно тут ніхто не жыве, — паўтарыў ён задуменна. — А раней жыў. Матка, як маладая была, сюды часам наведвалася”.

“А хто тут жыў?” — запытаўся Маўчун, нюхаючы хату і адчуваючы, як нешта цёмнае, цяжкае вярэ­дзіць ягоную душу.

“Э-э... — зацягнуўся цыгаркай бацька. — Тут бабка-шаптуха жыла, гадоў трыццаць назад. Такая бабка была, што ўсім бабкам бабка. Людзей лячыла. Да яе з усёй Западнай граніцы езьдзілі, празь лес прабіраліся, грошы вялікія плацілі, толькі б да бабкі гэтай патрапіць. Бо бабка тая магла чалавека ад любой хворасьці пазбавіць. Як яна гэта рабіла, хто яе ведае. Толькі і езьдзілі да яе, і хадзілі, і на каленях поўзалі, толькі б палячыла. А яна нікому не адмаўляла. Кажуць, што нават грошай ня брала. Хоць у гэта неяк слаба верыцца. Не бывае так, каб нехта іншаму за проста так, задарма памагаў”.

“Так, каб ад усяго, таксама не бывае, — хмура сказаў Маўчун. — І як яна памагала? Яна што, доктарка была? Фэльчарка? Ці веру мела моцную?”

“Ды ня ведаю я, — махнуў адзінай рукой бацька. — Але веру! Так людзі старыя кажуць. Ад усяго лячыла. Есьць вешчы, сынок, каторыя неаб’ясьнімы. І ня нам у іх сумнявацца. Наука — гэта, канешна, харашо, но чалавечаму уму ня ўсё даступна. І то, што ў сказках напісана, можа кагда-ні­будзь аказацца рэальнасьцю. Напрымер, кавёр-самалёт. Кагда-та людзі толька ў сказках пра такое слышалі, а патом аэрапланы пастроілі — і на табе, лётаюць, бомбы скідваюць, удабрэнія. Ілі вот на Парыж нашы пятнаццаць гадоў назад бомбу скінулі — а з чаго ўсё началась? З каўра-самалёта!”

“Калі так... — Маўчун закусіў губу. — Калі так, дык, можа, вучоныя могуць і іншыя цуды ў жыцьцё ўвасобіць. Мне вось што цікава, тат. Ці можна, хаця б чыста цеарэцічаскі, так зрабіць: што вось ёсьць чалавек, нармальнага росту — а яго з дапамогай навукі... ілі бабкі... прэўраціць у малога? Такога малога, каб ён на сьпіну гу... ну, на сьпіну сьвіньні памясьціўся?”

Бацька слухаў яго напаўвуха. Здавалася, што пасьля свайго маналёгу пра аэрапланы і бомбы ён пра нешта моцна задумаўся. І Маўчуна гэта чамусьці раззлавала.

“Тат?”

“Га? — бацька дакурыў і сплюнуў. — Канешна, можна. Цэарэцічаскі ўсё можна. Галоўнае — вучыся добра, сынок. І менш па куратніку шастай. А то нешта ты там доўга бавішся... Што ты там робіш?”

“Нічога, — пачырванеў Маўчун. — Гусей люблю”.

“Ну ладна, — бацька падхапіў дубальтоўку. — Ха­дзем ужо”.

“А што з той бабкай стала? — спытаў Маўчун, калі яны зноў увайшлі ў прыкметна пахаладнелы лес. — Памерла ад старасьці?”

“Ня ведаю, — кінуў бацька, думаючы пра сваё. — Пэўне ж, памерла. Яна ўжо тады такая старая была, што ніхто ўжо і ня верыў, што яна некалі нарадзілася. Кажуць, яе ў бальніцу аднойчы забралі. А з бальніцы ўжо сыны да сябе ўзялі. І больш ніхто пра тую бабку ня чуў. Дзесьці ляжыць на пагосьце. Ну, зямелька ёй пухам. Нічога пра тую бабку благога ня чуў. Калі і была ведзьма, дык для людзей варажыла. Толькі што з папом пра такое не гавары. Папы такіх бабак дужа ня любяць...”

“Чаму?”

“Патаму шта...” — і тут бацька збляднеў, замёр на месцы. А потым асьцярожна пачаў здымаць дубальтоўку з пляча.

“Што?”

“Цссс”, — незадаволена сьціснуў ён зубы.

Яны пастаялі крыху — цяпер і Маўчун пачуў, як недзе даволі блізка трашчыць вецьце. Нешта мільганула між дрэваў.

“Стой тут, — прашаптаў бацька. — Нікуды не хадзі. Пазваню табе”.

І кінуўся жабаю ў гушчар.

“Што там?”

“Панда, мабыць”, — толькі і пасьпеў Маўчун пачуць бацькаў шэпт, і сьпіна ягоная зьнікла за дрэвамі.

Маўчун прысеў на паваленае дрэва, паклаў на калені сетку. Праверыў тэлефон — сувязі не было. Заставалася спадзявацца на бацькава ўменьне арыентавацца ў лесе. Бацька быў не тутэйшы, але таксама вясковы, вясковы ды лясны чалавек — мабыць, ужо ж ня згубіцца. Бацька ёсьць бацька.

Ён дастаў акраец хлеба, адкусіў. Цікавая гісторыя пра бабку. Цікавая найперш тым, што Маўчун уявіў сабе, як жа доўга стаяла на беразе возера тая мёртвая хата. Што была некалі жывая, і людзей вакол яе хапала, і машын, і было гэта ўсё ў тыя дагістарычныя часы, калі...

І тут трэск пачуўся ўжо зусім зь іншага боку. Маўчун ускінуўся, асьцярожна падняўся, імк­нучыся не шумець, і схаваўся за шатамі паваленага дрэва. Выглянуў з густога вецьця — і вачам сваім не паверыў.

На тую невялікую прагаліну, дзе яны толькі нядаўна стаялі з бацькам, прыслухоўваючыся да дзіўных гукаў, выйшла, азіраючыся, невядомая істота.

Хоць якая ж невядомая.

Дзеўка гэта была. Дзеўка. Хай і цяжка было ў гэ­та паверыць. Бо ў такім рыштунку яе можна было за каго хочаш прыняць, толькі не за дзяўчыну.

Сама яна была ў чорным: вузкія штаны, вайсковыя боты, цесная куртка, на якой паблісквалі ланцужкі ды маланкі. На галаве — шапка чорная, як у танкістаў. А за ёй, недарэчна і сьмешна, цягнуўся шэры сьветлы парашут — як шлейф ад вясельнай сукенкі, такія любяць разглядваць у інтэрнэце ягоныя аднаклясьніцы, калі дураць сабе галовы Магіяй і красатой.

Дзеўка выйшла на прагаліну, агледзелася і павяла тонкімі прыгожымі ноздрамі.

А затым хутка і спрытна адчапіла парашут і пачала разьдзявацца. З-пад шапкі высыпаліся валасы: доўгія, сьветлыя, пухкія, лёгкія, як азёрная вада ўлетку. Як зачараваны, Маўчун назіраў яе ператварэньне: яна скінула куртку, боты, штаны і хутка засталася у ўчым маці нарадзіла. А нара­дзіла яе маці такой, што Маўчун нібы бачыў перад сабой гусачку сваю ненаглядную. Ня дзеўка гэта была, а сама дасканаласьць. Ён ня мог адвесьці вачэй ад яе белай скуры, ад смочак на грудзях такой ідэальнай формы, што Маўчун ледзь не задыхнуўся. Яму так захацелася да яе дакрануцца, што ў яго ажно далоні засьвярбелі. Але цуд працягваўся нядоўга — маладзіца расшпіліла заплечнік, які быццам прырос да яе курткі, так ён быў шчыльна ўпакаваны, дастала адтуль звычайную адзежу, у якой іхныя бабы хадзілі, і пачала імкліва нацягваць яе на сваё чароўнае цела. Маўчуну плакаць хацелася ад таго, што цуд на ягоных вачах сканчаўся, згасаў, і нічога ён ня мог зрабіць, каб прымусіць імгненьне спыніцца.

Маладзіца адзелася, як скурай новай абрасла, і абвяла вачыма гушчар.

І тады ў Маўчуна зазваніў тэлефон.

Халера на тую мабілку. То яна ня ловіць, то каля самай зямлі, за паваленым дрэвам, раптам працуе, як нічога ніякага.

Маладзіца, канешне, успудзілася. Але ня так, як дзеўкі пужаюцца. А як жывёла драпежная: за пару сэкундаў яна ўжо стаяла над Маўчуном, вачыма загадваючы яму падымацца, а ў твар Маўчуну глядзеў пісталет.

“Ты хто?” — спытала яна строга, але з палёгкай.

“Маўчун мяне зваць”, — сказаў Маўчун, не адчуваючы страху. Ужо ж ён ды ведаў, якая яна насамрэч. Нешта падказвала яму, што яна ня будзе страляць. У яго дык дакладна.

“І што ты тут робіш?”

“Панду з бацькам ловім”.

Яна паглядзела на яго яшчэ больш сувора, але потым міжволі ўсьміхнулася — і Маўчун разам зь ёй.

“А дзе бацька?”

“Звоніць вось...” — сказаў Маўчун, паказаўшы тэлефон, які толькі што сьціх.

“Блізка?”

“Так”.

Маладзіца азірнулася, сьціскаючы пісталет.

“А ты хто?” — спытаў Маўчун. Хоць і так ведаў. Здагадаўся. Не маленькі.

“А я Стэфка”, — сказала маладзіца. Ага. Так я і паверыў, падумаў Маўчун. Зь цябе такая ж Стэфка, як зь мяне — Добрыня Владіміровіч Огарев.

Але ён згодна міргнуў. Маўляў, Стэфка дык Стэфка. Паверым пакуль што на слова.

“Ты парашут хаця б схавай”, — сказаў Маўчун, паказваючы на шлейф. Стэфка кінулася закопваць яго пад мох ды апалае вецьце, Маўчун далучыўся — разам яны ўправіліся хутка. А тады пагля­дзелі нарэшце адно аднаму ў вочы.

“Ты парашутыстка, праўда? Цябе ворагі закінулі, з таго боку?”

Стэфка сьцяла вусны.

“А ты? — адказала яна, адвёўшы вочы і прыслухоўваючыся да няясных гукаў. — Даўно тут ся­дзіш?”

Вядома, ёй цікава, ці бачыў ён яе голай. Маўчун ня стаў хлусіць, усё роўна і так ясна, што бачыў.

“Даўно, — прызнаўся ён. — Ты прыгожая. Амаль як гусачка”.

“Што? — яна ціха засьмяялася. — Як хто? Я — як гусачка? Сам ты гусак. Гусяня дурное. А твой бацька — ён...?”

І яна наставіла пісталет на дрэвы.

“Лепш яму нічога пра цябе ня ведаць, — сказаў Маўчун. — Ідзі вунь туды, калі паварочваць ня будзеш, пабачыш возера, а побач хату старую, мёртвую. Там і схавайся. А я нікому не скажу, што цябе бачыў. І заўтра да цябе прыйду, бо трэба ў цябе спытаць сёе-тое”.

“А ты разумны... — сказала Стэфка. — У вас тут усе такія?”

Але Маўчун ужо зрабіў страшныя вочы, паказ­ваючы ёй напрамак — куды ўцякаць. І яна, падхапіўшы заплечнік, кінулася за дрэвы.

“Ты чаго трубку не бярэш? — бацька выйшаў з кустоў менш чым праз хвіліну пасьля таго, як дзеўка зьнікла ў лесе. — Я яму званю...”

“Дык сувязі не было, — сказаў Маўчун, якога ажно трэсла. — Вось, глядзі, ніводнай палкі”.

Але бацька ня стаў глядзець, сеў на дрэва, паклаў побач дубальтоўку.

“Ня панда”, — сказаў ён і ўздыхнуў.

Маўчун сеў побач.

“Ты з кім тут гаварыў? — успомніў бацька. — Я твой голас чуў”.

“Сам з сабой”, — кінуў Маўчун, спрабуючы суцішыць ласкавымі думкамі сваё непаслухмянае сэрца.

“А яшчэ Маўчун... — бацька тыцнуў яго ў бок. — І хто цябе так назваў? Трэба было табе іншую мянушку даць: Славесны Фантан. Ну, што? Хадзем. Паляўнічыя...”

І яны рушылі туды, дзе за тысячамі дрэваў, сот­нямі ценяў, мірыядамі пахаў і гукаў ды іншых цёмных істотаў, што сачылі за імі сваімі гаручымі вачыма, ляжала іхная вёска — ляжала і чакала зімы.